________________
शतकं-१५, वर्गः-, उद्देशकः
१७३ नायपुत्तस्स एयमटुं परिकहेहि।
तएणंसेआणंदेथेर गोसालें मंखलिपुत्तेणंएवंवुत्ते समाणे भीएजावसंजायभएगोसालस्स मंखलिपुत्तस्स अंतियाओ हालाहलाए कुंभकारीए कुंभकारावणाओ पडिनिक्खमति २ सिग्धं तुरियं सावत्थि नगरि मज्झमझेणं निग्गच्छइ नि० जेणेव कोट्ठए चेइए जेणेव समणे भगवं महावीरे तेणेव उवा०२ समणं भगवं महावीरं तिक्खुत्तो आयाहिणं पयाहिणं करेति २ वंदति नमं०२एवंव०-एवं खलुअहंभंते! छट्ठक्खमणपारणगंसितुझेहिं अब्भणुनाएसमाणे सावत्थीए नगरीए उच्चनीयजाव अडमाणे हालाहलाए कुंभकारीए जाव वीयीवयामि।
तएणं गोसाले मंखलिपुत्तेममंहालाहलाएजाव पासित्ता एवं वयासी-एहि ताव आनंदा इओ एगं महं उवमियं निसामेहि, तए णं अहं गोसालेणं मंखलिपुत्तेणं एवं वुत्ते समाणे जेणेव हालाहलाए कुंभकारीए कुंभकारावणे जेणेव गोसाले मंखलिपुत्ते तेणेव उवागच्छामि, तएणं से गोसाले मंखलिपुत्तेममंएवंवयासी-एवं खलु आनंदा! इओ चिरातीयाए अद्धाए केइ उच्चावया वणिया एवं तं चेव जाव सव्वं निरवसेसं भाणियव्वं जाव नियगनगरं सहिए तं गच्छ णं तुम आनंदा! धम्मायरियस्स धम्मोव० जाव परिकहेहि।
वृ. 'महंउवमियंतिममसम्बन्धिमहद्वा विशिष्टं-औपम्यमुपम दृष्टान्तइत्यर्थः चिरातीताए अद्धाए'त्तिचिरमतीते काले उच्चावय'त्ति उच्चावचा-उत्तमानुत्तमाः ‘अत्यत्थि'त्तिद्रव्यप्रयोजनाः, कुत एवम्? इत्याह-'अत्थलुद्ध'त्ति द्रव्यलालसाःअतएव अत्थगवेसिय'त्ति, अर्थगवेषिणोऽपि कुत इत्याह-'अत्थकंखिय'त्तिप्राप्तेऽप्यर्थेऽविच्छिन्नेच्छाः, 'अथपिवासिय'त्तिअप्राप्तार्थविषयसाततृष्णाः, यत एवमत एवाह- 'अत्थगवेसणयाए' इत्यादि,
'पणियभंडे'त्ति पणितं व्यवहारस्तदर्थं भाण्डं पणितं वा-क्रयाणकं तद्रूपं भाण्डं न तु भाजनमिति पणितभाण्डं सगडीसागडेणं'तिशकट्योगन्त्रिकाः शकटानां-गन्त्रीविशेषाणांसमूहशाकटंततः समाहारद्वन्द्वोऽतस्तेन भत्तपाणपत्थयणंतिभक्तपानरूपंयत्पथ्यदनं-शम्बलंतत्तथा, 'अगामिय'तिअग्रामिकां अकामिकां वा-अनभिला-षविषयभूताम् अनोहियंति अविद्यमानजलौधिकामतिगहनत्वेनाविद्यमानोहांवा छिनावाय'ति व्यवच्छिन्नसार्थधोषाद्यापातां 'दीहमद्धं'ति दीर्घमार्गां दीर्घकालांवा 'किण्हं किण्होमास' इह यावत्करणादिदं द्दश्यं- 'नीलं नीलोभासंहरियं हरिओभास'मित्यादि, व्याख्या चास्य प्राग्वत्,
_ 'महेगं वम्मीयंति महान्तमेकं वल्मीकं ‘वप्पुओ'त्ति वधूंषि-शरीराणि शिखराणीत्यर्थः 'अब्भुग्गयाओ'त्तिअभ्युद्ग-तान्यभ्रोद्गतानिवोच्चानीत्यर्थः 'अभिनिसढाओ'त्ति अभिविधिना निर्गताः सटाः-तदवयवरूपाः केशरिस्कन्धसटावद्येषां तान्यभिनिशटानि, इदं च तेषाभूर्द्धगतं स्वरूपमथ तिर्यगाह-'तिरियं सुसंपगहियाओ'त्ति 'सुसंप्रगृहीतानि' सुसंवृतानि नातिविस्ती
नीत्यर्थ, अधः कंभूतानि? इत्याह-'अहेपणगद्धरूवाओ'त्तिसार्द्धरूपाणियाशंपन्नगस्योदरच्छिन्नस्य पुच्छत ऊर्वीकृतमर्द्धमधो विस्तीर्णमुपर्युपरिचातिश्लक्ष्णं भवतीत्येवंरूपं येषां तानि तथा, पन्नगाद्धरूपाणि चर्वणादिनाऽपि भवन्तीत्याह-पन्नगद्धसंठाणसंठियाओ'त्तिभावितमेव
'ओरालं उदगरयणं आसाइस्सामो'त्ति अश्यायमभिप्रायः-एवंविधभूमिगते कलोदकं भवति वल्मीके चावश्यम्भाविनो गत्ताः अतः शिखरभेदे गतः प्रकटो भविष्यति तत्र च जलं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org