Page Text
________________
श्रीअनुयोगद्वारसूत्रम् [सू०२४५,२४६]
१६१
(सू० २४५) से किं तं खओवसमिए ? खओवसमिए दुविहे पन्नत्ते । तंजहा - खओवसमे य १, खओवसमनिप्फन्ने य २ ।
( सू० २४६ ) से किं तं खओवसमे ? खओवसमे चउण्हं घाइकम्माणं खओवसमे णं । तं जहा - नाणावणिज्जस्स १, दंसणावरणिज्जस्स २, मोहणिज्जस्स ३, अंतराइयस्स ४ । तं खओवस |
नयमतभेदेन सुधिया भेदो वाच्यः । तदेवमेतानि ज्ञानावरणीयक्षयापेक्षाणि नामान्युक्तानि, अथ दर्शनावरणीयक्षयापेक्षाणि तान्येवाह- केवलदसीत्यादि, केवलेन क्षीणावरणेन दर्शनेन पश्यतीति केवलदर्शी । क्षीणदर्शनावरणत्वादेव सर्वं पश्यतीति सर्वदर्शीत्येवं निद्रापञ्चकदर्शनावरणचतुष्कक्षयसम्भवीन्यपराण्यपि नामान्यत्र पूर्वोक्तानुसारेण व्युत्पादनीयानि । नवरं निद्रापञ्चकस्वरूप
मिदम्
-
९० सुहपडिबोहो निद्दा दुहपडिबोहो य निनिद्दा य ।
पयला होइ ठियस्सा पलापयला य चकमओ || १|| (निशीथभा० १३३)
९०. सुहपडिबोहोत्ति । यद्यप्यत्र कर्मग्रन्थादौ च निद्रापञ्चकस्वरूपमेवमुक्तं-सुखेन अकृच्छ्रेण नखच्छोटिकामात्रेणापि प्रतिबोधः = जागरणं स्वप्तर्यस्यां स्वापावस्थायां सा सुखप्रतिबोधा निद्रा । दुःखेन = कष्टेन बहुभिर्घोलनाप्रकारैः प्रतिबोधो यस्यां सा दुःखप्रतिबोधा निद्रानिद्रा । प्रचलति विघूर्णते यस्यां प्राणी सा प्रचला, सा च स्थितस्योर्ध्वस्थानेन उपविष्टस्य = आसीनस्य भवति । प्रचलातोऽतिशायिनी प्रचलाप्रचला तु चङ्क्रमतः चङ्क्रमणमपि कुर्वतो जन्तोरुपतिष्ठते ।
ततश्च शूलपाणियक्षमन्दिरे कार्योत्सर्गेणोर्ध्वस्थितो वीरविभुरुपसर्गोपरमानन्तरं क्षणमात्रं यां निद्रां लेभे सा निद्रा वाऽभूत्प्रचला वेति प्रश्नोऽत्र समुद्भवति । ननु किमत्र प्रष्टव्यम् ? ‘पयला ठिओवविट्ठस्स' इति कर्मविपाकवचनात् स्थितस्योपविष्टस्य वा निद्रायाः प्रचलात्वेन निश्ची-यमानत्वादिति चेत् ? सत्यं किन्त्वत्यन्तमप्रमत्तस्य निद्राविजेतुस्तीर्थकृतोऽपि प्रचला सम्भवतीति स्वीकर्तुं मनः कथमुल्लसेत् ? किञ्च तस्या निद्रायाः पादसञ्चारमात्रेण छोटिकामात्रेण वा प्रतिबोधलक्षणं सुखप्रतिबोध्यत्वमपि भवेदेवेति निद्रात्वमपि कथं न निश्चीयेत ? ननु प्रभोर्निद्रायां सुखप्रतिबोध्यत्वलक्षणं निद्रालक्षणमप्यभवदेवेति कथं निश्चेयमिति चेत् ? शृणु-मत्प्रतिबोधकानां पञ्चाचारप्रवीणानामिष्टफलसिद्धिवादविजेतॄणा गुरुपादानां श्रीमतां विजयभुवनभानुसूरीश्वराणामत्यन्तमल्पीकृतनिद्रत्वेन साधनाश्रमानन्तरं कदाचिन्न केवलमुपवेशनावस्थायां, अपि तु स्थानावस्थायामपीषन्निद्रायमाणे लोचने दृष्टे, ततश्च प्रचलालक्षणं तु
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
=
=
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003230 |
| Book Title | Agam 45 Chulika 02 Anuyogdwar Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Abhayshekharsuri |
| Publisher | Divya Darshan Trust |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 372 |
| Language | Prakrit, Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_anuyogdwar |
| File Size | 19 MB |