Page Text
________________
५६
० । अर्थ प्रथमा सि । अनेन ।
[सुश्रोत३ यत्र न्वसि] शोभनानि श्रोतांसि यत्र तत् = सुश्रोतस्तस्य संबोधनं क्रियते । 'आमन्त्र्ये' (२।२।३२) सि । 'अनतो लुप्' (१।४।५९) सिलोपः । दूरादामन्त्र्यस्य०' (७१४/९९) प्लुतत्वम् ।
[पय अ३श्वदत्त!] 'आमन्त्र्ये' (२।२ । ३२) सि । 'अदेत: स्यमोर्लुक्' (१।४।४४) सिलोपः ॥ छ ॥
घोषवति ||१|३| २१ ॥
[ घोषवति] घोषो ध्वनिर्विद्यते यस्याऽसौ घोषवान् । 'तदस्याऽस्त्यस्मिन्निति मतुः ' ( ७।२।१) मतुप्र० मत् । 'मावर्णान्तोपान्ताऽपञ्चमवर्गान् मतोर्मो वः' (२।१।९४) म०व० । तस्मिन् ।
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढुंढिका ।
[ धर्मो जयति ] धर्म । प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१।७२) स०र० । 'जिं अभिभवे' (८) जि । वर्त्त० तिव् । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१ ) शब् । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० ए० । 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) अय् । अनेन ।
[अहोभ्याम्] अहन् । तृतीया भ्याम् । 'अह्नः' (२।१।७४) रु । अनेन उत्वे 'अवर्णस्ये० ' (१।२।६) ओ ।। छ । अवर्ण- भो भगो-घोर्लुगसन्धिः ||१|३|२२||
[अवर्ण- भो भगो- अघोः ] अकारेणोपलक्षितो वर्णोऽवर्णः, अवर्णश्च भोश्च भगोश्च अघोश्च = अवर्णभोभगोऽघोः, तस्मात्, पञ्चमी इसि । सूत्रत्वात् ङसिलोपः । अत्र भोस् - भगोस् - अघोस् एते लुप्तसकारा आमन्त्र्यार्थद्योतका अव्ययी (या) अनुकृताः । [ लुगसन्धिः ] लुक् प्रथमा सि । 'दीर्घड्याब् ० ' (१।४।४५) सिलोपः । धुटस्तृतीयः ' (२।१।७६) क०ग० । सन्धिः । न सन्धिरसन्धिः । नञत्' ( ३।२।१२५) न० अ० । प्रथमा सि । सो रु: ' (२।१।७२) स०
सन्धानं → र० ।
[ श्रमणा गच्छन्ति ] 'श्रमूच् खेद-तपसो : ' (१२३३) श्रम् । श्राम्यन्ति तपस्तपस्यन्तीति श्रमणाः । 'नन्द्यादिभ्योऽनः ' (५।११५२) अनप्र० । प्रथमाबहु० - जस् । 'अत आः स्यादौ० (१।४।१) आ । 'र- पृवर्णान्नो ण० ' (२।३।६३) न०० । अम (३९२) - द्रम (३९३ ) - हम्म (३९४ ) - मीमृ ( ३९५ ) - गम्लृ गतौ ( ३९६) गम् । वर्त्त० अन्ति । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शव् । 'गमिषद्यमश्छः ' ( ४।२।१०६) म० छ० । 'स्वरेभ्यः' (१।३।३०) द्वित्वं । 'अघोषे प्रथमोऽशिटः ' (१1३1५०) छ० च० ।
-
[ धार्मिका जयन्ति ] धर्म मांडियइ । धर्मेण चरन्ति = धार्मिकाः । 'चरति' (६|४|११ ) इकण्प्र० । ' वृद्धिः स्वरेष्वादेति तद्धिते' ( ७|४|१) वृद्धिः धा कीजइ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अलोपः । जिं अभिभवे (८) जि । वर्त्त० अन्ति । कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१ ) शव् । 'नामिनो गुणोऽक्डिति' (४।३।१) गु० ए० । 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) अय् । 'लुगस्यादेत्यपदे' (२1१1११३) अलोपः ।
[भो गच्छसि भगो हससि, अघो यासि ] भोस् - भगोस्- अघोस्, प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' ( ३।२1७) सिलोपः । [कुमाराः क्रीडन्ति] कुमार प्रथमा जस् । 'क्रीडृ विहारे' (२४३) क्रीड् । वर्त्त० अन्ति । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शव् । 'लुगस्यादेत्यपदे' (२1१1११३) अलोपः ॥ छ ।।
व्योः ||११३ ।२३ ॥
[व्योः] व् च य् च = व्यौ तयोः ।
[वृक्ष गच्छति ] 'ओवस्चौत् छेदने' (१३४१) वस्च् । 'सस्य श-षी' (१।३।६१) स० श० । वृक्षपूर्व० वृक्षं वृश्चतीति । 'क्विप्' ( ५1१1१४८) क्विप्प्र० । 'ग्रह- वस्व भ्रस्ज - प्रच्छ: ' ( ४।१।८४ ) वृत् वृ । 'अप्रयोगीत्' (१1१1३७)
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003291 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 13 MB |