Page Text
________________
अथ प्रथमाऽध्यायस्य चतुर्थः पादः ।।
१२९
नलोपः । 'दीर्घश्च्चि -यङ्-यक्-क्येषु च' (४।३।१०८) दीर्घः । पथीयन्तीति क्विप् । 'अतः' (४।३।८२) अलोपः । 'य्वोः प्वव्यञ्जने लुक्' (४।४।१२१) यलोपः । प्रथमा जस् । 'योऽनेकस्वरस्य' (२।१५६) यत्वम् ।
[पथ्यम] पन्थानमिच्छति । 'अमाव्ययात् क्यन् च' (३।४।२३) क्यन्प्र० → य० । 'नाम्नो नोऽनह्नः' (२।१।९१) नलोपः । 'दीर्घश्च्चि-यङ्-यक्-क्येषु च' (४।३।१०८) दीर्घः । पथीयतीति क्विप् । अतः' (४१३८२) अलोपः । 'य्वोः प्वयव्यञ्जने लुक्' (४।४।१२१) यलोपः । द्वितीया अम् । 'योऽनेकस्वरस्य' (२१११५६) यत्वम् ।
[सुमथी कुले] शोभनो मन्था ययोः कुलयोः ते । प्रथमा औ । ‘औरीः' (१।४।५६) ई. । 'इन् डी-स्वरे लुक्' (१।४।७९) इन्लोपः ।। छ ।
थो न्थ् ।।१।४७८॥ [थो न्यू] थ् । षष्ठी डस् । न्थ् । प्रथमा सि । 'दीर्घङ्या०' (१।४।४५) सिलोपः ।। छ ।।
इन् ङी-स्वरे लुक् ।।१।४७९।। [इन] इन् । प्रथमा सि । 'दीर्घड्याळ' (१।४।४५) सिलोपः । [डीस्वरे] ङीश्च स्वरश्च = ङीस्वरं, तस्मिन् = ङीस्वरे, सप्तमी ङि । 'अवर्णस्ये०' (१।२६) ए. । [लुक्] लुक् । प्रथणा सि ।
[सुपथी स्त्री कुले वा] शोभनः पन्था यस्याः सा = सुपथी स्त्री । 'स्त्रियां नृतोऽस्वस्रादेर्डीः' (२।४।१) डीप्र० → ई । शोभनः पन्था ययोः कुलयोः ते । प्रथमा औ । 'औरीः' (१।४।५६) ई. । अनेन इन्लोपः ।
[सुमथी स्त्री कुले वा] शोभनो मन्था यस्यां सा = सुमथी स्त्री । 'स्त्रियां नृतोऽस्वस्रादेर्डीः' (२।४।१) डीप्र० → ई । शोभनो मन्था ययोः कुलयोः ते । प्रथमा औ । 'पुं-स्त्रियोः स्यमौ जस्' (१1१।२९) प्रथमा औ नपुंसकु घुट्संज्ञा न । 'औरीः' (१।४।५६) ई० । अनेन इन्लोपः ।
[अनृभुक्षी सेना कुले वा] न विद्यन्ते ऋभुक्षाणः = इन्द्राः यस्यां सेनायां सा = अनृभुक्षी सेना । 'अन् स्वरे' (३।२।१२९) अन् । 'स्त्रियां नृतोऽस्वस्रादेर्डीः' (२।४।१) ङीप्र० । न विद्यन्ते ऋभुक्षाणः = इन्द्राः ययोः कुलयोः ते = अनृभुक्षी कुले । प्रथमा औ । ‘औरीः' (१।४।५६) ई. । अनेन ॥ छ ।।
वोशनसो नश्चामन्त्र्ये सौ ॥१४८०।। [वोशनसः] वा । अव्यउ । प्रथमा सि । उशनस् । षष्ठी डस् । [नश्चामन्त्र्ये] न । प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१७२) र० । च । प्रथमा सि । आमन्त्र्य । सप्तमी ङि । [सौ] सि । सप्तमी ङि ।
[हे उशनन् !, हे उशन!, हे उशनः!] 'वशक् कान्तौ' (११०१) वश् । वष्टीति उशनाः । 'वष्टेः कनस्' (उणा० ९८५) किद् अनस्प्र० । 'यजादि-वचेः किति' (४।१७९)? ('वशेरयङि (४।१।८३) वृत् व० → उ० ।) 'आमन्त्र्ये' (२।२।३२) सि । अनेन स० → न० क्रियते । 'दीर्घड्याब' (१।४।४५) सिलोपः । द्वितीये सलोपः । ‘अदेतः स्यमोर्लुक्' (१।४।५७) सिलोपः । तृतीये 'दीर्घङ्याब०' (१।४।४५) सिलोपः । 'सो रुः' (२।१७२) र० । 'रः पदान्ते०' (१३५३) विसर्गः ।
[उशना] उशनस् । प्रथमा सि । 'ऋदुशनस्-पुरुदंशोऽनेहसश्च सेर्डाः' (१।४।८४) सि० → डा० । 'डित्यन्त्यस्वरादेः' . (२।१।११४) अन्त्यस्वरादिलोपः ॥ छ ।
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
ForPrivate & Personal use only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003291 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 13 MB |