Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 05

SR No.: 003295
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2012
Total Pages: 400
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 201

१८४
[तुष्टः ] 'तुषं तुष्टौ' (१२१३) तुष् । तुष्यते (१|३|६०) त० ट० 1
[ रुष्टः, रुषित: ] 'रुषच् रोषे' (१२१५) रुष् । रुष्यते रुष - रिषस्तादेः' (४।४।४६ ) इट् इविक्लपेन ।
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृकायां दुण्ढिकायां ।
तुष्टः । अनेन प्र० त । 'तवर्गस्य श्चवर्ग-ष्टवर्गाभ्यां'०
आसितः । अनेन क्तप्रत 'अशश्
[ आसि(शि)त: ] 'आसिक् उपवेशने' (१९९६) आस् । आस्ते भोजने' (१५५८) अश् । 'भावे चाशितात् ' ० ( ५ | १|१३० ) इति निर्देशात् कर्तरि क्ते दीर्घे च, आङ्पूर्वादविवक्षितकर्मणो वा ते आशित:
तृप्तः ।
कान्तोऽभिव्याहृतो हृष्टस्तृप्तः सृप्तः स्थितो भृतः ।
अमृतो मुदितः पूर्तः शक्तोऽक्तः श्रान्त - विस्मितौ ॥ २ ॥
[ कान्तः ] 'कमूङ् कान्तौ' (७८९) कम् । काम्यते । अनेन क्तप्र० (४|१|१०७) दीर्घः । 'म्नां धुङ्वर्गेऽन्त्योऽपदान्ते' (१।३।३९) म० → न० ।
-
[ हृष्टः ] तुषं (१२१३)
( ११३१६०) त० ट० 1
= रुष्टः - • रुषितः । अनेन प्र० → त । 'सह- लुभेच्छ
[ अभिव्याहृतः ] अभि-वि-आङ् 'हंग हरणे' (८८५) हृ । अभिव्याहियते स्म । अनेन क्तप्र० त । 'हृषच् तुष्टौ ' (१२१४) हृष् । हृष्यते । अनेन क्तप्र० त । 'तवर्गस्य श्चवर्ग-ष्टवर्गाभ्यां'०
=
[ तृप्तः ] 'तृपौच् प्रीतौ' (१९८९) तृप् । तृप्यते = तृप्तः । अनेन क्तप्र०
[ सृप्तः ] 'सृप्लूं गतौ' (३४१) सृप् । सर्पति = सृप्तः । अनेन क्तप्र०
[ स्थितः] ‘ष्ठां गतिनिवृत्तौ ' ( ५ ) ष्ठा । 'षः सोऽष्ट्यै' ० (२२३।९८) स्था । 'निमित्ताभावे ' ० ( न्या०सं० वक्ष० (१) सूत्र (२९) स्था । तिष्ठति । अनेन क्तप्रत । 'दो सो मा स्थ इः' (४|४|११ ) आ०
इ० ।
[ भृतः ] 'टुडुभृंग्क् पोषणे च' (१९४०) भृ । बिभर्ति । अनेन क्तप्र० → त ।
[ अमृत: ] 'मृत् प्राणत्यागे' (१३३३) मृ । न म्रियते
→ अ० ।
=
→ त । 'अहन्पञ्चमस्य क्वि क्ङिति'
त ।
त ।
अमृतः । अनेन प्र० त । 'नञत् ' ( ३।२।१२५) न०
[ मुदितः] 'मुदि हर्षे' (७२६) मुद् । मोदते । अनेन क्तप्रत । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट्' (४।४।३२) इट् ।
=
पूर्तः । अनेन क्तप्रत । 'ओष्ठ्यादुर्'
[ पूर्त: ] 'पृश् पालन- पूरणयोः ' (१५३२) पृ । पिपर्त्ति (पृणाति ) (४|४|११७) उर् । 'भ्वादेर्नामिनो० ' (२|१|६३) दीर्घः ।
[ शक्तः ] 'शक्लृट् शक्तौ ' (१३००) शक् । शक्नोति = शक्तः । अनेन क्तप्रत ।
[ उक्तः ] 'वचंक् भाषणे' (१०९६) वच् । उच्यते = उक्तः । अनेन क्तप्र० → त । 'यजादि-वचेः किति' (४।१।७९) य्वृत् वस्य उ० । 'च-ज: क- गम्' (२२११८६) च० क० ।
For Private Personal Use Only
[श्रान्त - विस्मितौ ] 'श्रमूच् खेद-तपसोः ' (१२३३) श्रम् । श्राम्यति = श्रान्तः । अनेन क्तप्र० → त । ‘अहन्पञ्चमस्य’० (४|१|१०७) दीर्घः । ' म्नां धुवर्गेऽन्त्योऽपदान्ते' (१।३।३९) म० न० । 'ष्मिङ् ईषद्धसने' (५८७) ष्मि । 'षः सोऽष्ट्यै-ष्ठिव-ष्वष्कः' (२।३।९८) स्मि, विपूर्व० । विस्मयते = विस्मितः । अनेन क्तप्रत । श्रान्तश्च विस्मितश्च = श्रान्तविस्मितौ ।