Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 05

SR No.: 003295
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2012
Total Pages: 400
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 55

श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृकायां दुण्ढिकायां ।
[विभीषणः ] 'ञिभींक् भये' (१९३२) भी, विपूर्व० । विबिभ्यन्तं (तं) प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्तृव्यापारे णिग् (३।४।२०) णिग्प्र० । 'बिभेतेर्भीष् च' (३|३|९२) भी " भीष्" आदेशः । विभीषयते । अनेन अनप्र० । 'णेरनिटि' (४।३।८३) णिग्लुक् ।
३८
[ भूषण: ] 'भूष अलङ्कारे' (१७५६) भूष् । 'चुरादिभ्यो णिच्' (३|४|१७) णिच्प्र० । भूषयतीति । अनप्र० । 'णेरनिटि' ( ४ | ३ |८३) णिच्लोप: । 'र- षृवर्णान्नो ण० ' (२२३।६३ ) णत्वम् ।
[ दर्पण: ] 'दृपौच् हर्ष - मोहनयो:' (१९९०) दृप् । दृप्यतीति । अनेन अनप्र० । 'लघोरुपान्त्यस्य' ( ४।३।४) गु० अर् । 'र- षृवर्णान्नो ण०' (२|३|६३) न० → ण० ।
[ जल्पनः ] रप (३३५) - लप (३३६) 'जल्प व्यक्ते वचने' (३३७) जल्प् । जल्पतीति । अनेन अनप्र० । सर्वत्र प्रथमा सि । 'सो रु: ' (२|१|७२) स०र० । र : पदान्ते विसर्गस्तयो:' (१|३|५३) विसर्गः || ||
ग्रहादिभ्यो णिन् || ५|१|५३ ॥
[ ग्रहादिभ्यः ] ग्रह आदिर्येषां ते [ णिन् ] णिन् प्रथमा सि ।
[ग्राही ] 'ग्रहीश् उपादाने ' (१५१७) ग्रह । गृह्णातीति । अनेन णिन्प्र० →इन् । 'ञ्णिति' ( ४|३|५०) उपान्त्यवृद्धिः आ । प्रथमा सि । 'इन्- हन्- पूषाऽर्यम्णः शिस्यो: ' (१।४।८७) दीर्घः । 'दीर्घङयाब्०' (१|४|४५) सिलुक् । 'नाम्नो नोऽनन: ' (२।१।९१) नलुक् ।
= ग्रहादयः, तेभ्यः
=
ग्रहादिभ्यः । पञ्चमी भ्यस् ।
[ स्थायी ] 'ष्ठां गतिनिवृत्तौ' (५) ष्ठा । ' षः सोऽष्ट्यै- ष्ठिव - ष्वष्कः' (२२३१९८ ) स्था । 'निमित्ताभावे नैमित्तिकस्याप्यभावः' (न्या० वक्ष० (१) / सूत्र (२९)) स्था । तिष्ठतीति । अनेन णिन्प्र०इन् । 'आत ऐः कृञ्ञ' (४।३।५३) आ० ऐ० । 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) आय् । प्रथमा सि । 'इन्- हन्० ' (१।४।८७) दीर्घः । ‘दीर्घङ्याब्॰' (१।४।४५) सिलुक् । 'नाम्नो नोऽनन: ' (२|१|९१) नलुक् ।
[ उपस्थायी ] स्था, उपपूर्व० । उपतिष्ठतीति (उपतिष्ठते) । अनेन णिन्प्र० → इन् । 'आत ऐः कृञ्ञौ' (४/३/५३) ऐ० । 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) आय् । प्रथमा सि । ' इन्- हन्- पूषाऽर्यम्णः ० ' (१।४।८७) दीर्घः । दीर्घङ्याब्०' (१।४।४५) सिलुक् । 'नाम्नो नोऽनन: ' (२११९१) नलुक् ।
आ० →
[ मन्त्री ] 'मन्त्रिण् गुप्तभाषणे' (१८४०) मन्त्र । 'चुरादिभ्यो णिच्' (३|४|१७) णिच्प्र० । मन्त्रयतीति (यते) । अनेन णिन्प्र० → इन् । 'णेरनिटि' (४।३।८३) णिच्लोपः । प्रथमा सि । 'इन्- हन्०' (१।४।८७) दीर्घः । 'दीर्घङ्याब्०’ (१।४।४५) सिलुक् । 'नाम्नो नोऽनहनः' (२११९१) नलुक् ।
[ संमर्दी ] 'मृदश् क्षोदे' (१५५०) मृद्, सम्पूर्व० । संमृद्नातीति । अनेन णिन्प्र० →इन् । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० अर् । प्रथमा सि । 'इन्- हन्०' (१।४।८७) दीर्घः । दीर्घङ्याब्० ' (१।४।४५) सिलुक् । 'नाम्नो नोऽनहनः ' (२|१|९१) नलुक् ।
[ उपरोधी ] 'रुंपी आवरणे' (१४७३) रुधू, उपपूर्व० । उपरुणद्धीति । अनेन णिन्प्र० →इन् । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ओ । प्रथमा सि । 'इन्- हन्०' (१।४।८७) दीर्घः । 'दीर्घङ्याब्० ' (१।४।४५) सिलुक् । 'नाम्नो नोऽनन:' ( २।११९१) नलुक् ।
For Private Personal Use Only