Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 05

SR No.: 003295
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2012
Total Pages: 400
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 117

श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृकायां दुण्डिकायां ।
[वाः] 'वांक् गति-गन्धनयो:' (१०६३) वा । वातीति वाः । अनेन क्विप्प्र० । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७) क्विप्लोपः ।
१००
[की: ] 'कृत् विक्षेपे' (१३३४) कृ । किरतीति की: । अनेन क्विप्प्र० । 'ऋतां क्ङितीर्' (४|४|११६) इर् । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७) क्विप्लोपः । प्रथमा सि । 'दीर्घङ्याब्०' (१।४।४५) सिलुक् । 'पदान्ते' (२।१।६४) दीर्घः । ‘रः पदान्ते० ' (१।३।५३) विसर्गः ।
[गी: ] 'गृत् निगरणे' (१३३५) गृ । गिरतीति गीः । अनेन क्विप्प्र० । 'ऋतां क्ङितीर् ' ( ४|४|११६) इर् । ‘अप्रयोगीत्' (१।१।३७) क्विप्लोपः । प्रथमा सि । 'दीर्घङ्याब्०' (१।४।४५) सिलुक् । 'पदान्ते' (२|१|६४) दीर्घः । 'रः पदान्ते० ' (१।३।५३) विसर्ग: ।
[ऊ: ] 'अव रक्षण - गति- कान्ति- तृप्त्यवगमन-प्रवेश- श्रवण-स्वाम्यर्थ याचन-क्रियेच्छा - दीप्त्यवाप्त्या -ऽऽलिङ्गनहिंसा - दहन - भाव-वृद्धिषु' (४८९) अव् । अवतीति ऊः । अनेन क्विप्प्र० । 'मव्यवि - श्रिवि-ज्वरि-त्वरेरुपान्त्येन' (४|१|१०९) उपान्त्येन सह वकारस्य ऊट् । 'अप्रयोगीत् ' (१|१|३७) क्विप्लोपः ।
[लू: ] 'लूग्श् छेदने'
(१५१९) लू । लुनातीति लूः । अनेन क्विप्प्र० । 'अप्रयोगीत् ' (१|१|३७) क्विप्लोपः । [क्रुङ्] 'क्रुञ्च गतौ' (१०१) क्रुञ्च् । क्रुञ्चतीति क्रुङ् । अनेन क्विप्प्र० । प्रथमा सि । 'दीर्घङ्याब्-व्यञ्जनात् से:' (१।४।४५) सिलुक् । 'पदस्य' (२२११८९) चलुक् । 'युजञ्च - क्रुञ्चो नो ङः ' (२।१।७१) न० → ङ० ।
[ पक् ] 'डुपचींष् पाके' (८९२) पच् । पचतीति पक् । अनेन क्विप्प्र० । 'अप्रयोगीत् ' (१|१| ३७ ) क्विप्लोपः । प्रथमा सि । ‘दीर्घङ्याब् ० ' (१।४।४५) सिलुक् । 'च-जः क- गम्' (२|१|८६) च० → क० ।
[ दिविषत् ] दिवि 'षद् विशरण - गत्यवसादनेषु' (९६६) षद् । 'षः सोऽष्ट्यै-ष्ठिव-ष्वष्कः' (२२३१९८ ) सद् । दिवि सीदतीति दिविषत् । अत्र सप्तम्या अलुप् वाक्यम् । अनेन क्विप्प्र० । 'अप्रयोगीत् ' ( १|१|३७) क्विप्लोपः । 'भीरुष्ठानादयः' (२।३।३३) षत्वम् । प्रथमा सि । 'दीर्घङ्याब्० ' (१।४।४५) सिलुक् । 'विरामे वा' (१।३।५१) द०
त० ।
[घुसत्] द्यौः सीदति = घुसत् । अनेन क्विप्प्र० । 'अप्रयोगीत् ' (१|१|३७) क्विप्लोपः । प्रथमा सि । 'दीर्घङ्याब्०' (१।४।४५) सिलुक् । 'विरामे वा' (१।३।५१) द० त० ।
=
[ अन्तरिक्षसत् ] + अन्तरिक्षं सीदति अन्तरिक्षसत् । अनेन क्विप्प्र० । 'अप्रयोगीत्' (१११।३७) क्विप्लोपः । प्रथमा सि । ‘दीर्घङ्याब्०' (१।४।४५) सिलुक् । 'विरामे वा' (१।३।५१) द० त० ।
[ सभासत् ] सभां सीदति = सभासत् । अनेन क्विप्प्र० । 'अप्रयोगीत् ' (१|१|३७) क्विप्लोपः । प्रथमा सि । 'दीर्घङ्याब्०' (१।४।४५) सिलुक् । 'विरामे वा' (१।३।५१) द० त० ।
[ प्रसत्] प्रसीदति = प्रसत् । अनेन क्विप्प्र० । 'अप्रयोगीत् ' (१।१२।३७) क्विप्लोपः । शेषं पूर्ववत् ।
उपसत् । अनेन क्विप्प्र० । 'अप्रयोगीत् ' ( १ । १ । ३७ ) क्विप्लोपः । शेषं पूर्ववत् ।
[ उपसत् ] उपसीदति =
श० महोदधौ, श० म० न्या० - दिवि सीदतीति ।
+ श० म० न्या० अन्तरिक्षे सीदतीति ।
फ़फ़ श० महोदधौ, श० म० न्या० - सभायां सीदतीति ।
For Private
Personal Use Only