SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 440
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ४२३ पञ्चमाध्यायस्य चतुर्थः पादः ४२३ अन्वय:-कृञ्योगे पाके शूलाड् डाच् । अर्थ:-कृञ्योगे पाके चार्थे वर्तमानाच्छूलशब्दात् प्रातिपदिकाड् डाच् प्रत्ययो भवति। उदा०-शूले पचति-शूला करोति मांसम्। आर्यभाषा: अर्थ-(कृञः) कृञ् के योग में और (पाके) पकाना अर्थ में विद्यमान (शूलात्) शूल प्रातिपदिक से (डाच्) डाच् प्रत्यय होता है। उदा०-मांस को शूल पर पकाता है-शूला करता है। सिद्धि-शुला करोति । यहां 'कञ्' के योग में और पाक अर्थ में विद्यमान शूल' शब्द से इस सूत्र से 'डाच्' प्रत्यय है। शेष कार्य पूर्ववत् है। अशपथार्थप्रत्ययविधिः डाच (१) सत्यादशपथे।६६। प०वि०-सत्यात् ५।१ अशपथे ७।१। स०-न शपथम्-अशपथम्, तस्मिन्-अशपथे (नञ्तत्पुरुष:)। शपथम्= व्रतमित्यर्थः। अनु०-डाच्, कृञ इति चानुवर्तते। अन्वय:-कृञ्योगेऽशपथे च सत्याड् डाच् । अर्थ:-कृञ्योगे अशपथे शपथवर्जितऽर्थे वर्तमानात् सत्यशब्दात् प्रातिपदिकाड् डाच् प्रत्ययो भवति।। उदा०-सत्यं करोति-सत्या करोति वणिक् भाण्डम्। मयैतत् क्रेतव्यमस्तीति तथ्यं करोति। आर्यभाषा: अर्थ-(कृञः) कृञ् के योग में और (अशपथे) शपथ व्रत अर्थ से भिन्न अर्थ में विद्यमान (सत्यात्) सत्य प्रातिपदिक से (डाच्) डाच् प्रत्यय होता है। उदा०-वणिक् व्यापारी भाण्ड रत्न आदि द्रव्य को सत्य करता है-सत्या करता है। मुझे यह रत्न आदि द्रव्य खरीदना है, इसे तथ्य (पक्का) करता है। सिद्धि-सत्या करोति । यहां कृञ्' के योग में और शपथ-वर्जित अर्थ में विद्यमान सत्य' शब्द से इस सूत्र से 'डाच्' प्रत्यय है। शेष कार्य पूर्ववत् है। Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.003299
Book TitlePaniniya Ashtadhyayi Pravachanam Part 04
Original Sutra AuthorN/A
AuthorSudarshanacharya
PublisherBramharshi Swami Virjanand Arsh Dharmarth Nyas Zajjar
Publication Year1998
Total Pages536
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size20 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy