Page Text
________________
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढूंढिका ।
पुत्रस्याऽऽदिन्-पुत्रादिन्याक्रोशे ।१।३।३८।। [पुत्रस्याऽऽदिन-पुत्रादिन्याक्रोशे] पुत्र षष्ठी डस् । 'टा-डसोरिनस्यौ' (१।४।५) स्य । आदिन च पुत्रादिन् च = आदिन्पुत्रादिन्, तस्मिन् = आदिनपुत्रादिनि । 'क्रुशं आह्वान-रोदनयोः' (९८६) क्रुश्, आयूर्व० । आक्रोशनं = आक्रोशः । 'भावा-ऽकोंः ' (५।३।१८) घञ्प्र० → अ । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ओ । तस्मिन् = आक्रोशे ।
[पुत्रादिनी त्वमसि पापे!] 'अदं भक्षणे' (१०६९) अद्, पुत्रपूर्व० । पुनः पुनः पुत्रानत्तीति । 'वताऽऽभीक्ष्ण्ये' (५।११५७) णिन्प० । अथवा पुत्रानत्तीत्येवंशीला । 'अजातेः शीले' (५।११५४) णिन्प० । 'णिति' (४१३५०) उपान्त्यवृद्धिः । 'स्त्रियां नृतोऽस्वस्रादेर्डीः' (२।४।१) डीप्र० →ई। प्रथमा सि । 'दीर्घड्याब०' (१।४।४५) सिलोपः । युष्मद् । प्रथमा सि । त्वमहं सिना प्राक् चाऽकः' (२।११२) त्वं । 'असक् भुवि' (११०२) अस् । वर्त० सिव् । 'अस्तेः सि हस्त्वेति' (४।३।७३) सलोपः । पापमस्याऽस्तीति पापा । 'अभ्रादिभ्यः' (७।२।४६) अप्र० । 'अवर्णवर्णस्य' (७।४।६८) अलोपः । ‘आत्' (२।४।१८) आप् । 'आमन्त्र्ये' (२।२।३२) सि | ‘एदापः' (१।४।४२) सिना सह ए ।
[पुत्रपुत्रादिनी भव] पुत्राणां पुत्राः = पुत्रपुत्राः, पुत्रपुत्रानत्तीत्येवंशीला । 'अजातेः शीले' (५।११५४) णिन्प० । 'ञ्णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धि: । 'स्त्रियां नृतोऽस्वस्रादेर्डीः' (२।४।१) डीप्र० । प्रथमा सि । 'दीर्घड्याव०' (१।४।४५) सिलोपः । 'भू सत्तायाम्' (१) भू । पं० हि । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शव् । 'नामिनो गुणोऽक्डिति' (४।३।१) गु० ओ | ‘ओदौतोऽवाव' (११२।२४) अव् । 'अतः प्रत्ययाल्लुक' (४।२।८५) हिलोपः । अनेन ।
[पुत्त्रहती, पुत्रहती] ‘हनंक हिंसा-गत्योः ' (११००) हन्, पुत्रपूर्व० । पुत्रान् हन्ति स्म । 'क्त-क्तवतू' (५।१।१७४) क्तप्र० → त । 'यमि-रमि-नमि-गमि-हनि-मनि-वनति-तनादेधुटि क्डिति' (४।२।५५) नलोपः । 'अदीर्घाद् विरामैकव्यञ्जने' (१।३।३२) विकल्पे द्वित्वम् ।
[पुत्त्रजग्धी, पुत्रजग्धी] 'अदं भक्षणे' (१०५९) अद्, पुत्रपूर्व० । पुत्रानत्ति स्म । 'क्त-क्तवतू' (५।११७४) क्तप्र० → त । 'यपि चाऽदो जग्ध्' (४।४।१६) अद्० → जग्ध० । 'अधश्चतुर्थात् तथोर्धः' (२।१७९) त० → ध० । 'तृतीयस्तृतीय-चतुर्थे' (१।३।४९) ध० → द० । 'धुटो धुटि स्वे वा' (१।३।४८) दलोपः । ‘अदीर्घाद् विरामैकव्यञ्जने' (१।३।३२) विकल्पे द्वित्वम् ।
[पुत्त्रादिनी शिशुमारी, पुत्रादिनीति वा] पुत्रादिनी पूर्ववत् । 'मृत् प्राणत्यागे' (१३३३) मृ, शिशुपूर्व० । नियमाणान् प्रयुक्ते । 'प्रयोक्तृव्यापारे णिग्' (३।४।२०) णिगप० । 'नामिनोऽकलि-हलेः' (४।३१५१) वृद्धिः आर् । शिशून् मारयतीति । 'कर्मणोऽण' (५।११७२) अण्प्र० → अ । ‘णेरनिटि' (४।३।८३) णिग्लोपः । 'अणजेयेकण-नञ्-स्नञ्-टिताम्' (२।४।२०) ङीप्र० । अस्य ड्या लुक' (२।४।८६) अलोपः । प्रथमा सि । दीर्घड्याव्०' (१।४।४५) सिलोपः । ‘अदीर्घाद् विरामैकव्यञ्जने' (१।३।३२) विकल्पे द्वित्वम् ।
[पुत्त्रपुत्रादिनी नागी, पुत्रपुत्रादिनीति वा] पुत्रपुत्रादिनी पूर्ववत् । नाग मांडियड् । 'भाज-गोण-नाग-स्थल-कुण्ड-कालकुश-कामुक-कट-कवरात् पक्वा-ऽऽवपन-स्थूला-ऽकृत्रिमा-ऽमत्र-कृष्णा-5ऽयसी-रिरंसु-श्रोणि केशपाशे' (२।४।३०) डीप० । अस्य इयां लुक्' (२।४।८६) अलोपः । प्रथमा सि । दीर्घड्याब' (१।४।४५) सिलोपः । 'अदीर्घाद् विरामैकव्यञ्जने' (१।३।३२) विकल्पे द्वित्वम् ।। छ ।।
म्नां धुड्वर्गेऽन्त्योऽपदान्ते ।।१३।३९।। [म्नां] म् च न च = म्नस्तेषां = म्नाम् । [धुड्वर्गेऽन्त्योऽपदान्ते] धुट् चासौ वर्गश्च = धुड्वर्गस्तस्मिन् । अन्त्य प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१।७२) स० →
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003291 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 13 MB |