________________
शतकं-२, वर्ग:-, उद्देशकः-४
१४१
तिमुक्तचन्द्रकसंस्थितम्, अतिमुक्तचन्द्रकः-पुष्पविशेषदलं, रसनेन्द्रियं क्षुरप्रसंस्थित स्पर्शनेन्द्रियं नानाकारं, 'बाहल्लं'ति इन्द्रियाणां बाहल्यं वाच्यं, तच्चेदं-सर्वाण्यङ्गुलाङ्खयेयभागबाहल्यानि । ___पोहत्तं तिपृथुत्वं, तच्चेदं-श्रोत्रचक्षुर्घाणानामङ्गुलासङ्खयेयभागो जिह्वेन्द्रियस्याङ्गुलपृथक्त्वं स्पर्शनेन्द्रियस्य च शरीरमनं, 'केइपएस'त्तिअनन्तप्रदेशनिष्पन्नानि पञ्चापि ओगाढे'त्तिअसङ्ख्येयप्रदेशावगाढानि, ‘अप्पाबहुत्ति सर्वस्तोकं चक्षुरवगाहतस्ततः श्रोत्रघ्राणरसनेन्द्रियाणि क्रमेण सङ्ख्यात- गुणानि ततः स्पर्शनं त्वसद्धेययगुणमित्यादि 'पुट्ठपविट्ठ'त्ति श्रोत्रादीनि चर्रहितानि स्पृष्टमर्थं प्रविष्टंच गृह्णन्ति विसय'त्ति सर्वेषांजघन्यतोऽङ्गुलस्यासङ्खयेयभागोविषयः, उत्कर्षतस्तु श्रोत्रस्य द्वादश योजनानि, चक्षुषः सातिरेकं लक्षं, शेषाणां च नव योजनानीति, 'अनगारे'त्ति अनगारस्य समुद्घातगतस्य ये निर्जरापुद्गलास्तान छद्मस्थो मनुष्यः पश्यतीति, 'आहार'त्ति निर्जरापुद्गलान्नारकादयो न जानन्ति न पश्यन्ति आहारयन्ति चेत्येवमादि बहु वाच्यम् ।
अथ किमन्तोऽयमुद्देशकः ? इत्याह-‘यावदलोकः' अलोकसूत्रान्तः, तच्चेदम्-'अलोगे णंभंते! किण्णा फुडे कइहिं वा काएहिं फुडे ?, गोयमा! नोधम्मत्थिकाएणंफुडे जावनो आगासत्थिकारणंफुडेआगासत्थिकायस्सदेसेणंफुडे आकासस्थिकायस्सपएसेहिं फुडेनोपुढविकाइएणं फुडे जाव नो अद्धासमएणं फुडे एगे अजीवदव्वदेसे अगुरुलहुए अनंतेहिं अगुरुलहुयगुणेहिं संजुत्ते सव्वागासे अनंतभागूने त्ति।
नालोको धर्मास्तिकायादिनापृथिव्यादिकायैः समयेन च स्पृष्टो-व्याप्तः, तेषांतत्रासत्त्वात्, आकाशास्तिकायदेशादिभिश्च स्पृष्टः, तेषां तत्र सत्त्वात्, एकश्चासावजीवद्रव्यदेशः, आकाशद्रव्यदेशत्वात्तस्येति।
शतकं-२, उद्देशकः-४ समाप्तः
-शतकं-२ उद्देशकः-५:वृ.अनन्तरमिन्द्रियाण्युक्तानि, तद्वशाच्च परिचारणा स्यादिति तन्निरूपणाय पञ्चमोद्देशकस्येदमादिसूत्रम्
मू. (१२३) अन्नउत्थिया णं भंते! एवमाइक्खंतिभासंति पन्नवेति परूवेंति, तंजहा-एवं खलु नियंठे कालगए समाणे देवभूएणं अप्पाणेणं से णं तत्थ नो अन्ने देवे नो अन्नेसिं देवाणं देवीओ अहिजुंजिय २ पारियारेइ १ नो अप्पणच्चियाओ देवीओ अभिभुंजिय २ परियारेइ २ अप्पणामेव अप्पाणं विउब्विय २ परियारेइ ३ एगेवि य णं जीवे एगेणं समएणं दो वेदे वेदेइ, तंजहा-इस्थिवेदं पुरिसवेदं च, एवं परउत्थियवत्तव्वया नेयव्वा जावइस्थिवेदं च पुरिसवेदं च ।
से कहमेयं भंते! एवं?, गोयमा! जन्नं ते अन्नउत्थिया एवमाइक्खंति जाव इत्थिवेदं च पुरिसवेदं च, जे ते एवमाहंसु मिच्छंते एवमाहंसु, अहं पुण गोयमा! एवमातिक्खामि भा०प० पुरु०-एवंखलु नियंठे कालगए समाणे अन्नयरेसुदेवलोएसुदेवत्ताएउववत्तारोभवन्तिमहिड्डिएसु जाव महानुभागेसु दूरगतीसु चिरहितीएसु, से णं तत्थ देवे भवति महिड्डीए जाव दस दिसाओ उज्जोवेमाणे पभासेमाणे जाव पडिरूवे।
सेणं तत्थ अन्ने देवे अन्नेसिं देवाणं देवीओ अभिभुंजिय २ परियारेइ १ अप्पणच्चियाओ देवीओ अभिभुंजिय २ परियारेइ २ नो अप्पणामेव अप्पाणं विउब्विय २ परियारेइ ३, एगेविय
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org