________________
प्रतिपत्तिः-३, ति०-उद्देशकः १
१५५
प्राग्वद्भावनीयः, व्यतिव्रजन् व्यतिव्रजन् जघन्यत एकाहं वा द्वयहं वायावदुत्कर्षतः षण्मासान् यावद् ‘व्यतिव्रजेत् गच्छेत्, तत्रैवंगमने अस्त्येतद्यथैकं किञ्चन विमानं पूर्वोक्तानां विमानानां मध्ये 'व्यतिव्रजेत्' अतिक्रमेत्, तस्या पारं लभेतेति भावः, तताऽस्त्येतद् यथैककं विमानं न व्यतिव्रजेत्, न तस्य पारंलभेत, उभयत्रापिजातावेकवचनं, ततोऽयं भावार्थ-उक्तप्रमाणेनापि क्रमेण यथोक्तरूपयाऽपिचगत्याषण्मासानपियावदधिकृतोदेवोग्छतितथापिकेषाञ्चिद्विमानानां पारं लभते केषाञ्चित्पारं न लभते इति, एतावन्महान्ति तानि विमानानि प्रज्ञप्तानि हे श्रमण! हे आयुष्मन् ! । 'अस्थिणंभंते!' इत्यादि, सन्ति भदन्त ! विमानानि स्वस्तिकानि स्वस्तिकवानि स्वस्तिकप्रमाणि स्वस्तिकान्तानि स्वस्तिकवर्णानि स्वस्तिकलेश्यानि स्वस्तिकध्वजानि स्वस्तिकश्रृङ्गाराणि स्वस्तिकशिष्टानि स्वसतिककूटानि स्वस्तिकोत्तरावतंसकानि?, 'हंता अस्थि' इत्यादि,समस्तंप्राग्वत्, नवरमत्र एवइयाइपंच ओवासंतराइं' इति कण्ठयं, उदयास्तापान्तरालक्षेत्रं पञ्चगुणं क्रियत इति भावः।
'अत्थिणंभंते!' इत्यादि, सन्ति भदन्त ! विमानानि कामानि कामावर्तानि कामप्रमाणि कामकान्तानि कामवर्णानि कामलेश्यानिकामध्वजानिकामश्र ङ्गाराणिकामशिष्टानिकामकूटानि कामोत्तरावतंसकानि?, 'हंता अस्थि' इत्यादिसर्वं पूर्ववत् नवरमत्रोदयास्तापान्तरालक्षेत्रंसप्तगुणं कर्तव्यं, 'अस्थिणंभंते!' इत्यादि,सन्तिभदन्त! विजय-जयन्तजयन्तापराजितानि विमानानि?, 'हंता अत्थी' त्यादि प्राग्वत्, नवरमत्र एवइयाइंनव ओवासंतराइं' इति वक्तव्यं उक्तश्च॥१॥ __“जावइ उदेइ सूरो जावइ सो अत्थमेइ अवरेणं।
तियपणसत्तनवगुणं काउंपत्तेय पत्तेयं ॥ ॥२॥ सीयालीस सहस्सा दो य सया जोयणाण तेवट्ठा ।
इगवीस सट्ठिभागा कक्खडमाइंमि पेच्छ नरा ।। ॥३॥ एयं दुगुणं काउंगुणिज्जए तिपणसत्तमाईहिं।
आगयफलं चजंतं कमपिमाणं वियाणाहि ॥ ॥४॥ चत्तारिवि सकमेहिं चंडादिगईहिं जंति छम्मासं।
तहवि य न जंति पारं केसिंचि सुरा विमाणाणं ।। उक्तः प्रथमोद्देशकः, इदानीं द्वितीयस्यावसरः, तत्रेदमादिसूत्रम्तृतीय प्रतिपतौ-तिर्यचयोनिकस्य उद्देशकः-१ समाप्तः
-'तिर्यचयोनिकः उद्देशकः-२:मू.(१३४) कतिविहा णं भंते ! संसारसमावन्नगा जीवा पन्नत्ता ?, गोयमा ! छव्विहा पन्नत्ता, तंजहा-पुढविकाइया जाव तसकाइया । से किं तं पुढविकाइया ?, पुढविकाइया दुविहा पन्नत्ता, तंजहा-सुहमपुढविकाइया बादरपुढविकाइयायासे किंतं सुहमपुढविकाइया २ दुविहा पन्नत्ता, तंजहा-पज्जत्तगा य अपज्जत्तगा य, सेत्तं सुहमपुढविकाइया।
से किं तं बादरपुढविक्काइया?, २ दुविहा पन्नत्ता, तंजहा-पज्जत्तगा य अपजत्तगा य, एवं जहा पन्नवणापदे, सहा सत्तविधा पन्नत्ता, खराअणेगविहा पन्नत्ता, जाव असंखेज्जा, सेतं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org