________________
१२२
आ.श्रीमलधारिहेमचन्द्रसूरिविरचितवृत्ति-अभयशेखरसूरिविरचितटिप्पणीसमेतं
गुणत्वात्, तेभ्योऽपि चानुपूर्वीद्रव्यप्रदेशा असङ्ख्येयगुणाः, असङ्ख्यलोकाकाशप्रदेशराशितुल्यत्वात् ।
उभयार्थतया - अनानुपूर्वीद्रव्याणि सर्वाल्पानि, ततस्तत्प्रदेशाः (अप्रदेशाः) तुल्याः, ततोऽवक्तव्यकद्रव्याणि देशोनत्रिगुणानि, तेभ्यस्तत्प्रदेशा द्विगुणाः, तत आनुपूर्वीद्रव्याण्यसङ्ख्येयगुणानि, तेभ्यश्च तत्प्रदेशा असङ्ख्येयगुणाः । अत्र हेतवः पूर्वोक्तानुसारेण विभावनीयाः । किञ्च यतोऽत्र क्षेत्रानुपूर्वी प्रक्रान्ताऽत एवात्रावगाहनाभूतनभःप्रदेशसङ्ख्यानुसारेणैवानुपूर्वीत्वादिकं विवक्षितं, अत एव च प्रदेशार्थतयाऽल्पबहुत्वं यदत्रोक्तं तत्राप्यवगाहनाभूतनभःप्रदेशा एव प्रदेशत्वेन ग्राह्याः, न तु विवक्षितद्रव्यावयवीभूताः पुद्गलप्रदेशा इति । ततश्चैतादृगेवाल्पबहुत्वं प्राप्यत इति ध्येयम् ।
ननूक्तायां स्थापनायां १ - २ इत्यकितयोर्नभःप्रदेशयोरवगाढं द्रव्यमवक्तव्यकं यथा प्राप्यते तथा १–७ इत्यङ्कितयोर्नभःप्रदेशयोरवगाढं तत्प्राप्येत न वेति ? नैव प्राप्येतेति वयं सम्भावयामः, विदिक्षु परमाणोः स्पर्शनाया निषिद्धत्वात्, स्वावगाहनाभूतनभःप्रदेशः, चतुर्दिक्षु चत्वारः ऊर्ध्वाधश्च द्वावित्येवं सप्तप्रदेशानामेव परमाणुस्पर्शनात्वेनोक्तत्वात् । वृत्तिकारैरपि 'विश्रेणिलिखितौ द्वौ अवक्तव्यकायोग्यौ द्रष्टव्यौ' इति कथनद्वारा तदसम्भावना सूचितैवेत्याभाति ।
द्रव्या.
प्रदेशा.
उभया.
Jain Education International
अनानु.
अवक्त.
आनु.
अनानु.
अवक्त.
आनु.
अनानु. द्र
अनानु. द्र.
अवक्त. द्र.
अवक्त. प्र.
आनु. द्र.
आनु. प्र.
अल्प
देशोनत्रिगुण
असं. गुण
अल्प
देशोनषड्गुण
असं. गुण
अल्प
तुल्य
देशोनत्रिगुण
द्विगुण
असं. गुण
असं. गुण
श्र
३श्र
३ श्र
असं x श्र
श्र३
२ x (३३
३श्र')
असं x असं x श्र
श्र३
श्र
३ श्र
२ x (३ श्र
-
For Private & Personal Use Only
३श्र
__३श्र
www.jainelibrary.org
