Page Text
________________
३६६
भगवतीअङ्गसूत्रं ८/-/२/३९१ अहवा आभिनिबोहियनाणी सुयनाणी मणपज्जवनाणी जे चउनाणी ते आभिनिबोहियनाणी सुयनाणीओहिनाणीमणपजवनाणीजे एगनाणी नियणा केवलनाणी, जे अन्नाणी ते अत्थेगतिया दुअन्नाणी अत्यंगतिया तिअन्नाणीजे दुअन्नाणी ते मइअन्नाणी य सुयअन्नाणी यजेतियअन्नाणी ते मइअन्नाणी सुयअन्नाणी विभंगनाणी।
नेरइयाणं भंते! किं नाणी अन्नाणी?, गोयमा! नानिवि अन्नाणीवि, जे नाणी ते नियमा तिन्नाणी, तंजहा-आभिनिबोहि० सुयना० ओहिना० जे अन्नाणी ते अत्थेगतिया दुअन्नाणी अत्यंगतिया तिअन्नाणी, एवं तिन्नि अन्नाणानि भयणाए।
असुरकुमाराणं भंते! किं नाणी अन्नाणी?, जहेव नेरइया तहेव तिन्नि नाणानि नियमा, तिनि अन्नाणानि भयणाए, एवंजाव थनियकु० । पुढविक्काइया णं भंते! किं नाणी अन्नाणी?, गोयमा ! नो नाणी अन्नाणी, जे अन्नाणी ते नियमा दुअन्नाणी-मइअन्नाणी य सुयअन्ना०, एवं जाव वणस्सइका०।
बेइंदियाणं पुच्छा, गोयमा ! नाणीवि अन्नाणीवि, जे नाणी ते नियमा दुन्नाणी, तंजहाआभिनिबोहियनाणी य सुयनाणी य, जे अन्नाणी ते नियमा दुअन्नाणी आभिनिबोहियअन्नाणी सुयअन्नाणी, एवं तेइंदियचउरिदियावि, पंचिंदियतिरिक्खजो० पुच्छा, गोयमा! नाणीविअन्नाणीवि, जे नाणी ते अत्थे० दुन्नाणी अत्थे० तिन्ना० एवं तिन्नि नाणानि तिन्नि अन्नाणानि य भयणाए।
मणुस्सा जहा जीवा तहेव पंच नाणानि तिन्नि अन्नाणानि भयणाए। वाणमंत० जहा ने० जोइसियवेमानियणं तिन्नि नाणा तिन्नि अन्नाणा नियमा। सिद्धाणं भंते ! पुच्छा, गोयमा! नाणी नो अन्नाणी, नियमा एगनाणी केवलनाणी।
वृ.तत्रच आभिनिबोहियनाणेत्तिअर्थाभिमुखोऽविपर्ययरूपत्वात्नियतोऽसंशयरूपत्वाद्बोधः-संवेदनमभिनिबोधःसएव स्वार्थिःकेकप्रत्ययोपादानादाभिनिबोधिकं, ज्ञातिर्ज्ञायतेवाऽनेनेति ज्ञानम्, आभिनिबोधिकंच तज्ञानंचेति आभिनिबोधिकज्ञानम् इन्द्रियानिन्द्रियनिमित्तोबोधइति।
'सुयनाणे'त्तिश्रूयतेतदिति श्रुतं-शब्दः स एव ज्ञानं भावश्रुतकारणत्वात् कारणे कार्योपचारात्श्रुतज्ञानं, श्रुताद्वा-शब्दात्ज्ञानं श्रुतज्ञानम्-इन्द्रियमनोनिमित्तः श्रुतग्रन्थानुसारीबोधइति।
_ 'ओहिनाणे'त्तिअवधीयते-अधोऽधो विस्तृतंवस्तुपरिच्छिद्यतेऽनेनेत्यवधिस एवज्ञानम् अवधिना वा-मर्यादया मूलद्रव्याण्येव जानाति नेतराणीति व्यवस्थया ज्ञानमवधिज्ञानं ।
'मनपज्जवणाणे'त्तिमनसोमन्यमानमनोद्रव्याणांपर्यवः-परिच्छेदोमनःपर्ययःसएवज्ञानं मनःपर्यवज्ञानं मनःपर्यायाणां वा-तदवस्थाविशेषाणां ज्ञानं मनःपर्यायज्ञानम्।
'केवलनाणे'त्तिकेवलमेकंमत्यादिज्ञाननिरपेक्षत्वात् शुद्धंवाआवरणमलकलङ्करहितत्वात् सकलं वा-तत्प्रथमतयैवाशेषतदावरणाभावतः सम्पूर्णोत्पत्तेः असाधारणं वाऽनन्यसहशत्वात् अनन्तं वा ज्ञेयानन्तत्वात् यथाथऽवस्थिताशेषभूतभवद्भाविभावस्वभावावभासीति भावना तच्च तत् ज्ञानं चेति केवलज्ञानम्।
'उग्गहो'त्ति सामान्यार्थःस्य-अशेषविशेषनिरपेक्षस्यानिरदेश्यस्यरूपादे-अव इति-प्रथमतो ग्रहणं-परिच्छेदनमवग्रहः 'ईह'त्ति सदर्थःविशेषालोचनमीहा 'अवाओ'त्ति प्रक्रान्तार्थःविनिश्चयोऽवायः 'धारणे'ति अवगतार्थःविशेषधरणं धारणा ‘एवं जहे'त्यादि, ‘एवम्' उक्तक्रमण
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003309 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 05 Bhagvati |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 564 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati |
| File Size | 12 MB |