Page Text
________________
अथ प्रथमाऽध्यायस्य तृतीयः पाद: ।।
'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'मुरतोऽनुनासिकस्य' (४।१।५१) मोऽन्तः । 'द्वितीय-तुर्ययोः पूर्वी' (४।१।४२) भ० → ब० । 'बहुलं लुप्' (३।४।१४) यङ्लोपः । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) स० → प० ।।छ।।
ड्नः सः त्सोऽश्चः ।।१।३।१८।। [डुनः सः त्सोऽश्चः] ड्च न् च = इन्, तस्मात् = इनः, पञ्चमी डसि । स् षष्ठी डस् । त्स प्रथमा सि । सो रुः' (२।१।७२) स० → र० । न श्च् = अश्च । 'नञत्' (३।२।१२५) न० → अ० । तस्य = अश्वः, षष्ठी डस् ।
[षड् त्सीदन्ति, षट् सीदन्ति] षष् । प्रथमा जस् । ‘डति-ष्णः संख्याया लुप्' (१।४।५४) जस्लोपः । 'धुटस्तृतीयः' (२।१७६) ष० → ड० । 'षद्लूं विशरण-गत्यवसादनेषु' (९६६) षद् । 'षः सोऽष्ट्यै-ष्ठिव-ष्वष्कः' (२।३।९८) सद् । वर्त्त० अन्ति । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शव् । 'श्रौति-कृवु-धिवु०' (४।२।१०८) सीद् । 'लुगस्यादेत्यपदे' (२।१।११३) अलोपः । अनेन ।
[भवान् त्साधुः, भवान् साधुः] भवान् (१।३।८) सूत्रवत् । साधु प्रथमा सि । अनेन ।
[षट् श्च्योतन्ति] पड् पूर्ववत् । चुतृ (२८१) - स्चुतृ (२८२) - 'रच्युत् क्षरणे' (२८३) स्च्युत् । 'सस्य श-षौ' (१।३।६१) स० → श० । वर्त० अन्ति । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शब् । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु. ओ । 'अघोषे प्रथमोऽशिटः' (१३५०) ड० → ट० ।
[भवान् श्च्योतति] चुतू (२८१) -स्चुतृ (२८२) 'स्च्युत क्षरणे' (२८३) स्च्युत् । 'सस्य श-षौ' (१।३।६१) स० → श० । वर्तः तिव् । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शव् । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) ओ ।। छ ।।
नः शि च ।।१।३।१९।। [नः शि च] न् षष्ठी डस् । श् सप्तमी ङि । शु प्रथमा सि । “दीर्घड्याव०' (१।४।४५) सिलोपः ।
[भवाञ्च छूरः, भवान् शूरः, भवाञ् शूरः] भवान् (१।३।८) सूत्रवत्, अग्रे शूर । प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१।७२) स० → र० । 'रः पदान्ते०' (१।३।५३) विसर्गः । अनेन सु वा । 'प्रथमादधुटि शश्छः' (१।३।४) शस्य छ वा । 'तवर्गस्य०' (१।३।६०) न० → ञ० ।
[कुर्वञ्च छेते, कुर्वञ्च शेते, कुञ् शेते] 'डुकंग करणे' (८८८) कृ । करोतीति कुन् । 'शत्रानशावेष्यति तु सस्यौ' (५।२।२०) शतृप्र० → अत् । 'कृग्-तनादेरुः' (३।४।८३) उ । 'नामिनो गुणोऽक्डिति' (४।३।१) गु० अर् । 'अतः शित्युत्' (४।२।८९) अ० → उ० । दिर्हस्वरस्याऽनु नवा' (१।३।३१) द्वित्वम् । प्रथमा सि । 'ऋदुदितः' (१।४।७०) नोऽन्तः । 'पदस्य' (२।१।८९) तलोपः । ‘शीड्क् स्वप्ने' (११०५) शी । वर्त्त० ते । ‘शीङ ए: शिति' (४।३।१०४) ए । अनेन श् वा । 'प्रथमादधुटि शश्छः' (१।३।४) शस्य छ वा । 'तवर्गस्य०' (१।३।६०) न० → ० ।।
अतोऽति रोरुः ।।१३।२०।। [अतोऽति] अत् पशमी डसि । अत् सप्तमी ङि ।
[रोरुः] रु षष्ठी डस् । “डित्यदिति' (१।४।२३) ओ | ‘एदोद्भ्यां सि-ङसो रः' (१।४।३५) डस्० → र० । उ प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१७२) र० । 'रः पदान्ते०' (११३५३) विसर्गः । सूत्रेऽप्यत्र सूत्रकार्यं विधीयते - रेफतणइ स्थानि अकारि निमित्तभूति उ नित्यहिं होइ ।।
[कोऽत्र] किम् । प्रथमा सि । 'किमः कस्तसादौ च' (२।१।४०) क आदेशः । ‘सो रुः' (२।१।७२) र० । अत्र प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' (३।२७) सिलोपः । अनेन ।
[कोऽर्थः] किम् प्रथमा सि । 'किमः कस्तसादौ च' (२।१।४०) किम किहइं क आदेशः । ‘सो रुः' (२।११७२)
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003291 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 13 MB |