Page Text
________________
રૂટ
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
मुखवनातिरिक्तेषु सर्वत्रान्तरनद्यः सन्ति, ताथ पूर्वपश्चिम विस्तृताः समविस्तारप्रमाणाः, ततश्चैवं प्रमाणम् - तत्र - मेरुविष्कम्भस्य पूर्वपश्चिमवति भद्रशालयनयोरायामस्य च प्रमाणं चतुः पञ्चाशत्सहस्राणि ५४०००, विजयविस्तारथ षडुतरचतुः शताधिकपञ्चत्रिंशत् सहस्राणि ३५४०६, दक्षस्कारपर्वतविस्तारः चत्वारि सहस्राणि ४०००, मुखयनयोर्विस्तारः ५८४४ चतुश्चत्वारिंशदधिकाष्टशत्युत्तरपञ्चशती, राकलसंकलनायां कृतायाम्, पञ्चाशदधिकद्विशत्युत्तर नवनवतिसहस्राणि ९९२५०, एतच्च प्रमाणं जम्बूद्वीपस्य लक्षयो जनप्रमाणविष्कम्भात् संशोसंडेहिं जाव दुण्ह वि वण्णओ इति' यह ग्राहावती महानदी प्रवह में-ग्राहावती कुण्ड से निर्गम स्थान में एवं सीता नदी में जहां से प्रवेश करती है उस स्थान में सर्वत्र समान है अर्थात् मुख प्रवह एवं इनसे अतिरिक्त स्थानों में समान विष्कंभ और समान उदेघ वाली है इसी बात को स्पष्ट करने के लिए सूत्रकार कहते हैं इसका विष्कंभ १२५ योजन का है और उद्वेध इसका २ || योजन का है क्योंकि १२५ योजन का पचासत्र भाग इतना हो होता है । उसकी मोटाई पूर्ववत् समझ लेवें । महाविदेह क्षेत्र में कुरु, मेरु भद्रशालविजय वक्षस्कार सुखवन के सिवाय सर्वत्र अन्तर्नदीयां कही गई हैं । वे नदीयां पूर्व पश्चिम में विस्तार वाली है, समान विस्तार वाली हैं, इस प्रकार उनका प्रमाण होता हैमेरु के पूर्व पश्चिम में भद्रशालवन के आयाम का प्रमाण ५४००० चोपन हजार, योजन, विजय का विस्तार ३५४०६ पैंतीस हजार चार सो छह योजन, वक्षस्कार पर्वत का विस्तार ४००० चार हजार योजन, मुखबन का विस्तार ५८४४ पांच हजार आठ सो चुमालिस योजन | सबको जोडने से - ९९२५० नण्णाणु हजार दो सो पचास योजन होता है
अद्धा इज्जाई जोयणाई उवेहेणं, उभओ पासिं दोहिं य पउपवरवेइआहि दोहि अ वणसंडे हिं जात्र दुह विण्णओ इति' मे आडावती भानही प्रवहुम-आडावती डुडना निर्गभन સ્થાનમાં-તેમજ સોતા નદીમાં જમાંથી પ્રવેશ કરે છે તે સ્થાનમાં-સત્ર સમાન છે. એટલે કે મુખ પ્રવહ તેમજ અન્ય ખીત સ્થાનામાં સમાન વિકલ અને સમાન ઉદ્દેધવાળી છે. એ વાતને સ્પષ્ટ કરવા માટે સૂત્રકાર કહે છે કે આના વિષ્ણુભ ૧૨૫ યાજન જેટલે છે અને ઉર્દૂધ રા ચેાજન જેટલે છે. કેમકે ૧૨૫ ચૈાજનના પચાસથે ભાગ આટલા જ થાય છે. તેની જાડાઈ પહેલાં કહ્યા પ્રમાણે સમજવી એઈ એ મહાવિદે ુ ક્ષેત્રમાં મેરુ ભદ્રશાલવિજય વક્ષસ્કાર મુખવન સિવાય બધે જ અન્તનદીયે કહેલી છે. તે નદીયા પૂર્વપશ્ચિમમાં વિસ્તારવાળી છે. અને તે સમાન વિસ્તારવાળી છે, તેનું પ્રમાણ આ રીતે થાય છે-મેરૂ પતના વિષ્ણુ ંભની પૂર્વ પશ્ચિમમાં ભદ્રશાલવનના આયામનું પ્રમાણુ ૫૪૦૦૦ ચાપન હજાર ચૈાજન, વિજયને વિસ્તાર ૩૫૪૦૬ પાંત્રીસ હન્તર ચારસે છ યેાજન, વક્ષસ્કાર પતના વિસ્તાર ૪૦૦૦ ચાર હાર ચેાજન, મુખવનના વિસ્તાર ૫૮૪૪ પાંચહજાર આઠસા ચુ'માળીસ ચેાજન, એ બધાને મેળવવાથી ૯૯૨૫૦ નવાણુ હજાર બસેા પયાસ ચેાજન થાય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003155 |
| Book Title | Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Jain Shastroddhar Samiti Ahmedabad |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 798 |
| Language | Prakrit, Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 24 MB |