________________
२१८
भगवतीअङ्गसूत्रं (२) १६/-/८/६८३
-:शतकं-१६ उद्देशकः-८:वृ. सप्तमे उपयोग उक्तः, सचलोकविषयोऽपीतिसम्बन्धादष्टमे लोकोऽभिधियते, तस्य चेदमादिसूत्रम्
मू. (६८३) किंमहालएणंभंते! लोए पन्नते?, गोयमा! महतिमहालए जहा बारसमसए तहेवजाव असंखेजाओ जोयणकोडाकोडीओ परिक्खेवेणं, लोयस्सणंभंते! पुरच्छिमिल्ले चरिमंते किंजीवाजीवदेसाजीवपएसा अजीवा अजीवदेसाअजीवपएसा?, गोयमा! नोजीवाजीवदेसावि जीवपएसावि अजीवावि अजीवदेसाविअजीवपएसावि।
जेजीवदेसाते नियमएगिदियदेसायअहवा एगिदियदेसायबेइंदियस्सयदेसे एवंजहा दसमसए अग्गेयीदिसा तहेव नवरं देसेसु अनिंदियाणं आइल्लविरहिओ।
जे अरूवी अजीवाते छविहा, अद्धासमयो नत्थि, सेसंतंचेव सव्वं निरवसेसं। . लोगस्स णं भंते ! दाहिणिल्ले चरिमंते किं जीवा०?, एवं चेव, एवं पञ्चच्छिमिल्लेवि, उत्तरिल्लेवि, लोगस्सणं भंते! उवरिल्ले चरिमंते किंजीवा०?, पुच्छा, गोयमा! नोजीवाजीवदेसावि जाव अजीवपएसावि। .. जेजीवदेसातेनियमएगिदियदेसायअनिंदियदेसायअहवाएगिदियदेसायअनिंदिय० बेंदियस्सयदेसे, अहवा एगिदियदेसायअनिंदियदेसायबेदियाणय देसा, एवं मज्झिल्लविरहिओ जाव पंचिंद०,जेजीवप्पएसातेनियमं एगिदियप्पएसायअनिंदयप्पएसायअहवाएगिदियप्पएसा यअनिंदियप्पएसायबेंदियस्सप्पदेसायअहवा एगिदियपएसायअनिंदियप्पएसायबेइंदियाण यपएसा, एवंआदिल्लविरहिओ जाव पंचिंदियाणं, अजीवा जहा दसमसएतमाएतहेव निरवसेसं . . लोगस्स णं भंते ! हेडिल्ले चरिमंते किं जीवा० पुच्छा?, गोयमा ! नो जीवा जीवदेसावि जाव अजीवप्पएसावि, जे जीवदेसा ते नियम एगिदियदेसा अहवा एगिदियदेसा य बेइंदियस्स देसे अहवा एगिदियदेसा य बेंदियाण य देसा एवं मज्झिल्लविरहिओ जाव अनिंदियाणं पदेसा आइल्लविरहिया सव्वेसिंजहा पुरच्छिमिल्ले चरिमंते तहेव, अजीवाजहेव उवरिल्ले चरिमंतेतहेव।
इमिसेणंभंते! रयणप्पमाए पुढवीएपुरच्छिमिल्ले चरिमंते किं जीवा०? पुच्छा, गोयमा नो जीवाएवं जहेवलोगस्सतहेव चत्तारिविचरिमंता जाव उत्तरिल्ले, उवरिल्ले तहेवजहादसमसए विमला दिसा तहेव निरवसेसं, हेहिल्लै चरिमंते तहेव नवरं देसे पंचिंदिएसु तियभंगोत्ति सेसं तं चेव, एवं जहा रयणप्पभाए चत्तारि चरमंता भणिया एवं सक्करप्पभाएवि उवरि महेडिल्ला जहा रयणप्पभाए हेडिल्लै।
एवं जाव अहे सत्तमाए, एवं सोहम्मस्सवि जाव अच्चुयस्स गेविजविमाणाणं एवं चैव, नवरं उवरिमहेहिल्लैसु चरमंतेसुदेसेसुपंचिंदियाणविमज्झिल्लविरहिओचेवएवंजहा गेवेञ्जविमाणा तहा अनुत्तरविमाणावि ईसिपब्भारावि ॥
वृ. 'किंमहालएण'मित्यादि, चरमंते'त्तिचरमरूपोऽन्तश्चरमान्तः, तत्र चासङ्ख्यातप्रदेशावगाहित्वाज्जीवस्यासम्भव इत्यत आह-'नोजीवे'त्ति, जीवदेशादीनांत्वेकप्रदेशेऽप्यवगाहः संभवतीत्युक्तं जीवदेसावी'त्यादि अजीवावि'त्ति पुद्गलस्कन्धाः ‘अजीवदेसावित्तिधर्मास्तिकायादिदेशाः स्कन्धदेशाश्च तत्र संभवन्ति, एवमजीवप्रदेशा अपि।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org