Page Text
________________
अथ प्रथमाध्यायस्य तृतीयः पादः ॥
६५
य० । 'नामिनां गुणोक्त (४।३।१) अर् । आत्' (२१४११८) आप् । 'समानानां तेन दीर्घः' (१।२1१) दीर्घः । प्रथमा सिया (१।४।४५) सिलापः |
[ह्यम् ] वहीं प्रापणं' (९९६) वह । उद्यतेऽनेनेति वा । 'वहां करणे' (५|१|३४ ) यप्र० दशं निपातने । प्रथमा सि । अतः स्वमोऽम्' (११४१५७) अम् । 'समानादमोऽतः' (१२४१४६) अलोपः ।
[तितउ] 'तनूयी विस्तारे' (१४९९) तन् । तनोतीति । 'तनंईड' (उमा० ७४८) डिद् अप्र० स च सन्चद्भवति । 'सन्- यहश्च' (४।१।३) द्विवचनं । 'व्यञ्जनस्थाऽनादेर्लुक्' (४/१/४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । सन्यस्य' (४/१/५९ ) अ० → इ० यन्त्यस्वरादे (२1१1११४) अन्त्यस्वरादिलोपः प्रथमा सि । अनतो लुप् (१।४।५९) सिलोपः । तितउ चालनिकेत्यर्थः ॥ छ ॥
अञ्वर्गस्याऽन्तस्थातः ||१|३|३३||
=
[ अज्वर्गस्याऽन्तस्थातः ] नञ् अञ्, अञ् चासी वर्गश्च = अञ्वर्गस्तस्य अथवा ञ् चासी वर्गश्च = ञ्वर्गः, न स्वर्गः अञ्वर्गस्तस्य अञ्वर्गस्य, पष्ठी डस्, 'टा-डसोरिन-स्यौ' (१।४।५) स्य । अन्तस्थाया = अन्तस्थातः । 'आद्यादिभ्यः' (७१२१८४) तमुप्र० तस् । प्रथमा सि । अव्ययस्य' (३१२|७) सिलोपः । 'सो रुः' (२।१।७२ ) स०
→ २० ।
=
=
[उल्का, उल्का ] 'ज्वल दीप्ती (९६०) ज्वल ज्वलतीति । निष्क-तुरुष्कोदर्का लर्क-शुल्क- धफल्क-किल्कोल्कायुक्कु छेक-केका यस्काऽऽदय (उणा० २६) कप० ज्वलेरुलादेशश्च । प्रथमा सि । 'दीर्घड्याव्०' (१।४।४५) सिलोपः ।
अनेन द्वित्वं वा ।
[ वल्मीकः, वल्मीकः ] 'वलि संवरणे' (८०७) वल् । वलते संवृणीते मृत्तिकामिति वल्मीकः । 'सृणीका-स्तीकप्रतीक- पूतीक-समीक-वाहीक वाह्लीक वल्मीक - कल्मलीक- तिन्तिडीक-कङ्कणीक-किङ्किणीक-पुण्डरीक चञ्चरीक-फफेरीक-झर्झरीकघर्घरीकाऽऽदय (उणा० ५०) कि ईकप्र० बलेर्मोऽन्तक्ष प्रथमा सि । सो रु' (२।१।७२ ) २० र पदान्ते० ' (१।३।५३) विसर्गः ।
=
[वृक्षव् कुरोति, वृक्षव् करोति] वृक्षव् पूर्ववत् साध्योऽये करोति । अनेन द्वित्वं वा ।
[ सव्यम् ] सव्य । प्रथमा सि । 'अतः स्यमोऽम्' (११४१५७) अम् । 'समानादमोऽतः ' (११४१४६ ) अलोपः । [हल्ञौ ] हल् च ञश्च = हल्ञौ । प्रथमा औ । 'ऐदौत्० ' (१।२।१२ ) औ । व्यञ्जनस्य हल्संज्ञा ॥
ततोऽस्याः 119 1३ ३ ४ ॥
Jain Education International
[ततोऽस्याः ] तद् । तस्मात्ततः । किमद्वयादिसर्वाद्यवैपुल्यवहोः पित् तस्' (७१२१८९) पित्तस्प्र० । 'आ द्वेरः ' (२।१।४१) ६० अ० 'लुगस्यादेत्यपदे' (२1१1११३) अलोपः । प्रथमा सि 'अव्ययस्य ( ३।२।७) सिलोपः । सो रुः (२३१।७२) स० २० । इदम् पष्ठी इस् । 'आ द्वेर (२१४१) म० अ० । 'लुगस्यादेत्यपदे' (२191993) अलोपः । 'आत्' (२।४।१८) आप् । 'समानानां तेन दीर्घः' (१।२1१) दीर्घः । आपो डितां वै यासु यास् वाम् (१।४।१७ ) इस्यास्० । 'अनकू' (२२११३६) अकारु क्रियते सर्वादपूर्वा (११४११८) इस आगमः द्वित्यन्त्यस्वरादेः ' (२।१।११४) अन्त्यस्वरादिलोपः । सो रुः ' (२।१।७२) स० २० । रः पदान्ते विसर्गस्तयोः ' (१।३।५३) विसर्गः । एदोतः पदान्तेऽस्य लुक् (१।२।२७) अलोपः ।
11
I
[ दध्य्यन्त्र, दध्यत्र ] दधि प्रथमा सि अनतो लुप् (१।४।५९) सिलोपः । अत्र अव्यउ प्रथमा सि अव्ययस्य' (३१२७) सिलोपः । इवर्णादिरस्वे० ' (१।२।२१) य् । अनेन ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003291 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 13 MB |