________________
जम्बूद्वीपप्राप्ति इन्द्राभिषेकसमये सूर्यचक्रेयः तथाऽत्रापि वक्तव्याः दृष्टम् इदं जीवाभिगमे तृतीयप्रतिपत्तौ 'अट्ठसहस्सं आभरणचंगेरीणं लोमहत्थचंगेरीणं' इति तथा सर्वपटलकानि वक्तव्यानि, तथाहि अष्टसहस्राणि पुष्पपटळकानाम् इमानि वस्तूनि सूर्याभाभिषेकोपयोगवस्तुभिः संख्ययैव तुल्यानि न तु गुणेन इत्याह-विशेषिततराणि अतिशय विशिष्टानि भणितव्यानि प्रथम कल्पीयदेव विकुर्वणातोऽच्युत कल्पदेवविकुर्वणाया अधिकतरत्वात् विशिष्टत्वात तथा 'सीहासणछत्तचामर तेल्लसमुग्ग जाव सरिसवसमुग्गा' सिंहासन छत्रचामर तिलसमुद्क थावत् सषेपजाव असहस्सं कडुच्छुगाणं विउव्वंति' जिल तरह राजप्रश्नीय सूत्र में इन्द्राभिषेक के समय में सूर्याभदेव के प्रकरण में समस्त चंगेरिकाओं की, समस्त पुष्प पटलों की विकुर्वणा हुई कही गई है उसी प्रकार यहां पर भी इन सब अभिषेक योग्य सामग्री वस्तुओं की अतिविशिष्टरूप से विकुर्वणा की गई ऐसा कहना चाहिये क्योंकि प्रथम कल्पके देवों की विकुर्वणा की अपेक्षा अच्युतकल्पगत देवों की विकुर्वणा अधिकतर होती है अतः इन विकुर्वितई समस्तवस्तुओं की संख्या १००८ रूप से ही समान थी गुण से नहीं ऐसा नहीं है कि सूर्याभदेव के प्रकरण में विकुर्वित की गई अभिषेक योग्य वस्तुएं संख्याकी अपेक्षा समान थी किन्तु ये सब गुणकी अपेक्षा विशिष्टतर थीं यही बात 'विशेषित तराई' इस पद द्वारा कही गई है क्योंकि प्रथम कल्पगत देवों की विक्रिया शक्ति में और अच्युतकल्पगत देवों की विक्रिया शक्ति में अधिकतरता होती है, यह पात ऊपर कही जा चुकी है।
इसी तरह उन देवों ने १००८ सिंहासनों की, १००८ छात्रों की १००८ सीहासण छत्त चामर तेल्ल समुग्ग जाव सरिसवसमुगा तालिअंटा जाव अटु सहस्सं कडुच्छुगाणं विउव्वंति' २ प्रमाणे राप्रश्नीय सूत्रमा छन्द्रामिषे मते सूर्यास हेवना પ્રકરણમાં સમસ્ત અંગેરીકાઓની સમસ્ત પુષ્પ પટેલની વિકુણા કરવામાં આવી હતી, તે પ્રમાણે જ અહીં પણ એ બધી અભિષેક રોગ્ય સામગ્રીની અતિ વિશિષ્ટ રૂપમાં વિકુણા કરવામાં આવી હતી, એવું સમજવું જોઈએ. કેમકે પ્રથમ ક૯૫ના દેવેની વિકવણની અપેક્ષાએ અચુત ક૯પગત દેવેની વિકૃર્વ અધિકતર હોય છે. આમ એ વિકવિત થયેલી સમસ્ત વસ્તુઓની સંખ્યા ૧૦૦૮ રૂપની અપેક્ષાએ જ સમાન હતી. ગુણની અપેક્ષાએ નહિ. આમ ન સમજવું જોઈએ. કે સૂર્યદેવના પ્રકરણમાં વિકર્ષિત કરવામાં આવેલી અભિષેક એગ્ય વસ્તુઓ અને અહીં વિકર્વિત કરવામાં આવેલી અભિષેક વસ્તુઓ સંખ્યાની દષ્ટિએ પણ સમાન હતી. પરંતુ એ બધી ગુપની અપેક્ષાએ विशिष्टत२ ती. २४ पात 'विशेषिततराई' मा ५६ . उपाभा मावसी . भ? પ્રથમ ક૫ગત દેવની વિક્રિયા શક્તિમાં અને અચુત કપગત દેવોની વિક્રિયા શક્તિમાં અધિક તરતા હોય છે. આ વાત ઉપર કહેવામાં આવેલી છે. આ પ્રમાણે તે દેએ ૧૦૦૮
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org,