________________
धर्मसमुद्देशः ।
१३
टीका-यत्र यस्मिन्नर्थे विद्यमानेऽसंविभागः सामान्यभोजनाच्छादनादीनि न भवन्ति । केषां ? शरणागतानां समाश्रितानां, सोऽर्थो मनुष्याणां मा भूत् मा भवतु । तथा च वल्लभदेवः--
किं तया क्रियते लक्ष्म्या या वधूरिव केवला। ___या न वेश्येव सामान्या पथिकैरुपभुज्यते ॥१॥ अथार्थलुब्धस्य यद्भवति तदाह---
आर्थिषु संविभागः स्वयमुपभोगश्चार्थस्य हि द्वे फले, नास्त्योचित्यमेकान्तलुब्धस्य ॥ १५॥ * ___टीका-एकान्तमनवरतं अर्थलुब्धस्य पुरुषस्यौचित्यं नास्ति । कोऽर्थों यद्यस्य योग्यं तल्लोभान्न करोति । तथा च गुरु:
लोभात्समुद्रतरणं लोभापापनिषेवणं ।
ब्राह्मणोऽपि करोत्यत्र तस्मात्तं नाति कारयेत् ॥१॥ अथ लुब्धस्य प्रशंसामाह---
स खलु लुब्धो सत्सु विनियोंगादात्मना सह जन्मान्तरेषु नयत्यर्थम् ॥ १६ ॥ ___टीका-स खलु लुब्धो लोलुपी स स्यात् यः सत्सु विनियोगात् साधुजनेभ्यो दत्वार्थं पश्चादात्मना सह नयति । एतदुक्तं भवति–साधुजनदत्तं दातुर्दानमक्षयं स्यात् सर्वास्वपि योनिषु तदुपतिष्ठते तस्मानार्थलुब्धो लुब्ध इत्थंभूतो लुब्धः कथ्यते । तथा च वर्ग:
दत्तं पात्रेऽत्र यद्दानं जायते चाक्षयं हि तत् ।
जन्मान्तरेषु सर्वेषु दातुश्चैवोपतिष्ठते ॥१॥ अथ याचकस्य यथान्यलाभक्षतिर्भवति तदाह
* अस्मादने 'दानप्रियवचनाभ्यामन्यस्य हि सन्तोषोत्लादनं औचित्यं' इत्यधिकः पाठः पुस्तकान्तरे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
___www.jainelibrary.org