________________
१६७
शतकं-१५, वर्गः-, उद्देशकः
तएणं अहं गोयमा ! गोसालं मंखलिपुत्तं एवं वयासी-गोसाला! एस णं तिलथंभए निफजिस्सएनोन निष्फज्जिस्सइ, एएयसत्ततिलपुष्फजीवाआउदाइत्तार एयस्सचेवतिलथंभगस्स एगाए तिलसंगुलियाए सत्त तिला पञ्चायाइस्संति।
तएणं से गोसाले मंखलिपुत्ते ममं एवंआइक्खमाणस्स एयमद्वं नो सद्दहति नो पत्तियति नोरोएइएयमटुंअसद्दहमा० अपत्तिय० अरोएमाणेममंपणिहाएअयण्णंमिच्छावादी भवउत्तिक? ममं अंतियाओ सणियं २ पच्चोसक्कइ २ जेणेव से तिलथंभए तेणेव उवा० २ तं तिलथंभगं सलेटुयायं चेव उप्पाडेइ उ०२ एगंते एडेति, तक्खणमेत्तं च णं गोयमा! दिव्वे अब्भवद्दलए पाउब्भूए।
तए णं से दिव्वे अब्भवद्दलए खिप्पामेव पतणतणाएति २ खिप्पामेव पविजुयाति २ खिप्पामेव नच्चोदगं नातिमद्धिं पविरलपफुसियं रयरेणुविसासणं दिव्वं सलिलोदगं वासं वासति तेणं से तिलथंभए आसत्थे पच्चायाए तत्थेव बद्धमूले तत्थेव पतिट्ठिए, ते य सत्त तिलपुष्फजीवा उद्दाइत्ता २ तस्सेव तिलथंभगस्स एगाए तिलसंगुलियाए सत्त तिला पञ्चायाया॥
वृ. 'पढमसरयकालसमयंसित्ति समयभाषया मार्गशीर्षपौषौ शरदभिधीयते तत्र प्रथमशरत्कालसमये मार्गशीर्षे, 'अप्पवुट्टिकायंसित्तिअल्पशब्दस्याभाववचनत्वादविद्यमानवर्ष इत्यर्थः, अन्ये त्वश्वयुक्कार्तिकौ शरदित्याहुः, अल्पवृष्टिकायत्वाच्च तत्रापिविहरतांन दूषणमिति, एतच्चासङ्गतमेव, भगवतोऽप्यवश्यं पर्युषणस्य कर्त्तव्यत्वेन पर्युषणाकल्पेऽभिहितत्वादिति । 'हरियगरेरिज्जमाणे'त्ति हरितक इतिकृत्व रेरिज्जमाणे'त्ति अतिशयेन राजमान इत्यर्थः।
_ 'तए णं अहं गोयमा ! गोसालं मंखलिपुत्तं एवं वयासित्ति, इह यद्भगवतः पूर्वकालप्रतिपन्नमौनाभिग्रहस्यापि प्रत्युत्तरदानं तदेकादिकं वचनं मुत्कलमित्येवमभिग्रहणस्य संभाव्यमानत्वेन न विरुद्धमिति, तिलसंगलियाए'त्ति तिलफलिकायां ममंपणिहाए'त्तिमांप्रणिघायमामाश्रित्यायं मिथ्यावादी भवत्वितिविकल्पं कृत्वा, 'अब्भवद्दलए'त्ति अभ्ररूपं वारो जलस्य दलिकं-कारणमभ्रवादलकं पतणतणायइत्ति प्रकर्षेण तणतणायते गर्जतीत्यर्थः 'नच्चोदमति नात्युदकं यथा भवति 'नाइमट्टिय'ति नातिकद्देमं यथा भवतीत्यर्थः।
___ 'पविरलप्फुसिय'ति प्रविरलाः परस्पृशिका-विग्रुषो यत्र तत्तथा, 'रयरेणुविणासणं'ति रजो-वातोत्पाटितंव्योमवर्ति रेणवश्व-भूमिस्थितपांशवस्तद्विनाशनं-तदुपशमकं, 'सलिलोदगवासंति सलिलाः-शीतादिमहान्यस्तासामिव यदुदकं-रसादिगुणसाधम्यादिति तस्य यो वर्ष स सलिलोदकवर्षोऽतस्तं, बद्धमूले तिबद्धमूलः सन् 'तत्थेव पइहिए'त्ति यत्र पतितस्तत्रैवप्रतिष्ठितः।
मू. (६४१) तए णं अहं गोयमा ! गोसालेणं मंखलिपुत्तेणं सद्धिं जेणेव कुंडग्गामे नगरे तेणेव उवा०।तएणं तस्स कुंडग्गामस्स नगरस्स बहिया वेसियायणे नामंबालतवस्सीछटुंछटेणं अनिक्खित्तेणंतवोकम्मनेणं उर्ल्ड बाहाओ पगिज्झिय २ सूराभिमुहे आयावणभूमीएआयावेमाणे विहरइ आइच्चतेयतवियाओ य से छप्पईओ सव्वओ समंता अभिनिस्सवंति पाणभूयजीवसत्तदयट्टयाए चणं पडियाओ २ तत्थेव २ भुजो २ पच्चोरुभेति ।
तए णं से गोसाले मंखलिपुत्ते वेसियायणं बालतवस्सिं पासति पा० २ ममं अंतिओ सणियं२ पच्चोसक्कइममं०२ जेणेव वेसियायणेबालतवस्सी तेणेव उवा०२ वेसियायणंबालतवस्सि
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org