Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 05

SR No.: 003295
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2012
Total Pages: 400
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 305

२८८
[ यच्चयत्रे ] यच्चश्च यत्रश्च = तत्, तस्मिन् ।
अश्रद्धामर्षयोर्भविष्यन्त्याः, क्षेपे तु सर्वविभक्तीनामपवादः ।
[ धिग् गर्हाम, यच्च तत्रभवानस्मानाक्रोशेत्, यत्र तत्रभवानस्मानाक्रोशेत् ] यद् प्रथमा सि । 'अनतो लुप्' (१।४।५९) सिलुप् । च प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' ( ३।२७) सिलुप् । यच्च इति निपातसमुदायो वाऽप्यर्थे गृह्यते ।
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृकायां बुण्ढिकायां ।
[ यच्च यत्र वा तत्रभवान् परिवादं कथयेत् ] 'कथण् वाक्यप्रबन्धे' (१८८०) कथ । 'चुरादिभ्यो णिच्' ( ३।४।१७) णिच्प्र० । 'अतः ' ( ४।३।८२) अलुक् । सप्तमी यात् । ' कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शव् । 'नामिनो'० (४।३।१) गु० ए । 'एदैतोऽयाय् ' (१।२।२३) अय् । 'यः सप्तम्या' (४।२।१२२) या० इ० । 'अवर्णस्ये' ० (१२२६) ए ।
अत्रापि सप्तमीनिमित्तमस्तीति भूते क्रियातिपतने वा क्रियातिपत्तिः
[ यच्च यत्र वा तत्रभवानस्मानाक्रोक्ष्यत्, पक्षे- आक्रोशेत् ] आङ्पूर्व० 'कुशं आह्वान - रोदनयो:' (९८६) क्रुश् | क्रियातिपत्तिः स्यत् । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ओ । 'यज - सृज - मृज- राज ' ० (२२११८७) श० → ष० । 'षढो: कस्सि' (२|१|६२ ) ष० क० । 'नाम्यन्तस्था - कवर्गात् ' ० (२।३।१५) षत्वम् । क - षयोगे क्ष० ।
पक्ष - आङ्पूर्व० क्रुश् । सप्तमी यात् । 'कर्त्तर्यन ' ० (३।४।७१ ) शव् । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ओ । 'यः सप्तम्याः' (४।२।१२२) या० इ० । 'अवर्णस्येव ' ० ( १२२६) ए ।
भविष्यति तु नित्यम्
[ यच्च यत्र वा तत्रभवान् परिवादमकथयिष्यत् ] 'कथण् वाक्यप्रबन्धे' (१८८०) कथ । 'चुरादि ' ० (३|४|१७) णिच्प्र० । 'अत:' ( ४।३।८२) अलुक् । क्रियातिपत्तिः स्यत् । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट्' (४|४ | ३२ ) इट् । 'नामिनो' ० ( ४ | ३ | १) गु० ए । 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) अय् । 'नाम्यन्तस्था' ० (२।३।१५) षत्वम् । 'अड् धातोरादि' ० (४।४।२९) अट् ॥छ ।
[चित्रे ] चित्र सप्तमी ङि ।
चित्रमाश्चर्यं विस्मय इति यावत् ।
[चित्रमाश्चर्यमद्भुतं विस्मनीयं यच्च तत्रभवानकल्प्यं सेवेत, यत्र तत्रभवानकल्प्यं सेवेत ] चित्र प्रथमा सि। ‘अतः स्यमोऽम्' (१।४।५७) अम् । एवमग्रेऽपि । 'कृपू (पौ) ङ् सामर्थ्ये' (९५९) कृप् । न कृप्य = अकल्प्यम् । 'शकि- तकि- चति-यति- शसि - सहि यजि - भजि-पवर्गात्' (५।१।२९) यप्र० । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० अर् । 'ऋ-र लृ-लं कृपोऽकृपीटादिषु' (२।३।९९) २० ल० । 'नत्रत्' (३।२।१२५) न० अ० । अम् ।
-
चित्रे ॥ ५।४।१९ ॥
'षेवृङ् सेवने' (८१८) षेव् । 'षः सोऽष्ट्यै- ष्ठिव' ० (२।३।९८) सेव् । सप्तमी ईत । 'कर्त्तर्य' ० (३।४।७१ ) शव् । 'अवर्णस्ये' ० (११२६) ए ।
अग्रेतनेस्यापि क्रियातिपत्तिः
[चित्रं यच्च यत्र वा तत्रभवानकल्प्यमसेविष्यत, पक्षे- सेवेत ] सेव् । क्रियातिपत्तिः स्यत 1 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट्' (४।४।३२) इट् । 'नाम्यन्तस्था' ० ( २।३।१५) षत्वम् । अड् धातोरादि' ० (४।४।२९) अट् । पक्षेसेवेत पूर्ववत् ॥छ||
For Private Personal Use Only