Page Text
________________
भगवतीअङ्गसूत्रं १/-/६/६९
गोयमा! ओगाढं ओभासेइनोअनोगाढं, एवं अनंतरोगाढं ओभासेइ परंपरोगाढं, तंभंते!, किं अणुंओभास इबायरंओभासइ?,गोयमा! अणुंपिओभासइ बायरंपिओभासइ, तंभंते ! उर्ल्ड ओभासइ तिरियं ओभासइ अहे ओभासइ?, गोयमा! उर्द्धपि ३, तंभंते ! आईओभासइ मज्झे ओभासइ अंतेओभासइ?, गोयमानानुआई३, तंभंते!, सविसएओभासइअवसएओभासइ गोयमा ! सविसए ओभासइ नो अविसए, तं भंते ! आनुपुट्विं ओभासेइ अनानुपुट्विं ओभासइ गोयमा! आनुपुचि ओभासइ नोअनानुपुट्विं, तंभंते! कइदिसिंओभासइ?, गोयमा! नियमा छद्दिसिं'ति।
एतेषांचपदानां प्रथमोद्देशकेनारकाहारसूत्र व्याख्या दृश्येति ।यएव ओभासइ' इत्यनेन सह सूत्रप्रपञ्च उक्तःसएव ‘उज्जोयईत्यादिना पदत्रयेणवाच्यइति दर्शयन्नाह-एवं उज्जोवेई त्यादि। स्पृष्टं क्षेत्रं प्रभासयतीत्युक्तम्, अथ स्पर्शनामेव दर्शयन्नाह-सव्वंति'त्ति प्राकृतत्वात् ‘सर्वतः सर्वासुदिक्षु सव्वावंति'त्तिप्राकृतत्वादेव सर्वात्मना सर्वेण वाऽऽतपेनापत्ति-व्याप्तिर्यस्य क्षेत्रस्य तत्सर्वापत्ति, अथवा सर्वं-क्षेत्रम्, इतिशब्दो विषयभूतं क्षेत्रं सर्वं न तु समस्तमेवेत्यस्यार्थस्योपप्रदर्शनार्थः, तथा सर्वेणातपेनातो-व्याप्तिर्यस्य क्षेत्रस्यतत्सर्वापम् इतिशब्दः सामान्यतः सर्वेणातपेन व्याप्तिर्यस्य क्षेत्रस्य तत्सपिम्, इतिशब्दः सामान्यतः सर्वेणातपेन व्याप्ति तुप्रतिप्रदेशंसर्वेणेत्यस्यार्थस्योपप्रदर्शनार्थः, अथवा स्पृशतः-सूर्यस्य स्पर्शनायाः कालसमयःस्पृशतकाल-समयस्तत्र आतपेनेति गम्यते, यावक्षेत्रं स्पृशति सूर्य इति प्रकृतं तावत्क्षेत्रं स्पृश्यमानं स्पृष्टमिति वक्तव्यं स्यादिति प्रश्नः, इन्तेत्याधुत्तरं, स्पृश्यमानस्पृष्टयोश्चैकत्वं प्रथमसूत्रादवगन्तव्यमिति।
स्पर्शनामेवाधिकृत्याह
मू. (७०) लोयंते भंते ! अलोयतं फुसइ अलोयंतेवि लोयंतं फुसइ?, हंता गोयमा! लोयंते अलोयंतं फुसइ अलोयंतेवि लोयंतं फुसइ ३। तंभंते ! किं पुढे फुसइ अपुढे फुसइ ! जाव नियमा छद्दिसिं फुसइ।
दीवंते भंते ! सागरंतं फुसइ सागरंतेवि दीवंतं फुसइ?, हंता जाव नियमा छद्दिसिंफुसइ
एवं एएणं अभिलावेणं उदयंते पोयंतं फुसइ छिदंते दूसंतं छायंते आयवंतं जाव नियमा छद्दिसिं फुसइ।
वृ. 'लोयंते भंते ! अलोयंत'मित्यादि, लोकान्तः-सर्वतो लोकावसानम्, अलोकान्तस्तु तदन्तरएवेति।इहापि पुढे फुसई' इत्यादिसूत्रप्रपञ्चो दृश्यः,अतएवोक्तं 'जावनियमाछद्दिसिंति एतद्भावना चैवं-स्पृष्टमलोकान्तं लोकान्तः स्पृशति, स्पृष्टत्वं च व्यवहारतो दूरस्थस्यापि दृष्टं यथ चक्षुस्पर्शइत्यत उच्यते-अवगाढम्-आसन्नमित्यर्थः, अवगाढत्वंचासत्तिमात्रमपिस्यादत उच्यतेअनन्तरावगाढम्-अवयवधानेनसंबद्धं, नतुपरम्पराऽवगाढं-श्रृङ्खलाकटिका इवपरम्पासम्बद्धं, तं चाणुं स्पृशति, अलोकान्तस्य क्वचिद्विवक्षया प्रदेशमात्रत्वेन सूक्ष्मत्वात्, बादरमपि स्पृशति, कचिद्विवक्षयैव बहुप्रदेशत्वेन बादरत्वात्, तमूर्ध्वमधस्तिर्यक् च स्पृशति, उदिदिक्षुलोकान्तस्यालोकान्तस्य च भावात्, तं चादौ मध्येऽन्ते च स्पृशति।
कथम्?, अधस्तिर्यगूज़लोकप्रान्तानामदिमध्यान्तकल्पनात्, तंचस्वविषये स्पृशतिस्पृष्टावगाढादी, नाविषयेऽस्पृष्टादाविति,तंचानुपूर्वास्पृशति, आनुपूर्वीचेहप्रथमेस्थानेलोकान्तस्त
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003309 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 05 Bhagvati |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 564 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati |
| File Size | 12 MB |