________________
शतकं - १४, वर्गः-, उद्देशक :- 9
एवेति, एवं सर्वेऽपि परम्परनिर्गता वैक्रियजन्मानः, औदारिकजन्मानोऽप्युद्वृत्ताः केचिन्मनुष्यपश्चेन्द्रियतिर्यञ्चो भवन्त्यतस्तेऽपि सर्वायुर्बन्धका एवेति ।
१३५
अनन्तरं निर्गता उक्तास्ते च क्वचिदुत्पद्यमानाः सुखेनोत्पद्यन्ते दुःखेन वेति दुःखोत्पन्नकानाश्रित्याह- 'नेरइये 'त्यादि, 'अनंतरखेदोववन्नग' त्ति अनन्तरं - समयाद्यव्यवहितं खेदेनदुःखेनोपपन्नं - उत्पादक्षेत्रप्राप्तिलक्षणं येषां तेऽनन्तरखेदोपपत्रकाः खेदप्रधानोत्पत्तिप्रथमसमयवर्त्तिन इत्यर्थः ' परंपरक्खे ओववन्नग' त्ति परम्पराद्वित्रादिसमयता खेदेनोपपन्ने उत्पादे - येषां ते परम्पराखेदोपपन्नकाः ।
'अनंतर परंपरखेदाणुववन्नग' त्ति अनन्तरं परम्परं च खेदेन नास्त्युपपन्नकं येषां ते तथा विग्रहगतिवर्त्तिन इत्यर्थः, ‘ते चेव चत्तारि दंडगा भाणियव्व'त्ति त एव पूर्वोक्ता उत्पन्नदण्डकादयः खेदशब्दविशेषिताश्चत्वारो दण्डका भणितव्याः, तत्र च प्रथमः खेदोपपन्नदण्डको द्वितीयस्तदायुष्कदण्डकस्तृतीयः खेदनिर्गतदण्डकश्चतुर्थः स्तु तदायुष्कदण्डक इति ॥
शतकं - १४ उद्देशकः- १' समाप्तः
-: शतकं - १४ उद्देशकः-२ः
वृ. अनन्तरोद्देशकेऽनन्तरोपपन्ननैरयिकादिवक्तव्यतोक्ता, नैरयिकादयश्च मोहवन्तो भवन्ति, मोहश्चोन्माद इत्युन्मादप्ररूपणार्थो द्वितीय उद्देशकः, तस्य चेदमादिसूत्रम्
मू. (६००) कतिविहे णं भंते ! उम्मादे पन्नत्ते ?, गोयमा ! दुविहे उम्मादे पन्नत्ते, तंजहा- जक्खावेसे य मोहणिज्जस्स य कम्मस्स उदएणं, तत्थ णंजे से जक्खाएसे से णं सुहवेयणतराए चेव सुहविमोयणतराए चेव, तत्थ णं जे से मोहणिज्जस्स कम्मस्स उदएणं से णं दुहवेयणतराए चेव दुहविमोयणतराए चेव ।
नेरइयाणं भंते! कतिविहे उम्मादे पन्नत्ते ?, गोयमा ! दुविहे उम्मादे पन्नत्ते, तंजहाजक्खावेसे य मोहणिज्जस्स य कम्पस्स उदएणं, से केणट्टेणं भंते ! एवं बुच्चइ नेरइयाणं दुविहे उम्मादे पन्नत्ते, तंजहा -- जक्खावेसे य मोहणिजस्स जाव उदएणं ?, गोयमा ! देवे वा से असुभे पोग्गले पक्खिवेज्जा । से णं तेसिं असुभाणं पोग्गलाणं पक्खिवणयाए जक्खाएसं उम्मादं पाउणेज्जा, मोहणिज्जस्स वा कम्मस्स उदएणं मोहणिज्जं उम्मायं पाउणेज्जा, से केणट्टेणं जाव उम्माए ।
असुरकुमाराणं भंते! कतिविहे उम्मादे पन्नत्ते ?, एवं जहेव नेरइयाणं नवरं देवे वा से महिड्डीयतराए असुभे पोग्गले पक्खिवेज्जा से णं तेसिं असुभाणंपोग्गलाणं पक्खिवणयाए जक्खाएसं उम्मादं पाउणेज्जा मोहणिज्जस्स वा सेसं तं चेव, से तेणट्टेणं जाव उदएणं एवं जाव धणियकुमाराणं, पुढविकाइयाणं जाव मणुस्साणं एएसिं जहा नेरइयाणं ।
वाणमंतरजोइसवेमाणियाणं जहा असुरकुमाराणं ॥
वृ. 'कतिविहे ण’मित्यादि, 'उन्मादः' उन्मत्तता विविक्तचेतनाभ्रंश इत्यर्थः 'जक्खाएसे य'त्ति यक्षो - देवस्तेनावेशः- प्राणिनोऽधिष्ठानं यक्षावेशः ।
'मोहणिजस्से' त्यादि तत्र मोहनीयं - मिथ्यात्वमोहनीयं तस्योदयादुन्मादो भवति यतस्तदुदयवर्त्ती जन्तुरतत्वं तत्वं मन्यते तत्वमपि चातत्वं, चारित्रमोहनीयं वा यतस्तदुदये जानन्नपि विषयादीनां स्वरूपमजानन्निव वर्त्तते, अथवा चारित्रमोहनीयस्यैव विशेषो वेदाख्यो मोहनीयं,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org