Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 05

SR No.: 003295
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2012
Total Pages: 400
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 174

पञ्चमाध्यायस्य द्वितीयः पादः ॥
[ जुगुप्सनः ] 'गुपि गोपन- कुत्सनयो:' (७६३) गुप् । 'गुप्-तिजो गर्हा - क्षान्तौ सन्' ( ३।४।५) सन्प्र० । 'सन् - यङश्च (४|१|३) द्विः । 'ग- होर्ज:' ( ४।१।४०) गु० जु० । जुगुप्सत इत्येवंशीलः = जुगुप्सनः । अनेन अनप्र० ।
[ मीमांसनः ] 'मानि पूजायाम्' (७४९) मान् । 'शान् - दान् - मान्'० (३।४।७) सन्प्र० । द्विः । 'ह्रस्व:' ( ४|१|३९ ) ह्रस्वः । 'सन्यस्य' (४|११५९) अ० इ० । मीमांसते इत्येवंशीलः मीमांसनः = । अनेन अनप्र० ।
[ स्वप्ता ] 'ञिष्वपंक् शये' (१०८८) ष्वप् । 'षः सोऽष्ट्यै- ष्ठिव - ष्वष्कः' (२२३१९८ ) स्वप् । स्वपितीत्येवंशीलः = स्वप्ता । 'तृन् शील- धर्म - साधुषु' (५।२।२७) तृन्प्र० तृ ।
[ एधिता ] 'एधि वृद्धौ' (७४१) एध् । एधत इत्येवंशीलः तृन्प्र० तृ । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट्' (४|४|१३२) इट् ।
=
[शयिता ] 'शीङ्क् स्वप्ने' (११०५) शी । शेत इत्येवंशीलः = शयिता । 'तृन् शील- धर्म - साधुषु' (५/२/२७) तॄन्प्र० → तृ । 'स्ताद्यशि ' ० ( ४।४।३२ ) इट् । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति ' ( ४।३।१) गु० ए । 'एदैतोऽयाय् ' (१।२।२३) अय् । प्रथमा सि । 'ऋदुशनस् ' ० (१।४।८७) सि० डा० । 'डित्यन्त्यस्वरादेः' (२|१|११४) अन्त्यस्वरादिलोपः ।
वसिता । 'तृन् शील-धर्म-साधुषु'
[ वसिता वस्त्रम् ] वसिक् आच्छादने' (१११७) वस् । वस्ते इत्येवंशीलः (५।२।२७) तृन्प्र० तृ । वस्त्र द्वितीया अम् ।
१५७
एधिता । 'तृन् शील- धर्म - साधुषु' (५।२।२७)
=
[सेविता विषयान् ] 'षेवृङ् सेवने' (८१८) षेव् । 'षः सोऽष्ट्यै' ० (२।३।९८) सेव् । सेवत इत्येवंशीलः सेविता । ‘तृन् शील-धर्म - साधुषु' (५/२/२७) तृन्प्र० तृ । 'स्ताद्यशि' ० (४ | ४ | ३२ ) इट् । प्रथमा सि । 'ऋदुशनस् ' ० (१।४।८४) सि० डा० । 'डित्यन्त्यस्वरादेः (२।१।११४) अन्त्यस्वरादिलोपः । विषय द्वितीया शस् ||छ ।
न णिङ् य - सूद - दीप - दीक्षः ॥ ५२।४५ ॥
+ श० म० न्या०
उत्पुच्छयिता ।
[न] न प्रथमा सि ।
[णियसूददीपदीक्ष: ] णिङ् च यश्च सूदश्च दीपश्च दीक्ष् च = णिङ्यसूददीपदीक्षु, तस्मात् ।
[ भावयिता ] 'भूङ् प्राप्तौ ' ( सौत्र ०९ ) भू । 'भूङः प्राप्तौ णिङ् (३|४|१९) णिङ्प्र० इ० । 'नामिनोऽकलिहलेः' (४|३|५१) वृ० औ । 'ओदौतोऽवाव्' (१।२।२४) आव् । भावयत इत्येवंशीलः = भावयिता । 'तृन् शील-धर्मसाधुषु' (५।२।२७) तृन्प्र० तृ । 'स्ताद्यशितो '० (४ |४ | ३२ ) इट् । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० ए । 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) अय् ।
=
=
[ हस्तयिता ] 5 हस्तं करोति = हस्तयति । 'णिज्बहुलं नाम्नः कृगादिषु' ( ३ | ४ | ४२) णिच्प्र० । ' त्रन्त्यस्वरादेः' (७।४।४३) अलुक् । हस्तयतीत्येवंशीलः = हस्तयिता । 'तृन् शील- धर्म - साधुषु' (५।२।२७) तृन्प्र० → तृ । 'स्ताद्यशितो'० (४।४।३२) इट् । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति ' ( ४|३|१) गु० ए । 'एदैतोऽयाय् ' (१।२।२३) अय् ।
[ उत्पुच्छयिता ] + उत्पुच्छं करोति उत्पुच्छयति । णिज्बहुलं नाम्नः ' ० (३|४|४२) णिच्प्र० । ' त्रन्त्यस्वरादेः' (७|४|४३) अलुक् । उत्पुच्छयतीत्येवंशीलः उत्पुच्छयिता । 'तृन् शील- धर्म - साधुषु' (५।२।२७) तृन्प्र० → तृ । 'स्ताद्यशि’० (४।४।३२) इट् । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० ए । 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) अय् ।
=
5 श० म० न्या० - हस्तौ निरस्यतीति । 'अङ्गान्निरसने णिङ्' (३|४|३८) इति णिङि हस्तयते, हस्तयते इत्येवंशील इति हस्तयिता । पुच्छमुदस्यतीति । 'पुच्छादुत्परिव्यसने' (३|४| ३९) इति णिङि उत्पुच्छयते, उत्पुच्छयते इत्येवंशील इति
For Private Personal Use Only