Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 05

SR No.: 003295
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2012
Total Pages: 400
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 172

पञ्चमाध्यायस्य द्वितीयः पादः ॥
१५५
[भावुकः] भवतीत्येवंशीलः = भावुकः । 'श-कम-गम-हन-वृष-भू-स्थ उकण्' (५।२।४०) उकण्प्र० → उक । 'नामिनोऽकलि-हलेः' (४।३५१) वृद्धिः औ । 'ओदौतोऽवाव्' (१।२।२४) आव् ।
[जागरिता] 'जागृक् निद्राक्षये' (१०९३) जागृ । जागर्तीत्येवंशीलः = जागरिता । 'तृन् शील-धर्म-साधुषु' (५।२।२७) तृन्प्र० → तृ । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट्' (४।४।३२) इट् । 'नामिनो'० (४।३।१) गु० अर् ।
[जागरूकः] जागर्तीत्येवंशीलः = जागरूकः । 'जागुः' (५।२।४८) ऊकप्र० । 'नामिनो'० (४।३।१) गु० अर् ।
[विकत्थनः] वि 'कत्थि श्लाघायाम्' (७१९) कत्थ् । विकत्थत इत्येवंशीलः = विकत्थनः । 'इङितो व्यञ्जनाद्यन्तात्' (५।२।४४) अनप्र० ।
[विकत्थी] विकत्थत इत्येवंशीलः = विकत्थी । 'वेविर्च - कत्थ - स्रम्भ - कष - कस - लस - हनः' (५।२।५९) घिनणप्र० → इन् । प्रथमा सि । 'इन् - हन् - पूषाऽर्यम्णः शिस्योः ' (१।४।८७) दीर्घः । 'दीर्घझ्याब'० (१।४।४५) सिलुक् । 'नाम्नो नोऽनह्नः (२।१।९१) नलुक् ।
[भासनम् ] 'भासि दीप्तौ' (८४६) भास् । भासत इत्येवंशील: = भासनम् । 'इङितो व्यञ्जनाद्यन्तात्' (५।२।४४) अनप्र० ।
[भासुरम् ] भासत इत्येवंशीलः = भासुरम् । 'भञ्जि-भासि-मिदो घुरः' (५।२।७४) घुरप्र० → उर ।
[वर्धनः] 'वधा वृद्धौ' (९५७) वध । वर्धत इत्येवंशीलः = वर्धनः । 'इङितो व्यञ्जनाद्यन्तात्' (५।२।४४) अनप्र० । 'लघोरुपा'० (४।३।४) गु० अर् ।
[वर्धिष्णुः] वर्धत इत्येवंशीलः = वर्धिष्णुः । 'भ्राज्यलङ्कृग् - निराकृग् - भू - सहि - रुचि - वृति - वृधि'० (५।२।२८) इष्णुप्र० । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० अर् ।
[अपलाषुकः] 'लषी कान्तौ' (९२७) लष, अपपूर्व० । अपलषतीत्येवंशीलः = अपलाषुकः । 'लष - पत - पदः' (५।२।४१) उकण्प्र० → उक । 'णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः आ ।
[अपलाषी] अपलषतीत्येवंशीलः = अपलाषी । 'व्यपा-ऽभेर्लषः' (५।२।६०) घिनणप्र० → इन् । 'ञ्णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः आ । प्रथमा सि । 'इन् - हन्'० (१।४।८७) दीर्घः । 'दीर्घड्याब'० (श४।४५) सिलुक् । 'नाम्नो नोऽनह्नः' (२।१।९१) नलुक्।
[कम्पना शाखा] 'कपुङ् चलने' (७५७) कप् । 'उदितः स्वरान्नोऽन्तः' (४।४।९८) कम्प् । कम्पत इत्येवंशील:(ला) । 'चाल-शब्दार्थादकर्मकात्' (५।२।४३) अनप्र० । 'आत्' (२।४।१८) आप्प्र० → आ ।
[कम्प्रा शाखा] कम्पत इत्येवंशीलः(ला) = कम्प्रा । 'स्म्यजस - हिंस - दीप - कम्प - कम - नमो रः' (५।२७९) रप्र० । 'आत्' (२।४।१८) आप्प्र० → आ ।
[कमनायुवतिः ] 'कमूङ् कान्तौ' (७८९) कम् । 'अशवि ते वा' (३।४।४) इत्यनेन विकल्पेन निषेधः, अतो न 'कमेणिङ' (३।४।२) इत्यनेन णिप्र० । कमते इत्येवंशीलः(ला) = कमना युवतिः । 'इङितो व्यञ्जनाद्यन्तात्' (५।२।४४) अनप्र० । 'आत्' (२।४।१८) आप्प्र० → आ ।
[कामुका युवतिः] कमत इत्येवंशील:(ला) = कामुका युवतिः । 'श-कम-गम'० (५२।४०) उकण्प्र० → उक । 'णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः आ । 'आत्' (२।४।१८) आप्प्र० → आ ॥छ।।