Page Text
________________
मूलं-५५
१८७ नामधेयानि व्यक्तान्येव, नवरं ईसित्ति वा-ईषत्-अल्पापृथिव्यन्तरापेक्षया, इतिशब्द उपप्रदर्शने, वाशब्दो विकल्पे, 'लोयग्गपडिबुज्झणाइव'त्ति लोकाग्रमिति प्रतिबुध्यते-अवसीयते या लोकाग्रंवाप्रतिबुध्यते ययासातथा, 'सव्वपाणभूयजीवसत्तसुहावह'त्तिइहप्राणा-द्वीन्द्रियादयः भूता-वनस्पतयःजीवाः-पञ्चेन्द्रियाः पृथिव्यादयस्तु-सत्त्वाः एतेषांचपृथिव्यादितया तत्रोत्पन्नानां सा सुखावहा शीतादिदुःखहेतूनामभावादिति, सेय'त्ति श्वेता, एतदेवाह
'आयंसतलविमलसोल्लियमुणालदगरयतुसारगोक्खीरहारवण्ण'त्ति व्यक्तमेव, नवरम् आदर्शतलं-दर्पणतलंकवचच्छङ्कतलमिति पाठः, आदर्शतलमिवविमलायासातथा, 'सोल्लिय'त्ति कुसुमविशेषः, सव्वज्जुणसुवण्णमई तन्तिअर्जुनसुवर्ण-श्वेतकाञ्चनं अच्छा आकाशस्फटिकमिव 'सह'त्तिश्लक्ष्णपरमाणुस्कन्धनिष्परन्नांश्लक्ष्णतन्तुनिष्पन्नपटवत् लण्ह'त्तिमसृणा घुण्टितपटवत्, 'घट्ट'त्तिघृष्ठेवघृष्ठाखरशानया पाषाणप्रतिमावत्, “मट्ठ'त्तिमृष्टेव मृष्टा सुकुमारशानया प्रतिमेव शोधिता वा प्रमार्जनिकयेव,
अत एव 'नीरय'त्ति नीरजाः-रजोरहिता 'निम्मला' कठिनमलरहिता 'निप्पंक'त्ति निष्पङ्का-आर्द्रमलरहिताअकलङ्कावा 'निक्कंकडच्छाय'त्तिनिष्कङ्कटा-निष्कवचा निरावरणेत्यर्थः छाया-शोभा यस्याः सा तथा अकलङ्कशोभा वा, 'समरीचिय'त्ति समरीचिका-किरणयुक्ता, अत एव 'सुप्पभ'त्ति सुष्ठु प्रकर्षेण च भाति-शोभते या सा सुप्रभेति 'पासादीय'त्ति प्रासादोमनःप्रमोदःप्रयोजनं यस्याः साप्रासादीया दरसणिज्जत्ति दर्शनाय-चक्षुव्यापाराय हितादर्शनीया, तांपश्यच्चक्षुर्न श्राम्यतीत्यर्थः, अभिरूव'त्तिअभिमतं रूपंयस्याः सा अभिरूपा, कमनीयेत्यर्थः, 'पडिरूव'त्ति द्रष्टारं द्रष्टारं प्रति रूपं यस्याः सा प्रतिरूपा, 'जोयणमि लोगंते'त्ति इह योजनमुत्सेधाङ्गुलयोजनमवसेयं, तदीयस्यैव हि क्रोशषङ्भागस्य सत्रिभागस्त्रयस्त्रिंशदधिकधनुःशतत्रयीप्रमाणत्वादिति, ‘अनेगजाइजरामरणजोणिवेयणं' अनेकजातिजरामरणप्रधानयोनिषु वेदना यत्र स तथा तं
___ “संसारकलंकलीभावपुनब्भवगब्भवासवसहीपवंचमइक्कंता' संसारे कलङ्क लीभवेनअसमञ्जसत्वेनये पुनर्भवाः-पौनःपुन्येनोत्पादा गर्भवासवसतयश्च-गर्भाश्रयनिवासा-स्तासांयः प्रपञ्चो-विस्तरः स तथा तमतिक्रान्ता-निस्तीर्णाः, पाठान्तरमिदम् 'अणेगजाइजरामरणजोणिसंसारकलंकली भावपुणब्भवगब्भवासवसहिपवंचसमइक्वंत'त्तिअनेकजाति-जरामरणप्रधाना योनयोयत्रसतथासचासौ संसारश्चेतिसमासः, तत्र कलङ्कलीभावेनयःपुनर्भवेन-पुनःपुनरुत्पत्त्या गर्भवासवसतीनां प्रपञ्चस्तं समतिक्रान्ता येते तथा ॥ मू. (५६) कहिं पडिहया सिद्धा?, कहिं सिद्धा पडिट्ठिया? ।
कहिं बोदिं चइत्ताणं, कत्थ गंतूण सिज्झई?॥ वृ. अथ प्रश्नोत्तरद्वारेण सिद्धानामेव वक्तव्यतामाह-'कहिं इत्यादिश्लोकद्वयं, कब प्रतिहताः-कवप्रस्खलिताः सिद्धाः-मुक्ताः?, तथाः कवसिद्धाः,प्रतिष्ठिता-व्यवस्थिता इत्यर्थः तथा कवबोन्दि-शरीरं त्यक्त्वा ?, तथा कवगत्वा सिज्झइत्ति-प्राकृतत्वात् ‘से हु चाइत्ति वुच्चई त्यादिवत् सिध्यन्तीति व्याख्येयमिति मू. (५७) अलोगे पडिहया सिद्धा, लोयग्गे य पडिट्ठिया।
इहं बोदिं चइत्ता णं, तत्थ गंतूणं सिज्झई।
For Private & Personal Use Only
कारमा
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003312 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 08 Vipakshrut Auppatik Rajprashniya Sutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 372 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, agam_vipakshrut, agam_aupapatik, & agam_rajprashniya |
| File Size | 20 MB |