________________
२९५
श्रुतस्कन्धः-१, अध्ययनं - ८, उद्देशक:७
इत्थविसमएकायंचजोगंचईरियंचपच्चक्खाइजा, तंसच्चंसच्चावाईओएतिन्नेछिन्त्रकहकहे आइयढे अणाईएचिच्चाणं भेउरंकायं संविहुणिय विरूवरूवे परीसहोवसग्गे अस्सिं विस्संभणाए भेरवमणुचिन्ने तत्थवि तस्स कालपरियाए, सेवि तत्थ विअन्तिकारए, इच्चेयं विमोहाययणं हियं सुहं खमं निस्सेसं आणुगामिय-त्तिबेमि ।
वृणमिति वाक्यालङ्कारे, यस्य भिक्षोरेवंभूतो-वक्ष्यमाणोऽभिप्रायो भवति, तद्यथा-ग्लायामि खल्वहमित्यादि यावत्तृ णानि संस्तरेत्, संस्तीर्य च तृणानि यदपरं कुर्यात्तदाह-अत्रापि समयेअवसरेन केवलमन्यत्रननुज्ञाप्यसंस्तारकमारुह्यसिद्धसमक्षस्वत एवपञ्चमहाव्रतारोपणं करोति, ततश्चतुर्विधमप्याहारं प्रत्याचष्टे, ततः पादपोपगमनाय कायं च-शरीरं प्रत्याचक्षीत, तद्योगंच - आकुञ्चनप्रसारणोन्मेनिषमेषादिकम्, तथैरणमीर्यातांचसूक्ष्मांकायवाग्गतांमनोगतांवाऽप्रशस्तां प्रत्याचक्षीत, तच्च सत्यं सत्यवादीत्यद्यनन्तरोद्देशकवनेयम् । इतिब्रवीमिशब्दावपि क्षुण्णार्थावित्
अध्ययनं-८, उद्देशकः-७ समाप्तः
अध्ययन-८, उद्देशक:-८:वृ.उक्तः सप्तमोद्देशक;, साम्प्रतमष्टमआरभ्यते, अस्यचायमभिसम्बन्धः-इहानन्तरोद्देशकेषु रोगादिसम्भवे कालपर्यायागतं परिज्ञेङ्गितमरणपादपोपगमनविधानमुक्तम्, इह तु तदेवानुपूर्वीविहारिणांकालपर्यायागतमुच्यतेइत्यनेनसम्बन्धेनायातस्यास्योद्देशकस्यादिसूत्रमुच्यतेमू. (२४०) अनुपुव्वेण विमोहाई, जाइं धीरा समासज्ज ।
वसुमन्तो मइमन्तो, सव्वं नच्चा अनेलिसं॥ वृ. आनुपूर्वी-क्रमः,तद्यथा-प्रव्रज्याशिक्षासूत्रार्थग्रहणपरिनिष्ठितस्यैकाकिविहारित्वमित्यादि, यदिवा आनुपूर्वी-संलेखनाक्रमश्चत्वारि विकृष्टानीत्यादि तया आनुपा यान्यभिहितानि, कानि पुनस्तानि ?- "विमोहानि' विगतो मोहो येषु येषां वा येभ्यो वा तानि तथा-भक्तपरिज्ञेङ्गितमरण-पादपोपगमनानियान्येवंभूतानि यथाक्रममायातानिधीराः-अक्षोभ्याः समासाद्य-प्राप्य वसु-द्रव्यं संयमस्तद्वन्तो वसुमन्तः, तथा मननं मतिः- हेयोपादेयहानोपादानाध्यवसायस्तद्वन्तोमतिमन्तः, तथा सर्वं कृत्यमकृत्यंच ज्ञात्वा यद्यस्यवाभक्तपरिज्ञानादिकं मरणविधानमुचितं धृतिसंहन- नाद्यपेक्षयाऽनन्यस शम्-अद्वितीयम्, सर्वं ज्ञात्वा समाधिमनुपालयेदिति मू. (२४१) दुविहंपि विइत्ताणं, बुद्धा धम्मस्स पारगा।
अनुपुव्वीइ सङ्काए, आरम्भाओ तिउट्टई। वृ. किं च-द्वे विधे प्रकारावस्येति द्विविधं तपो बाह्यमभ्यन्तरं च, तद्विदित्वा-आसेव्य यदिवा मोक्षाधिकारे विमोक्तव्यं द्विविधं, तदपिबाह्यंशरीरोपकरणादिआन्तरंरागादि, तध्धेयतया विदित्वा त्यक्त्वेत्यर्थः, हेयपरित्यागफलत्वात् ज्ञानस्य, 'ण'मिति वाक्यालङ्कारे, के विदित्वा ?'बुद्धा' अवगततत्त्वाधर्मस्य-श्रुतचारित्राख्यस्य पारगाः-सम्यग्वेत्तारः, ते बुद्धा धर्मस्वरूपवेदिनः _ 'आनुपूर्व्या' प्रव्रज्यादिक्रमेण संयममनुपाल्य मम जीवतः कश्चिद्गुणो नास्तीत्यतः शरीरमोक्षावसरः प्राप्तः तथा कस्मै मरणायालमहमित्येवं 'संख्याय' ज्ञात्वा, आरम्भणमारम्भःशरीरधारणायानपानाद्यन्वेषणात्मकस्तस्मात् त्रुट्यति-अपगच्छतीत्यर्थः, सुब्यत्ययेन पञ्चम्यर्थे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org