________________
५ विद्यावृद्धसमुद्देशः।
अथ राजा यादृशो भवति तदाहयोऽनुकूलप्रतिकूलयोरिन्द्रयमस्थानं स राजा ॥१॥
टीका-अनुकूले मित्रस्वरूपः प्रतिकूले शत्रुस्वरूपः । तयोर्द्वयोः शक्रधर्मराजस्थानं यथासंख्येन भवति स राजा नान्यः । तथा च भार्गवः--
वर्तते योऽरिमित्राभ्यां यमेन्द्राभः भूपतिः ।
अभिषेको व्रणस्यापि व्यञ्जनं पट्टमेव वा ॥ १ ॥ अथ राज्ञो यथा धर्मो भवति तदाह
राज्ञो हि दुष्टनिग्रहः शिष्टपरिपालनं च धर्मः ॥ २ ॥ टीका—राज्ञो भूपतेर्योऽसौ दुष्टानां पापानां निग्रहो दण्डः । तथा शिष्टपरिपालनं च साधुजनरक्षणं च स धर्मः । नान्यो दानादिकः । तथा च वः
विशेयः पार्थिवो धर्मः शिष्टानां परिपालनं।
दण्डश्च पापवृत्तीनां गौणोऽन्यः परिकीर्तितः॥१॥ अथ व्रतचर्यादिभिरनुष्ठितैर्भूपतीनां न धर्मो यथा भवति तथाहन पुनः शिरोमुण्डनं जटाधारणादिकं ॥३॥
टीका-यत्पुनः शिरोमुण्डनं जटाधारणादिकं धर्मः, अन्यदपि व्रतचर्यादिलक्षणं तद्भूपतीनामधर्माय भवति । तथा च भागुरिः
१ प्रतिपालनं मू-पुस्तके । २ दानाधिकः पुस्तके पाठः । ३ जटाधारणं वा मु-मू-पुस्तके ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
