Page Text
________________
अथ प्रथमाऽध्यायस्य तृतीयः पादः ॥
[शिण्डि] १।३।४० सूत्रवत् ।
[योद्धम] 'युधिंच सम्प्रहारे' (१२६०) युध् । योधनाय = योद्धम् । क्रियायां क्रियार्थायां०' (५।३।१३) तुम् । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ओ । 'अधश्चतुर्थात०' (२१७९) त० → ध० । अनेन ।
[लब्धा] 'डुलभिष् प्राप्तौ' (७८६) लभ् । लभते इति लब्धा । ‘णक-तृचौ' (५।१।४८) तृच्प्र० । 'अधश्चतुर्थात्' (२।१७९) त० → ध० । अनेन ।
[लब्धुम 'डुलभिंष प्राप्तौ' (७८६) लभ् । लभनाय = लव्धुम् । ‘क्रियायां क्रियार्थायां०' (५३।१३) तुम्प० । 'अधश्चतुर्थात्'० (२११७९) त० → ध० । अनेन ।
[लिख्यते] लिख्यत इत्यत्र स्वस्य ग० आसन्नः प्राप्नोति ।। [वल्भते] वल्भत इत्यत्र लस्य द० आसन्नः प्राप्नोतिः ।। छ ।।
अघोषे प्रथमोऽशिटः ।।१३।५०।। [अघोषे प्रथमोऽशिटः] अघोष सप्तमी ङि । 'अवर्णस्ये०' (१२४६) ए. । प्रथम प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१७२) स० → र० । न शिट् = अशिट, 'नञत्' (३।२।१२५) न० → अ०, तस्य = अशिटः ।
[वाक्पूता] 'वचं भाषणे' (१०९६) बच् । वक्तीत्येवंशीला वाक् । शेषं (१।३।१) सूत्रवत् । 'पूङ् पवने (६००) पू । पूयते स्म । 'क्त-क्तवतू' (५।१।१७४) क्तप्र० → त० । 'आत्' (२।४।१८) आप् + आ । 'समानानां तेन दीर्घः' (१।२।१) दीर्घः । प्रथमा सि । 'दीर्घड्याब्०' (१।४।४५) सिलोपः । अनेन । अथवा 'पूगश् पवने' (१५१८) पू । पुनातीति पूता । 'णक-तृचौ' (५।१।४८) तृचप्र० → तृ । प्रथमा सि । 'ऋदुशनस्-पुरुदंशोऽनेहसश्च सेर्डाः' (१४१८४) डा । 'डित्यन्त्यस्वरादेः' (२।१।११४) अन्त्यस्वरादिलोपः । वाचा पूता = वाक्पूता ।
[देवच्छत्रम्] देवस्य छत्रम् । [दृषत्कल्पः] ईषदपरिसमाप्तो दृषद् = दृषत्कल्पः । 'अतमबादेरीषदसमाप्ते कल्पप-देश्यप-देशीयर' (७।३।११) कल्पप्प्र० । [ककुप्सु] ककुभ् । सप्तमी सुप् ।
[कण्ठः] 'कमूङ् कान्तौ' (७८९) कम् । काम्यते स्वरेणेति कण्ठः । 'वनि-कणि-काश्युषिभ्यष्टः' (उणा० १६२) ठप० । 'म्नां धुड्वर्गे०' (१।३।३९) म० → ण० ।
कन्था] 'कमूङ कान्तौ' (७८९) कम् । काम्यते शीतातिप्राणिभिरिति कन्था । 'कमि-पु-गार्तिभ्यस्थः' (उणा० २२५) थप्र० । 'आत्' (२।४।१८) आप् । 'म्नां धुड्वर्गे०' (१।३।३९) म० → न० । [पयस्सु] पयस् । सप्तमी सुप् । 'श-प-से श-ष-सं वा' (११३१६) स० । ।।छ।।
विरामे वा ||१३५१।। [विरामे वा] 'रमिं क्रीडायाम' (९८९) रम्, विपूर्व० । विरमणं = विरामः । 'भावा-ऽकोंः (५।३।१८) घञ्प्र० । 'णिति' (४१३५०) उपान्त्यवृद्धिस्तस्मिन् । वा प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' (३१२७) सिलोपः ।
[वाक्, वाग्] वाच् । प्रथमा सि । दीर्घड्याब्०' (१।४।४५) सिलोपः । 'च-जः क-गम्' (२।१।८६) च० → क० । 'धुटस्तृतीयः' (२११७६) क० → ग० । अनेन ।
[क्रुङ्, सुगण, भवान्, त्वम्] क्रुडित्यादिचतुष्टये क-ट-त-पाः स्युः, अधुटि ।। छ ।। 卐 उणादो-वृहत्र्यासे श० न्यासानुसन्धाने 'कण शब्दे' (१०३८) ।
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003291 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 13 MB |