________________
२८
समवायाङ्गसूत्रम्-११/१९
प्रतिमाप्रतिपन्नाय भिक्षां दत्तेति भाषमाणस्य कस्त्वमिति कस्मिंश्चित्पृच्छति प्रतिमाप्रतिपन्नः श्रमणोपासकोऽहमिति ब्रुवाणस्यैकादश मासान् यावदेकादशीप्रतिमां भावतीति ।
पुस्तकान्तरे त्वेवं वाचना-दंसणसावए प्रथमा कयवयकम्मे द्वितीया कयसामाइएतृतीया पोसहोववासनिरए चतुर्थी राइभत्तपरिण्णाए पञ्चमी सचित्तपरिण्णाए षष्ठी दिया बंभयारी राओ परिमाणकडे सप्तमी दियाविराओविबंभयारी असिणाणए याविभवति वोसट्ठकेसरोमनहे अष्टमी आरंभपरिण्णा, पेसणपरिन्नाए नवमी उदिट्ठभत्तवज्जए दशमी समणभूएयाविभवइत्तिसमणाउसो एकादशीति, क्वचित्तुआरम्भपरिज्ञात इतिनवमीप्रेष्यारम्भपरिज्ञातइतिदशमी उद्दिष्टभक्तवर्जकः श्रमणभूतश्चैकादशीति।
तथा जम्बूद्वीपे २ मन्दरस्य पर्वतस्यैकादश ‘एगवीस'त्ति एकविंशतियोजनाधिकानि योजनशतानि 'अबाहाए' अबाधया व्यवधानेन कृत्वेति शेषः ज्योतिषं-ज्योतिश्चक्रंचार-परिभ्रमणं चरति-आचरति, तथा लोकान्तात्णमित्यलङ्कारे एकादशशतानि एक्कारेत्तिएकादशयोजनाधिकानि अबाधया-बाधारहितया कृत्वेतिशेषःजोतिसंतेति ज्योतिश्चक्रपर्यन्तःप्रज्ञप्त इति, इदंचवाचनान्तरं व्याख्यातं, उक्तंच॥१॥ “एक्कारसेक्कवीसा सय एक्काराहिया य एक्कारा।
मेरुअलोगाबाहं जोइसचक्कं चरइ ठाइ।। इति अधिकृतवाचनायां पुनरिदमनन्तरं व्याख्यातमालापकद्वयं व्यत्ययेनाऽपि दृश्यते, 'बिमाणसयं भवतित्तिमक्खाय'ति इह मकारस्यागमिकत्वादयमों-विमानशतं भवतीतिकृत्वा आख्यातं-प्ररूपितं भगवता अन्यैश्च केवलिभिरिति सुधर्मस्वामिवचनं, तथा 'मंदरे णं पव्वए धरणितलाओ सिहरतले एक्कारसभागपरिहीणे उच्चत्तेण पन्नत्ते' अस्यायमर्थः-मेरुभूतलादारभ्य शिखरतलमुपरिभागं यावद्विष्कम्भापेक्षयाऽङ्गलादेरेकादशाभागेनैकादशभागेन परिहीणोहानिमुपगतः उच्चत्वेन-उपर्युपरि प्रज्ञप्तः, इयमत्र भावना-मन्दरो भूतले दश योजनसहस्राणि विष्कम्भतः, ततश्चोच्चत्वेनाङ्गुले गतेऽङ्गुलस्यैकादशभागो विष्कम्भतो हीयते, एवमेकादशस्वमुलेष्वङ्गुलं हीयते, एतेनैव न्यायेनैकादशसु योजनेषु योजनं एवं एकादशसहस्रेषु सहस्रं ततो नवनवत्यां योजनसहस्रेषु नव सहाणि हीयन्ते, ततो भवति सहस्रं विष्कम्भः शिखरे इति, अथवा धरणीतलात्-धरणीतलविष्कम्भात्सकाशाच्छिखरतलं-शिखरविष्कम्भमाश्रित्य मेरुरेकादशभागे परिहीणोभवति, कस्यैकादशभागेन? इत्याह-'उच्चत्तेणं तिउच्चवस्य, तथाहि-मेरोरुञ्चत्वंनवनवति सहस्राणि तदेकादशभागोनव तैींनो मूलविष्कम्भापेक्षयाशिखरतले, शिखरस्य साहरिकत्वात्, दशसाहसिक्रत्वाच्च मूलविष्कम्भस्येति । ब्रह्मादीनि द्वादश विमाननामानि ।
समवायः-११ समाप्तः
(समवाय :-१२) मू. (२०) बारस भिक्खुपडिमाओ पन्नत्ताओ, तंजहा-मासिआभिक्खुपडिमा दोमासिअ. भिक्खुपडिमा तिमासिआ भिक्खुपडिमा चउमासिआ भिक्खुपडिमा पंचमासिआभिक्खुपडिम, छमासिया भिक्खुपडिमा सत्तमासिमा भिक्खुपडिमा पढमा सत्तराइंदिआ भिक्खुपडिमा दोच्च
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org