________________
विसढकहा ।
५५१
1
तो भइ मुणी गामायण पढमो य दव्वमग्गोत्ति । नाणाइयाण वीओ विन्नेओ भावमग्गोति ||१५|| जीवाइया पत्था जाणिज्जंतीह जेण तं नाणं । तं पुण पंचपयारं मइनाणाई मुणेयव्वं ॥ १६ ॥ सम्पत्तं पुण वृत्तं जीवाइपयत्य सत्यसद्दहणं । देवा अरिहंता चिय गुरुणो य सुसाहुणो चेव ||१७|| तं पुणतिविहं खाइग खाओवसमं च उवसमसमुत्थं । अहवा कारगरोयगदीवगभेण तं तिविहं ॥ १८ ॥ चारितपि यदिट्ठे पंचविहं समइयाइएण । इय किंचि वित्थरेण कहिओ भो भावमग्गोवि ॥ १९ ॥ जह तुम्हेहिं कहिओ पंजलओ अम्ह दव्वमग्गोत्ति । तह तुम्हाणं कहिओ अम्हेहिवि भावमग्गोति ॥ २० ॥ तुम्हकहियम्मि मग्गे गच्छस्सं वट्टमाणजोगेण । अम्हकहियम्मि मग्गे तुम्हेवि पयट्टह जइच्छा ||२१|| विढे त भणियं कहेह देसेण भावमग्गपि । पडिपुन्नभावमग्गे गंतुमसत्ता जओ नाह ! ||२२|| सम्मत्तस्स सरूवं धूलयपाणाइवायविरयाई । बारसविहगिहिधम्मं कहेइ साहू सविवरंपि ॥ २३ ॥ तेहि तं पविन्नं सम्मं अवहारिडं विसेसेणं । अह मुणिणो संचलिया तक्क हियपण, तेवि तओ ||२४|| नमि अभिरुइयपुरे पत्ता तत्थवि य थेवदियहेहिं । पत्तमणिच्छियलाभा चलिया तो नियपुरं पत्ता ||२५|| कुति जहाकहियं सम्मं सम्मत्तयाइगिहिधम्मं । सामाइए विसेसेण ताणं जत्तो इमं सुणिउं ॥ २६ ॥ सामाइयम्मि उकए समणो इव सावओ हवइ जम्हा । एएण कारणेण बहुसो सामाइयं कुज्जा ॥२७॥ सामाइयद्वियाणं जह जह उल्लसइ सुद्धपरिणामो । तह तह अणेयभवसंचियाणि कम्माणि निद्दलइ ||२८|इय सामइयरयाणं ताणं वच्चति वासरा बहुया । किंतु विसढो पमाई रायकहाईवि भासे ||२९||
ततो भणति मुनिर्ग्रामादिकानां प्रथमश्च द्रव्यमार्ग इति । ज्ञानादिकानां द्वितीयो विज्ञेयो भावमार्ग इति ॥१५॥ जीवादिकाः पदार्था ज्ञायन्त इह येन तज्ज्ञानम् । तत् पुनः पञ्चप्रकारं मतिज्ञानादि ज्ञातव्यम् ॥ १६ ॥ सम्यक्त्वं पुनरुक्तं जीवादिपदार्थसार्थ श्रद्धानम् । देवा अर्हन्त एव गुरवश्च सुसाधव एव ॥ १७ ॥ तत् पुनस्त्रिविधं क्षायिकं क्षायोपशमिकं चोपशमसमुत्थम् । अथवा कारकरोचकदीपकभेदेन तत् त्रिविधम् ॥ चारित्रमपि च दिष्टं पञ्चविधं सामायिकादिभेदेन । इति किञ्चिद्विस्तरेण कथितो भो भावमार्गोऽपि ॥ १९ ॥ यथा युवाभ्यां कथितः प्राञ्जलोऽस्माकं द्रव्यमार्ग इति । तथा युवयोः कथितोऽस्माभिरपि भावमार्ग इति ॥२०॥ युष्मत्कथिते मार्गे गमिष्यावो वर्तमानयोगेन । अस्मत्कथिते मार्गे युवामपि प्रयतेतां यदीच्छा ॥२१॥ विसढेन ततो भणितं कथयत देशेन भावमार्गमपि । परिपूर्ण भावमार्गे गन्तुमशक्तौ यतो नाथ ! ॥२२॥ सम्यक्त्वस्य स्वरूपं स्थूलप्राणातिपातविरतादिम् । द्वादशविधगृहिधर्मे कथयति साधुः सविवरमपि ॥२३॥ ताभ्यामपि स प्रतिपन्नः सम्यगवधार्य विशेषेण । अथ मुनी संचलितौ तत्कथितपथेन, तावपि ततः ॥२४॥ नत्वाऽभिरुचितपुरं प्राप्तौ तत्रापि च स्तोकदिवसैः । प्राप्तमनईप्सितलाभौ चलितौ ततो निजपुरं प्राप्तौ ॥ कुरुतो यथाकथितं सम्यक् सम्यक्त्वादिगृहिधर्मम् । सामायिके विशेषेण तयोर्यत्न इदं श्रुत्वा ॥ २६ ॥ सामायिकेतु कृते श्रमण इव श्रावको भवति यस्मात् । एतेन कारणेन बहुशः सामायिकं कुर्यात् ॥२७॥ सामायिकस्थितानां यथा यथोल्लसति शुद्धपरिणामः । तथा तथानेकभवसंचितानि कर्माणि निर्दलति ॥ २८ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org