________________
पञ्चमाध्यायस्य प्रथमः पादः॥
२३
[भाग्यम् ] भज् । भज्यते । बाहुलकात् 'ऋवर्ण-व्यञ्जनाद् घ्यण' (५।१।१७) घ्यणप्र० → य । 'णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः आ । 'क्तेऽनिटश्च-जोः क-गौ घिति' (४।१।१११) ज० → ग० ।
[असिवध्यः ] अवधि बन्धने (७४६) वध् । वध्यते । 'ऋवर्ण-व्यञ्जनाद् घ्यण' (५।१।१७) घ्यणप्र० → य । न जन-वधः (४।३।५४) वृद्धिनिषेधः ।
[मुशलवध्यः ] वध्यते । 'ऋवर्ण-व्यञ्जनाद् घ्यण' (५।१।१७) घ्यणप्र० → य । 'न जन-वधः' (४।३।५४) वृद्धिनिषेधः । मुसलेन वध्यः = मुसलवध्यः ॥छ।।
यम-मद-गदोऽनुपसर्गात् ॥ ५।१।३० ॥ [यममदगदः ] जयमश्च मदश्च गद् च = यममदगद्, तस्मात् । [अनुपसर्गात् ] न विद्यते उपसर्गो यस्य तदनुपसर्गम्, तस्मात् । [यम्यम् ] 'यमू उपरमे' (३८६) यम् । यम्यते । अनेन यप्र० । सि-अम् । [ मद्यम् ] 'मदै हर्ष-ग्लपनयोः' (१०४८) मद् । मद्यते । अनेन यप्र० । सि-अम् । [गद्यम1 'गद व्यक्तायां वाचि' (२९७) गद । गद्यते । अनेन यप्र० । सि-अम ।
[आयाम्यम् ] आयम्यते । 'ऋवर्ण-व्यञ्जनाद् घ्यण्' (५।१।१७) घ्यणप्र० → य । णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः आ ।
[प्रमाद्यम् ] प्रमाद्यते । ऋवर्ण-व्यञ्जनाद् घ्यण' (५।१।१७) घ्यणप्र० → य । “णिति' (४।३५०) उपान्त्यवृद्धिः आ ।
[निगाद्यम्] निगद्यते । 'ऋवर्ण-व्यञ्जनाद् घ्यण' (५।१।१७) घ्यणप्र० → य । "णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः आ ।
पवर्गान्तत्वात् सिद्धे यमो नियमार्थं वचनम्-अनुपसर्गादेव यथा स्यात्[मद्यम् ] 'मदैच् हर्षे' (१२३६) मद् । माद्यत्यनेनेति । 'बहुलाधिकारात् अनेन यप्र० । [नियम्यम् ] नियम्यतेऽनेनेति । बहुलाधिकारात् अनेन यप्र० । सोपसर्गादपि ॥छ।।
चरेराङस्त्वगुरौ ॥ ५।१।३१ ॥ [चरेः] चरि पञ्चमी ङसि । [आङ:] आङ् पञ्चमी ङसि । [तु] तु प्रथमा सि । [अगुरौ] न गुरुरगुरु(ः), तस्मिन् । [चर्यं भवता] 'चर भक्षणे च' (४१०) चर् । चर्यते = चर्यम् । अनेन यप्र० ।
धातुपाठे 'बधि बन्धने' । ब-वयोरैक्यम् । यमिश्च मदिश्च गद् च = यमिमदिगद् ।
P
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
