________________
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञानकर्तृका इंडिका । घञ्प्र० अ । स्वस्य ईरः = स्वैरः । 'सो रु: ' (२।१।७२ ) २० । 'रः पदान्ते विसर्गस्तयोः' (१।३।५३) विसर्गः । अनेन
ऐ. ।
३२
[स्वैरी] स्वयमग्रे 'ईरिक् गति कम्पनयोः ' (१११५) ईर् । स्वयगीरितुं शीलमस्य स्वैरी 'अजातेः शीले' (५1१1१५४) णिन्प्र० इन् प्रथमेक० सिइन्छन्-पूपाऽर्यम्णः शिस्योः ' (१।४।८७) दीर्घः । नाम्नो नोऽनः' (२।१।९१) नलोपः । 'दीर्घड्याब्०' (१।४।४५) सिलोपः । अनेन ऐ अत एव सूत्रनिर्देशात् स्वयंशव्दस्य "स्व" भावः ।
[अक्षौहिणी] अशौटि व्याप्ती (१३१४) अश् | अश्नुते व्याप्नोति चक्रमित्यक्षः । मा वा वद्यमि-कम- हनि मानिकष्यशि-पचि-मुचि-यजि-वृ-तृभ्यः सः' (उणा० ५६४) सप्र० । यज-सूज- मूज-राज-भ्राज-भ्ररुज- वश्च परिवाजः शः षः (२११८७ ) शस्य पत्वम् । 'घ ढोः करिस' (२।१९६२) पस्य कत्वम् । नाम्यन्तस्था० (२।३।१५) सस्य पत्वम् क पसंयोगे क्ष अक्ष अग्रे 'ऊहि वितळे' (८७०) उह् । उहनं ऊहः । भावाऽकर्त्री' (५॥३॥१८) घञ्प्र० । अक्षाणामूोऽस्याऽस्तीत्यक्षौहिणी । 'अतोऽनेकस्वरात्' (७।२।६) इन्प्र० । अवर्णवर्णस्य' (७१४१६८) अलोपः । स्त्रियां नृतोऽस्वसादे (२।४।१) डीप्र० । 'पूर्वपदस्थान्नाम्न्यगः ' (२|३|६४) नस्य णत्वम् । अनेन औ । छ ।
= ।
=
अनियोगे लुगेवे ॥१।२ ।१६।।
[अनियोगे] 'युपी योगे' (१४७६) पुज्, निपूर्व० । नियोजनं नियोगः । भावाऽकर्त्री (५।३।१८) घञ्प० । ' । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) ओकारु । तेऽनिटख-जो कगो घिति (४|१|१११ ) जस्य गत्वम् । न नियोगोऽनियोगः । 'नञत्' (३।२।१२५) न० अ० । तस्मिन् = अनियोगे, सप्तम्येक० ङि । 'अवर्णस्ये० ' (१।२।६) ए. । अनियम इत्यर्थः, तद्विषयेऽनियमविषये ।
=
[लुगेवे] लुक् प्रथमैक० सि । 'दीर्घड्याव्० ' (१।४।४५) सिलोपः । 'धुटस्तृतीयः' (२।१।७६) क० ग० । एव सप्तम्येक० ङि । 'अवर्णस्येवर्णादिनेदोदर (११२१६) ए
[इहेब तिष्ठ] इदम् शब्दात् । अस्मिन्निह । सप्तम्याः' (७२।९४) त्रप्प्र० । 'क्व-कुत्रा ऽन्नेह' (७१२ १९३) इह निपात्यते । एव । प्रथमेक० सि अव्ययस्य' (३1२1७) सिलोपः । स्था ( 919199 ) सूत्रवत् । कर्त्तर्यनद्भ्यः शब्” (३।४।७१ ) शब्अ० श्रोति कुबुधिबु पाघ्राध्मा-स्था० (४।२।१०८) तिष्ठ । 'अतः प्रत्ययाल्लुक (४1२1१०८) हिलोप: । 'लुगस्यादेत्यपदे' (२1१1११३) अलोपः । अनेन इहशब्दस्याऽकारस्य लोपः ।
= ।
[अद्येव गच्छ] इदम् शब्दात् । अस्मिन्नहनि अद्य 'सद्यो ऽद्य परेद्यव्यहि' (७।२।२७) चप्र० । इदम् शब्दस्य "अ" कीजइ । प्रथमैक० सि । 'अव्ययस्य' ( ३ ।२।७) सिलोपः । एव । प्रथमैक० सि । 'अव्ययस्य' ( ३।२।७) सिलोपः । अम (३९२) - द्रम (३९३) हम्म (३९४) मीमृ ( ३९५ ) - 'गम्लं गतौ' (३९६) गम् । पं० हि० । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१ ) शब् । 'गमिपथमश्छः' (४।२।१०६) मस्य छत्वम् | 'स्वरेभ्यः' (१।३।३० ) छत्य द्वित्वम् अघोषे प्रथमोऽशिट' (१1३1५० ) आद्यछस्य चत्वम् । 'अतः प्रत्ययाल्लुक्' (४१२११०८) हिलोप: । 'लुगस्यादेत्यपदे' (२1१1११३) अकारस्य लोपः । अनेन द्यस्याऽकारस्य लोपः ।
Jain Education International
[ इहेव तिष्ठ मा गाः] इह-एव प्रथमेक० सि 'अव्यवस्थ' ( ३।२७) सिलोपः । ऐवीत् सन्ध्यक्षरे: ' (१/२/१२) ऐ । तिष्ठ पूर्ववत् । इण्क गती' (१०७५) इ. माङ्पूर्व० अद्यत० सिसिजयतन्याम्' ( ३।४१५३) सिच् । पिवेतिदा-भू-स्थः सिचो लुप् परस्मै न चेट्' (४१३ १६६) सिचो लोपः । इणिकोर्गा' (४।४।२३) गा आदेश । सो रु (२1१1७२) २० र पदान्ते विसर्गस्तयो:' (१1३1५३) विसर्गः ॥ छ ॥
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org