Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 01

SR No.: 003291
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2008
Total Pages: 252
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 13 MB

Page 207

१९८
→ ड० । 'विरामे वा' (१।३।५१) ड०ट० 1
[ मधुलिट् ] मधु लेढीति क्विप् ।
[अदात्] 'डुदांग्क् दाने' (११३८) दा । अद्यतनी दि । 'सिजद्यतन्याम् ' ( ३।४।५३) सिच् । 'पिबैति-दा-भू-स्थः सिचो लुप् परस्मै न चेट्' (४।३।६६) सिज्लोपः । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९ ) अडागमः ।
[गोदुहौ ] गां दुग्धः इति गोदु । [ गोदुहः ] गां दुहन्तीति गोदुहः ॥
छ ॥
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढुंढिका ।
मुह- द्रुहष्णुह-ष्णिहो वा ।। २ ।१ १८४ ।।
[मुहगुहष्णुहष्णिहो वा ] मुहश्च द्रुहश्च ष्णुहश्च ष्णिहश्च = मुहदुहष्णुहष्णिह्, तस्य । वा अव्यउ । प्रथमा सि ।
[उन्मुक्, उन्मुट्] 'मुहौच् वैचित्त्ये' (१२३८) मुहू, उत्पूर्व० । उन्मुह्यतीति क्विप् । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७) क्विप्लोपः । अनेन ह० घ० । 'धुटस्तृतीयः' (२।१।७६) घ०ग० । 'विरामे वा' (१।३।५१) ग० क० । पक्षे 'हो धुट्-पदान्ते' (२।१।८२) ह० ढ० । 'धुटस्तृतीयः' (२।१।७६) ढ०ड० ! 'विरामे वा' (१।३।५१) ड० → ८० ।
[उन्मुग्भ्याम्, उन्मुड्भ्याम् ] उन्मुह्यतः इति क्विप् उन्मुहौ, ताभ्याम् ।
[मित्रध्रुक्, मित्रधुट् ] 'द्रुहौच् जिघांसायाम्' (१२३९) द्रुह्, मित्रपूर्व० । मित्राय द्रुह्यतीति । अनेन ह० घ० । 'ग-ड-द-बादे: ० ' (२।१।७७) द० ध० । 'धुटस्तृतीयः' (२।१।७६) घ०ग० । 'विरामे वा' (१।३।५१) ग० → क० । पक्षे 'हो धुट्-पदान्ते' (२।१।८२) ह० ढ० । 'ग-ड-द-बादेः ० ' (२।१।७७) द० ध० । 'धुटस्तृतीयः' (२।१।७६) ढ०ड० । 'विरामे वा' (१।३।५१) ड०ट० ।
[मित्रध्रुग्भ्याम्, मित्रधुड्भ्याम् ] मित्राय द्रुह्यतः इति क्विप् मित्रद्रुहौ, ताभ्याम् ।
[उत्स्नुक्, उत्स्नुट् ] 'ष्णुहौच् उद्गिरणे' (१२४०) ष्णुह्, उत्पूर्व० । ' षः सोऽष्टयै० (२।३।९८) स्नुह् । ऊर्ध्वं स्नुह्यतीति क्विप् । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७) क्विप्लोपः ।
[उत्रनुग्भ्याम्, उत्स्नुभ्याम् ] ऊर्ध्वं स्नुह्यतः इति क्विप् उत्स्नुहौ, ताभ्याम् ।
[चेलस्निक्, चेलस्निट्] 'ष्णिहौच् प्रीतौ' (१२४१) ष्णिह, चेलपूर्व० । षः सोऽष्टयै ० ' (२।३।९८) स्निह् । चेलं स्निह्यतीति क्विप् चेलस्निक् । 'अप्रयोगीत्' (१1१1३७ ) क्विप्लोपः ।
Jain Education Intemational
[चेलस्निग्भ्याम्, चेलस्निड्भ्याम् ] चेलं स्निह्यतः इति क्विप् चेलस्निहौ, ताभ्याम् ।
[ उन्मुहौ] उन्मुह्यतः इति क्विप् उन्मुहौ ।
[उन्मुहः] उन्मुह्यन्तीति क्विप् उन्मुहः ।
[दोद्रोग्धि, दोद्रोढि] द्रुह् । भृशं पुनः पुनर्वा द्रुह्यति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वरा०' (३१४१९) यप्र० । 'सन्-यडञ्च' ( ४1१1३) द्विर्वचनं । ‘व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । ' आ-गुणावन्यादेः ' ( ४ । ११४८) गु० उ० ओ० । 'बहुलं लुप्' ( ३।४।१४ ) यङ्लोपः । वर्त्त० तिव् । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ओ द्रो । अनेन ह० घ० । 'अधश्चतुर्थात् ० ' (२।१।७९) ति०धि० । 'तृतीयस्तृतीय- चतुर्थे' (१।३।४९) घ०ग० । पक्षे 'हो धुट्-पदान्ते' (२।११८२) ह० → ढ० । 'अधश्चतुर्थात् ० ' (२।१।७९) ति०धि० । 'तवर्गस्य श्चवर्ग०' (१।३।६०) धि० ढि० ।