________________
८६
स्थानाङ्ग सूत्रम् २/३/८८
119 ||
पातहृदसमानवक्तव्यौ, विशेषस्तूह्य इति । 'जंबू' इत्यादि रक्तारक्तवतीप्रपातहूदी गङ्गासिन्धुप्रपातह्रदसमानवक्तव्यौ, नवरं रक्ता पूर्वोदधिगामिनी रक्तवती तु पश्चिमोदधिगामिनीति । 'जंबू' इत्यादि 'जंबुद्दीवे २ मंदरस्स दाहिणेणं भरहे वासे दो महानदीओ' इत्यादि, 'एव' मिति अनन्तरक्रमेण 'जह' त्ति यथा पूर्वं वर्षे २ द्वौ द्वौ प्रपातहूदावुक्तौ एवं नद्यो वाच्याः, ताश्चैवं“गंगा सिधू २ तह रोहियंस ३ रोहिनदी य ५ हरिकंता ५ । हरिसलिला ६ सीयोया ७ सत्तेया होंति दाहिणओ सीयाय १ नारिकांता २ नरकांता चेव ३ रूप्पकूला ४ य । सलिला सुवण्णकूला ५ रत्तवती रत्त ७ उत्तरओ" (इति) । जम्बूद्वीपाधिकारात् क्षेत्रव्यपदेश्यपुद्गलधर्माधिकाराच्च जम्बूद्वीपसम्बन्धिभरतादिसत्ककाललक्षणपर्यायधर्माननेकधाऽष्टादशसूत्र्याऽऽह
॥२॥
मू. (८९) जंबुद्दीवे २ भरहेरवएसु वासेसु तीताए उस्सप्पिणीए सुसमदूसमाए समाए दो सागरोवमकोडाकोडीओ काले होत्था १, एवमिमीसे ओसप्पिणीए जाव पन्नत्ते २, एवं आगमिस्साए उस्सप्पिणीए जाव भविस्सति ३, जंबूद्दीवे दीवे भरहेरवएसु वासेसु तीताए उस्सप्पिणीए सुसमाए समाए मणुया दो गाउयाई उड्डुं उच्चत्तेणं होत्था ४, दोन्नि य पलिओवमाइं परमाउं पालइत्था ५, एवमिमीसे ओसप्पिणीए जाव पालयित्था ६, एवमागमेस्साते उस्सप्पिणीए जाव पालिस्संति ७, जंबुद्दीवे दीवे भरहेरवएसु वासेसु एगसमये एगजुगे दो अरिहंतवंसा उप्पज्जिंसु वा उप्पज्जति वा उप्पज्जिस्संति वा ८, एवं चक्कवट्टिवंसा ८, दसारवंसा १०, जंबूभरहेरवएसु एगसमते दो अरहंता उप्पज्जिंसु वा उप्पज्ञ्जंति वा उप्पज्जिस्संति वा ११, एवं चक्कवट्टिणो १२, एवं बलदेवा एवं वासुदेवा जाव उप्पज्जिंसु वा उप्पज्ञ्जंति वा उप्पज्जिस्संति वा १३, जंबू० दोसु कुरासु मणुआ सया सुसम - सुसममुत्तमड्डि पत्ता पञ्चनुब्भवमाणा विहरंति, तं०-देवकुराए चैव उत्तर कुराए चैव १४,
जंबुद्दीवे दीवे दोसु वासेसु मणुयचा सया सुसमुत्तमं इड्डि पत्ता पच्चनुब्भवमाणा विहरंति तं० हरिवासे चैव रम्मगवासे चेव १५, जंबू० दोसु वासेसु मणुया सया सुसममुत्तममिहिं पत्ता पच्चनुभवमाणा विहरंति त० - हेमवए चेव एरन्नवए चैव १६, जंबुद्दीवे दीवे दोसु खित्तेसु मणुया सया दूसमसुसममुत्तमिड्डुिं पत्ता पञ्चनुब्भवमाणा विहरंति, तं०-पुव्वविदेहे चेव अवरविदेहे चेव १७, जंबूदीवे दीवे दोसु वासेसु मणुया छव्विहंपि कालं पच्चनुब्भवमाणा विहरंति, तं०-भरहे चैव एरवते चेव १८,
वृ. सुगमानि चैतानि, नवरं 'तीताए 'त्ति अतीता या उत्सर्पिणी प्राग्वत् तस्यं तस्या वा सुषमदुष्षमायाः- बहुसुषमायाः समायाः - कालविभागस्य चतुर्थारकलक्षणस्य 'कालो’त्ति स्थितिः प्रमाणं वा 'होय'त्ति बभूवेति । 'एव' मिति जंबुद्दीवे २ इत्यादि उच्चारणीयम्, नवरं 'इमीसे' त्ति अस्यां प्रत्यक्षायां वर्त्तमानायामित्यर्थः, अवसर्पिण्यां-उक्तार्थायां, 'जाव' त्ति सुसमदूसमाए समाएतृतीयारक इत्यर्थः, 'दो सागरोवमकोडाकोडीओ काले' 'पन्नत्ते' प्रज्ञप्ते इति पूर्वसूत्राद्विशेषः, पूर्वसूत्रे हि होत्यत्ति भणितमिति । 'एव'मित्यादि, 'आगमिस्साए 'त्ति आगमिष्यन्त्यामुत्सर्पिण्यामिति भविष्यतीति पूर्व सूत्राद्विशेषः, 'जम्बू' इत्यादि सुषमायां पञ्चमारके 'होत्य'त्ति बभूवुः, 'पालयित्य'त्ति पालितवन्तः पूर्वसूत्राद्विशेषः
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org