________________
वि० सं० ११५-१५७ वर्ष ]
[ भगवान पार्श्वनाथ की परम्परा का इतिहास
विषमगतयोऽप्यधस्ताद् उपरिष्टात तुल्यमासहस्रारम् । गच्छन्ति च तिर्यचस्तदधोगत्यूनताऽहेतुः॥६॥ वाद-विकुर्वणत्वादिलब्धिविरहे श्रुते कनीयसि च ।जिनकल्प-मनः पर्यवविरहेऽपि न सिद्धिविरहो-ऽस्ति वादादिलब्ध्यभाववद् अभविष्यद् यदि च सिद्धयभावोऽपि । तासामवारयिष्याद् यथैव जम्धूयुगादारात्।।८। 'स्त्रीति च धर्म विरोधे प्रवज्यादोपविंशतौ 'स्त्री'ति । वालादिवद् वदेथुन 'गर्भिणी बालवत्से ति ॥९॥ यदि वस्त्राद् अविमुक्तिः, त्यजेत तद्, अथ न कल्पते हातुम । उत्सङप्रतिलेखनवद्, अन्यथा देश को दृष्येत् त्यागे सर्वत्यागो ग्रहणेऽल्तो दोष इत्युपादेशि । वस्त्रं गुरुणाऽऽर्याणां परिग्रहोऽपीति चुत्यादौ ॥११॥ यत् संयकोपकाराय वर्तते प्रोक्तमेतदुहकरणम् । धर्मस्यहितत् साधनमतोन्यअधिकरणमाहाऽर्हन्॥१२॥ अस्तैन्यबाहिर व्युत्सर्गविवेकैपणादिसमितीनाम् । उपदेशनमुपदेशो छु पधेरपरिग्रहत्वस्य ॥१३॥ निग्रन्था""''शास्त्रे सर्वत्र नैव युज्येत । उपधेग्रन्थत्वेऽस्याः पुमानपि तथा न निग्रन्थः ॥१४॥ संसक्तौ सत्यामपि चोदितयत्नेन परिहरन्त्यार्या । हिंसावती पुमानिव न जन्तुमालाकुले लोके ॥१५॥ वस्त्रं विना न चरणं स्त्रीणामित्यहतीच्यत, विनाऽपि । पुंसामिति न्यवायेत तत्र स्थविरादिवद् मुक्तिम् अर्शो-भगंदरादिपु गृहीतचीरो यतिन मुच्येत । उपसर्गेवा चीरे ग्दादिः संन्यस्यते चात्ते ॥१७॥ उत्सङ्गगमचेलत्वं नोच्येत तदन्यथा नरस्यापि । आचेलक्या (क्यं योग्यायोग्यासिद्धरदीक्ष्य इव॥१८॥ इति जिनकल्पादीनां युक्त्यङ्गानाम योग्य इति सिद्धेः । स्याद् अष्टवर्पजातादिरयोग्यो ऽदीक्षणीय इव॥१९॥ संवर-निर्झररूपो बहुमकारस्तपोविधिः शस्त्रे । योगचिकित्साविधिरिव कस्याऽपि कथंचिदुपकारी॥२०॥ वस्त्राद् न मुक्तिविरहो भवतीत्युक्तं, रामग्रमन्यच्च । रत्नत्रयाद् न वाऽन्यद् युक्त्यङ्गं शिष्यते सद्भिः॥२१॥ प्रबाजना निषिद्धा क्वचित्तु रत्नत्रयस्य योगेऽपि । धर्मस्य हानि-वृद्धी निरूपयद्भिविवृद्ध्यर्थम् ॥२२॥ अप्रतिवन्धत्वात् चेत् संयतवर्गेण नाऽऽर्यिकासिद्धिः । वन्द्यतां ता यदिते, नोनत्वं कल्प्यते तासाम्॥२३॥ सन्त्यूनापुरुपेभ्यस्ताःस्मारण चारणादिकारिभ्यः।तीर्थकराऽऽकारिभ्यो न च जिनकल्पादिरिति गणधरादी अहन न वन्दते न तावताऽसिद्धिरङ्गगतेः । माताऽन्यथा विमुक्तिः,स्थानं स्त्री-पुंसयोस्तुल्यम् [नाम् आकृष्यते श्रिया स्त्री पुंसः सर्वत्र किं न नन्मक्तौ । इत्यमुना क्षेप्यस्त्री-पुंसां सिद्धिः सममरुक्त्वम् मायादिः पुरुषाणामपि देशाधि (उपादि) प्रसिद्धभावश्च । पण्णां संस्थानानां तुल्यो वर्णत्रयस्यापि ॥२७॥ 'स्त्री' नाम मन्दसत्या उत्सङ्गसमग्रता न तेनाऽत्र । तत् कथमनल्पवृत्तयः सन्ति हि शीलाम्बुधेलाः ॥२८॥ ब्राह्मी सुन्दयोऽऽयो राजीमती चन्दना गणधराऽन्या। अपि देव-मनुज-महिताःविख्याताःशील-सचाभ्याम् गार्हस्थ्येऽपि सुसत्त्वा विख्याता शीलवतितमा जगति । सीतादयः कथं तास्तपसि विसत्त्वा विशीलाश्च संत्यज्य राज्यलक्ष्मी पति-पुत्र-भ्रातृ-बन्धुसम्बन्धम् । पारिव्रज्यवहायाः किमसत्वं सत्यभामादेः ? महता पापेन स्त्री-मिथ्यात्वसहायकेन न सुदृष्टिम् । स्त्रीत्वं चिनोति, तद् न, तदङ्ग क्षपणेऽपि निर्मानम् अन्तः कोटी कोटीस्थितिकानि भवन्ति सर्व-कर्माणि । सम्यक्त्वलाभ एवाऽशेषोऽप्यक्षयकरो मार्गः ॥ अष्टशतमेकसमये पुरुषाणामादिरागमः सिद्धि । स्त्रीणां न मनुष्ययोगे गौणार्थो मुख्यहानिर्वा ॥३४॥
Jain Educato International
५२४
For Private & Personal use on [ भगवान् महावीर की परम्परा -
www.jainelibrary.org