________________
२३९
स्थानं-४,-उद्देशकः -२ वा संसारो नैरयिकसंसारः, एवमन्येऽपि॥
उक्तरूपश्चसंसार आयुषि सतिभवतीतिआयुःसूत्रं, तत्रएतिचयातिचेत्याः-कर्मविशेष इति, तत्रयेन निरयभवेप्राणीध्रियतेतन्निरयायुरेवमन्यान्यपि, उक्तरूपंचायुभवेस्थितिकारयतीति भवसूत्रं, कण्ठ्यं, केवलं भवनं भवः-उत्पत्तिनिरये भवो निरयभवो मनुष्येषु मनुष्याणां वा भवो मनुष्यभवः, एवमन्यावपि।
मू. (३१४) चउब्विहे आहारे पं० २०-असणे पाणे खाइमे साइमे।चउव्विहे आहारे पं० तं०-उवक्खरसंपन्ने उवक्खडसंपन्ने सभावसंपन्ने परिजुसियसंपन्ने ।
वृ.भवेषुचसर्वेष्वाहारकाजीवाः इत्याहारसूत्रे, तत्राह्रियत इत्याहारः अश्यतइत्यशनम्ओदनादि पीयत इति पानं-सौवीरादि खादः प्रयोजनमस्येति खादिम-फलवर्गादि स्वादः प्रयोजनमस्येति स्वादिम-ताम्बूलादि, उपस्क्रियतेऽनेनेत्युपस्करो-हिङ्गवादिस्तेन सम्पन्नोयुक्त उपस्करसम्पन्नः, तथा उपस्करणमुपस्कृतं-पाकइत्यर्थस्तेन सम्पन्नओदनमण्डकादिः उपस्कृतसम्पन्नः पाठान्तरेण नो उपस्करसम्पन्नो-हिङ्गादिभिरसंस्कृत ओदनादिः, स्वभावेन-पाकं विना सम्पन्नःसिद्धः द्राक्षादिःस्वभावसम्पन्नः, परिजुसिय'त्तिपर्युषितं-रात्रिपरिवसनंतेन सम्पन्नः पर्युषितसम्पन्न इडरिकादिः, यतस्ताः पर्युषितकलनीकृताः अम्लरसा भवन्ति, आरनालस्थिताम्रफलादिति
____ अननतरोदिताः संसारादयो भावः कर्मवतां भवन्तीति 'चउविहे बंधे' इत्यादि कर्मप्रकरणमारादेककसूत्रात्
मू. (३१५) चउब्बिहे बंधे पं० तं०-पगतिबंधे ठितीबंधेअनुभावबंधे पदेसंबधे। चउविहे उवक्कमे पं० तं०-बंधणोवक्कमे उदीरणोवक्कमे उवसमणोवक्कमे विप्परिणामणोवक्कमे ।
___बंधणोवक्कमे चउबिहे पं०२०-पगतिबंधणोवक्कमे ठितिबंधणोवक्कमे अनुभावबंधनोवक्कमे पदेसंबधणोवक्कमे । उदीरणोवक्कमे चउबिहे पं० २०-पगतीउदीरणोवक्कमे ठितीउदीरणोवक्कमे अनुभावउदीरणोवक्कमे पदेसउदीरणोवक्कमे।।
उवसमणोवक्कमे चउबिहे पं० २०-पगतिउसामणोवक्कमे ठिति० अणु० पतेसुवसामणोवक्कमे । विप्परिणामणोवक्कमेचउब्विहे पं०२०-पगति०ठिती० अनु० पतेसविप्प० चउविहे अप्पाबहुए पं० २०-पगतिअप्पाबहुए ठिति० अनु० पतेसप्पाबहुते । चउब्विहे संकमे पं० २०-पगतिसंकमे ठिती० अणु० पएससंकमे । चउबिहे निधत्ते पं०-पगतिनिधत्ते ठिती० अनु० पएसणिधत्ते। चउबिहे निकायितेपं०२०-पगतिनिकायितेठिति० अनु०पएसनिकायिते। .. वृ.प्रकटं चैतत्, नवरं सकषायत्वात् जीवस्य कर्मणो योग्यानां पुद्गलानां बन्धनम्आदानं बन्धः, तत्र कर्मणः प्रकृतयः-अंशा भेदा ज्ञानावरणीयादयोऽष्टौ तासां प्रकृतेर्वाअविशेषितस्य कर्मणो बन्धः प्रकृतिबन्ध;, तथा स्थितिः-तासामेवावस्थानं जघन्यादिभेदभिन्नं तस्या बन्धो-निवर्त्तनं स्थितिबन्धः, तथा अनुभावो-विपाकः तीव्रादिभेदो रस इत्यर्थस्तस्य बन्धोऽनुभावबन्धः, तथा जीवप्रदेशेषु कर्मप्रदेशानामनन्तानन्तानां प्रतिप्रकृति प्रतिनियतपरिमाणानां बन्धः-सम्बन्धनं प्रदेशबन्धः, परिमितपरिमाणगुडादिमोदकबन्धवदिति,
एवञ्चमोदकष्टान्तंवर्णयन्तिवृद्धाः-किल मोदकः कणिक्कागुडघृतकटुभाण्डादिद्रव्यबद्धः सन्कोऽपिवातहर; कोऽपि पित्तहरः कोऽपिकफहरः कोऽपिमारकः कोऽपिबुद्धिकरः कोऽपि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
For
www.jainelibrary.org