Page Text
________________
श्रुतस्कन्धः - १, अध्ययनं १, उद्देशक: ५
६७
युग्यं - गन्त्रिकादि, आवरणम् - फलकादि, प्रहरणं - लकुटमुसुण्ड्यादि, शश्त्रविधानानि च बहूनि तन्निर्वत्यानि, शरदात्रखङ्गक्षुरिकादिगण्डोपयोगित्वादिति ॥ तथाऽपरोऽपि परिभोगविधिः, तद्दर्शनायाह -
नि. [१४७ ] आउज्ज कट्ठकम्मे गंधंगे वत्थ मल्ल जोए य । झावणवियावणेसु अ तिल्लविहाणे अ उज्जोए ।।
वृ. आतोद्यानि - पटहमेरीवंशवीणाझलर्यादीनि, काष्ठकर्म्म-प्रतिमास्तम्भद्वारशाखादि, गन्धाङ्गानि - बालकप्रिय - पत्रकदमनकत्वक्कन्दनोशीरदेवदार्वादीनि, वस्त्राणि - वल्कलकार्पासमयादीनि, माल्ययोगा-नवमालिकाबकुलचम्पकपुन्नागाशोकमालतीविचाकिलादयः, ध्मापनं - दाहो भस्मसात्करणमिन्धनैः, वितापनं- शीताभ्यर्द्दितस्य शीतापनयनाय काष्ठप्रज्वालनात्, तैलविधानंतिलातसीसर्षपेङ्गुदीज्योतिष्मतीकरञ्जादिभिः, उद्योतो- वर्त्तितृणचूडाकाष्ठादिभिरिति ॥ एवमेतान्युपभोगस्थानानि प्रतिपाद्य तदुपसजिहीर्षराह -
नि. [१४८ ] एएहिं कारणेहिं हिंसंति वणस्सई बहू जीवे । सायं गवेसमाणा परस्स दुक्खं उदीरंति ॥
वृ. 'एतैः' गाथाद्वयोपात्तैः ‘कारणैः’प्रयोजनैः ‘हिंसन्ति' व्यापादयन्ति प्रत्येकसाधारणवनस्पतिजीवान् बहून् वनस्पतिसमारम्भिणः पुरुषाः, किंभूतास्त इति दर्शयति- 'सातं' सुखं तदन्वेषिणः ‘परस्य’ वनस्पत्याद्येकेन्द्रियादेः 'दुःखं' बाधामुत्पादयन्ति । साम्प्रतं शस्त्रमुच्यतेतच्च द्विधा-द्रव्यभावभेदात्, द्रव्यशस्त्रमपि समासविभागभेदात् द्विधैव तत्र समासद्रव्यशस्त्राभिधित्सयाऽऽह -
नि. [१४९] कप्पणिकुहाणिअसियगदत्तियकुद्दालवासिपरसू अ । सत्थं वणरसईए हत्था पाया मुहं अग्गी ||
वृ. कल्प्यते-छिद्यते यया सा कल्पनी शस्त्रविशेषः, कुठारी प्रसिद्धैव, असियगं-दात्रं, दात्रिका-प्रसिद्धा, कुद्दालकवासिपरशवश्च, एते वनस्पतेः शस्त्रं, तथा हस्तपादमुखाग्नयश्च इत्येतत्सा- मान्यशस्त्रमिति । विभागशस्त्रभिधित्सयाऽऽह -
नि. [१५० ] किंची सकायसत्थं किंची परकाय तदुभयं किंचि । एयं तु दव्वसत्थं भावे य असंजमो सत्थं ॥
वृ. किञ्चित् स्वकाय शस्त्रं- लकुटादि किञ्चिच्च परकायशस्त्रं-पाषाणाग्न्यादि तथोभयशस्त्रंदात्रदात्रिकाकुठारादि, एतद् द्रव्यशस्त्रं, भावशस्त्रं पुनरसंयमः दुष्प्रणिहितमनोवाक्कायलक्षण इति ॥
नि. [१५१]
सेसाई दाराई ताई जाई हवंति पुढवीए ।
एवं वणस्सईए निजुत्ती कित्तिया एसा ।।
वृ. उक्तव्यतिरिक्तशेषाणि तान्येव द्वाराणि यानि पृथिव्यामभिहितानि ततस्तद्वाराभिधानाद्वनस्पतौ निर्युक्तिः 'कीर्त्तिता' आवर्णितेति । साम्प्रतं सूत्रानुगमे अस्खलितादिगुणोपेतं सूत्रमुच्चारणीयं तच्चेदम
Jain Education International
सकलनिर्युक्तर्थपरिसमाप्तिप्रचिकटयिषयाऽऽह
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003305 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 01 Aacharang |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 468 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_acharang |
| File Size | 10 MB |