________________
१७४
स्थानाङ्ग सूत्रम् ३/४/२०७ वृ.तिविहे'इत्यादि, एकोऽर्थउच्यतेऽनेनोक्तितिवचनमेकस्यार्थस्य वचनमेकवचनमेवमितरेअपि, अत्रक्रमेणोदाहरणानि-देवोदेवी देवाः ।वचनाधिकारे अहवेत्यादि सूत्रद्वयंसुबोधम्, उदाहरणानितुस्त्रीवचनादीनांनदी नदः कुण्डं, तीतादीनां कृतवान् करोति करिष्यति।वचनंहि जीवपर्यायस्तदधिकारात् तत्पर्यायान्तराणि त्रिस्थानकेऽवतारायन्नाह
मू. (२०८) तिविहा पन्नवणा पं० २०-नाणपन्नवणा दंसणपन्नवणा चरित्तपन्नवणा १, तिविधेसम्मेपं०२०-नाणसम्मे दंसणसम्मे चरित्तसम्मे २, तिविधेउवधाते पं०२०-उग्गमोवधाते उप्पायणोवघाते एसणोवघाते ३, एवं विसोही ४
वृ. 'तिविहे'त्यादि सूत्राणामेकोनविंशतिः, स्पष्टा चेयं, परं प्रज्ञापना-भेदाद्यभिधानं, तत्र ज्ञानप्रज्ञापना-आभिनिबोधिकादिपञ्चधाज्ञानम्, एवंदर्शनंक्षायिकादित्रिधा, चारित्रंसामायिकादि पञ्चधेति, समञ्चतीति सम्यक्-अविपरीतं मोक्षसिद्धिं प्रतीत्यानुगुणमित्यर्थः, तच्च ज्ञानादीनि, उपहननमुपघातः, पिण्डशय्यारदेरकल्प्यतेत्यर्थः, तत्र उद्गमनमुद्गमः पिण्डादेः प्रभव इत्यर्थः, तस्य चाधाकदियः षोडश दोषाः, उक्तंच॥१॥ “तत्थुग्गमो पसूई पभवो एमादि होंति एगट्ठा ।
सो पिंडस्सिह पगओ तस्स य दोसा इमे होति ॥२॥ आहाकम्मु १ देसिय २ पूइकम्मे य ३ मीसजाए य४।
ठवणा ५ पाहुडियाए ६पाओयर ७ कीय ८ पामिच्चे ९ ॥३॥ परियट्ठिए १० अभिहडे ११ उब्भिन्ने १२ मालोहडे इय १३ ।
अच्छेज्जे १४ अनिसट्टे १५ अज्झोयरए य १६ सोलसमे " इति, इहचाभेदविवक्षया उद्गमदोषा एवोद्गमः अतस्तेनोद्गमेनोपघातः-पिण्डादेरकल्पनीयताकरणं चरणस्य वा शबलीकरणमुद्गमोपघातः, उद्गमस्य वा-पिण्डादिप्रसूतेरुपघातःआघाकर्मत्वादिभिर्दुष्टताउद्गमोपघातः, एवमितरावपि, केवलमुत्पादना-सम्पादनंगृहस्थापिण्डादेरुपार्जनमित्यर्थः, तदोषा धात्रीत्वादयः षोडश, यदाह॥१॥ "उप्पायण संपायण निव्वत्तणमोय होंति एगट्ठा।
_ आहारस्समिए पगया तीय य दोसा इमे होंति ॥२॥ धाई १ दूइ २ निमित्ते ३ आजीव ४ वणीमगे ५ तिगिच्छा य ६।
कोहे ७ माणे ८ माया ९ लोभे य १० हवंति दस एए ॥३॥ पुट्विं पच्छा संथव ११ विज्जा १२ मंते य १३ चुन १४ जोगेय १५ ।
उप्पायणाय दोसा सोलसमे मूलकम्मे य" इति, - तथा एषणा-गृहिणा दीयमानपिण्डादेग्रहणं तद्दोषाः शङ्कितादयो दशेति, आह च॥१॥ “एसणगवेसणन्नेसणा य गहणंच होति एगट्ठा ।
आहारस्सिह पगया तीय य दोसा इमे होति ॥२॥संकिय १ मक्खिय २ निक्खित्त ३ पिहिय ४ साहरिय ५ दायगु ६म्मीसे७।
अपरिणय ८ लित्त ९छड्डिय १० एसणदोसा दस हवंति"
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org