________________
३७९
स्थानं-५, - उद्देशकः -३
ज्ञान-तत्त्वानां परिच्छेदो दर्शन-तेषामेव श्रद्धानं चारित्रं-सदनुष्ठानं व्युद्ग्रहोमिथ्याभिनिवेशस्तस्यतस्माद्वापरेषं । विमोचनं व्युद्ग्रहविमोचनंतदर्थाय तदर्थतयावा, अहत्थे त्ति यथास्थान्-यथावस्थितान्यथार्थानवा-यथाप्रयोजनान्भावान्-जीवादीन्यथार्थान् वा-यथाद्रव्यान् भावान्-पर्यायान् ज्ञास्यामीतिकृत्वा-इतिहेतोः शिक्षत इति।
यथावस्थिताश्च भावा उद्धर्वलोके सौधर्मादय इति तद्विषयं सूत्रत्रयं, तथाऽधोलोके नारकादयश्चतुर्विंशतिरिति तद्गतां चतुर्विंशतिसूत्री तथा तिर्यग्लोके जम्बूद्वीपादय इति तद्गतवस्तुविषयं च सूत्रचतुष्टयमाह
मू. (५१२) सोहम्मीसाणेसुणं कप्पेसुविमाणा पंचवण्णा पं० -किण्हाजाव सुकिला,१, सोहम्मीसाणेसुणं कप्पेसु विमाणा पंचजोयणसयाई उद्धं उच्चत्तेणं पन्नत्ता २, बंभलोगलंततेसुणं कप्पेसुदेवाणं भवधारणिजसरीरगा उक्कोसेणं पंचरयणी उटुंउच्चत्तेणं पं०३ । नेरइयाणं पंचवन्ने पंचरसे पोग्गले बंधेसु वा बंधति वा बंधिस्संति वा तं० - किण्हा जाव सुकिले तित्ते जाव मधुरे, एवंजाव वेमाणिता २४/४
वृ. सर्वाण्येतानि सुगमानि, नवरं 'बंधिंसुत्ति शरीरादितयेति ।
मू. (५१३) जंबुद्दीवेर मंदरस्सपव्वयस्स दाहिणेणं गंगा महानदी पंचमहानदीओसम्प्पेति, तं० - जउणा सरऊ आदी कोसी मही १/जंबूमंदरस्स दाहिणेणं सिंधुमहानदी पंच महानदीओ सम्पत्ति तं० - सतद्दू विभासा वितत्था एरावती चंदभागा २ जंबूमंदरस्स उत्तरेणं रत्तामहानई पंच महानईओ सम्प्पेंति, तं० - किण्हा महाकिण्हा नीला महानीला महातीरा ३, जंबूमंदरस्स उत्तरेणं रत्तावतीमहानई पंच महानईओ समति, तं० - इंदा इंदसेना सुसेना वारिसेना महाभोया ४ ।
वृ. 'दक्षिणेने ति भरते ‘भरते ‘समप्पेंति'त्ति समाप्नुवन्ति, 'उत्तरेणे'ति ऐरवत इति । पूर्वतरसूत्रे भरतवक्तव्यतोक्तेति।।
मू. (५१४) पंचतित्थगरा कुमारवासमझे वसित्ता मुंडाजाव पव्वतिता, तं०-वासुपुज्जे मल्ली अरिद्वनेमी पासे वीरे।
वृ.तत्प्रस्तावात्तदुत्पन्नतीर्थकरसूत्रसुगम, नवरंकुमाराणामराजभावेन वासः कुमारवासः तं 'अज्झावसित्त'त्ति अध्युष्येति।
मू. (५१५) चमरचंचाए रायहाणीए पंच सभा पं० तं० - सभा सुधम्मा उववातसभा अभिसेयसभाअलंकारितसभा ववसातसभा, एगमेगेणं इंदट्ठाणेणं पंच सभाओ पं० तं० - सभा सुहम्मा जाव ववसातसभा।
वृ.तथा भरतादिक्षेत्रप्रस्तावात् क्षेत्रभूतचमरचञ्चादिवक्तव्यताभिधायि सूत्रद्वयं चमरचञ्चा रत्नप्रभापृथिव्यां चमरस्यासुरकुमारराजस्येति, सुधा सभा यस्यां शय्या, उपपातसभा यस्यामुत्पद्यते, अभिषेकसभायस्यां राज्याभिषेकेणाभिषिच्यते, अलङ्कारिका यस्यामलकियते, व्यवसायसभा यत्र पुस्तकवाचनतो व्यवसायं-तत्त्वनिश्चयं करोति, एताश्च यथाक्रममुत्तरपूर्वस्यां द्रष्टव्या इति।
मू. (५१६) पंच नक्खत्ता पंचतारा पं० -धणिट्ठा रोहिणी पुव्वसू हत्थो विसाहा।
वृ. देवनिवासाधिकारान्नक्षत्रसूत्रं नक्षत्रादिदेवरूपताच सत्त्वानांकमपुद्गलचयादेरिति चयादिसूत्रषट्कं।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org