________________
प्रकाशिका टीका-सप्तमवक्षस्कारः सू.८ दूरासन्नादिनिरूपणम् तद् भदन्त ! किमेकदिशमवभासयतः षड् दिशमवभासयतः ? गौतम ! नियमात् यावद् पइदिशमवभासयत इतिच्छाया ॥
अस्य प्रकरणस्य व्याख्यानं गमनसूत्रवत् स्वयमेव कर्तव्यं विस्तरभयात् नात्र व्याख्यायते। एवमाहारादि पदेष्वपि गमनसूत्रवदेव स्पृष्टादि विषयकं सूत्रपि निर्मातव्यम् निर्माय च सद व्याख्यान मालापादि प्रकारं च स्वयमेवोहनीयम् विस्तरभयानात्र प्रपञ्च्यते। 'एवं उज्जोति तवेंति पभासेंति' एवं गमनादिसूत्रवदेव उद्योतयतः भृशं प्रकाशयतो यथा स्थूलमेव दृश्यते, तापयतः-अपनीतशीतं कुरुतः यथा सूक्ष्म पिपीलिकादि दृश्यते तथा कुरुत इति। प्रभास. यतः, अतितापयोगात् अविशेषतोऽपनीतशीतं कुरुतो अथ सूक्ष्मतरमपि दृश्यते । प्रकाशतापप्रभासपदेषु स्पृष्टादिपदं निवेश्यालापप्रकारः स्वयमेव कर्तव्यः विस्तरमयाभात्र लिख्यते इति॥
इत्येकादशं द्वारं समाप्तम् ॥ गोयमा ! णियमा जाव छदिसि ओभासे ति' इस प्रकरण का व्याख्यान गमन सूत्र के व्याख्यान की तरह स्वयं ही करलेना चाहिये यहां हम विस्तार होजाने के भय से उसे नहीं कर रहें हैं इसी तरह आहार आदि पदों में भी गमन सूत्र की तरह स्पृष्ट आदि विषयक सूत्र भी निर्मित करलेना चाहिये और उनका ग्याख्यान तथा अलाप आदि प्रकार अपने आप ही उद्भाषित करलेना चाहिये हम विस्तार होजाने के भय से उन्हे यहां लिखकर प्रकट नहीं करते हैं । 'एवं उज्जोवेति तवेंति पभासेति' इसी तरह से वे दो सूर्य गमनादि सूत्र में कथित प्रकार के अनुसार वस्तुका अच्छीतरह से प्रकाशन करते हैं जिससे स्थूल की वस्तु दिखलाइ पड़ने लगती हैं उसे तपाते हैं अपनीत शीतवाली उसे करते हैं कि जिससे सूक्ष्म पिपीलिकादि भी दष्टिपथ-होने लगते हैं बहुत अच्छी तरह से उसे सम्पूर्णरूप से तापको दूर करके प्रकाशित करते हैं कि जिससे सूक्ष्मतर वस्तु से ति जाव छदिसिं ओभासे ति ? गोयमा ! णियमा जात्र छदिसि ओभासें ति' मा ४ानु વ્યાખ્યાન ગમન સૂત્રના વ્યાખ્યાનની જેમ જાતે જ કરી લેવું જોઈએ. અહીં અમે વિસ્તારભયથી આ વિશે સ્પષ્ટતા કરતા નથી. આ પ્રમાણે જ આહાર વગેરે પદમાં પણ ગમન સૂત્રની જેમ સ્પષ્ટ વગેરે વિષયક સૂત્ર પણ નિર્મિત કરી લેવા જોઈએ. અને તેમનું વ્યાખ્યાન તથા આલાપ વગેરે પ્રકારો પિતાની મેળે જ ઉદ્દભાવિત કરી સમજી લેવા
ये. अभे विस्तारमयथी २८ समान २५७ट ४२ता नथी. 'एवं उज्जोवेति तति पभासे ति' 20 प्रमाणे मे सूर्या गमनाहि सूत्रमा थित ४१२ भुस पस्तुनुसारी शेते પ્રકાશન કરે છે, જેથી સ્થૂલ વરતુ જ જોવામાં આવે છે. તેને તપ્ત કરે છે, તેને અપનીત શીતવાળી કરે છે કે જેથી સૂમ પિપીલિકા વગેરે પણ દષ્ટિગોચર થવા માંડે છે. ખૂબજ સારી રીતે તેને સંપૂર્ણ રૂપમાં તાપને દૂર કરીને પ્રકાશિત કરે છે કે જેથી સૂક્ષમતર વસ્તુ પણું પ્રતીતિ કોટિમાં આવી જાય છે એટલે કે સૂફમતર વસ્તુને પણ સારી રીતે જોઈ શકાય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org