________________
नीतिवाक्यामृते
एतस्मात्कारणादाचार्येणापि तीर्थकरानुत्सृज्य " महाजनो येन गतः स पन्थाः ” इति वचनमाश्रित्य मुने राज्यस्य च नमस्कृतिः कृता । तथा च भगवता व्यासेनोक्तं--
यद्यदाचरति श्रेष्ठस्तत्तदेवेतरो जनः ।
स यत्प्रमाणं कुरुते लोकस्तदनुवर्तते ॥ १॥ इति । अथ धर्मलक्षणमाह-- ___ यतोऽभ्युदयनिःश्रेयससिद्धिः स धर्मः ॥ १॥
टीका-अभ्युदयशब्देनात्र स्वर्गः प्रोच्यते, यतो यस्मात् स्वर्गप्राप्तिर्भवति तथा निःश्रेयसस्य मोक्षस्य सिद्धिर्भवति स धर्मः । न पुनर्यः कौलनास्तिकैरक्तः स्त्रीसेवामद्यपानादिलक्षणः । उक्तं च यतो नारदेन
नास्तिकोक्तस्तु यो धर्मस्तं विद्यात्केवलं मलं ।
सुरापानाद्यतः स्वर्गस्तत्रोक्तश्चानिषवणात् ॥ १॥ अथाधर्मस्य लक्षणमाह
अधर्मः पुनरेतद्विपरीतफलः ॥२॥ टीका-अधर्मस्तु पुनरेतस्य पूर्वोक्तस्य विपरीतफलः । यत्र न स्वर्गसिद्धिर्न मोक्षसिद्धिश्च । तथापि स धर्मः कौलैर्नास्तिकैश्च कथ्यते परं न भवति यतः स मद्यमांसस्त्रीनिषेवणद्वारेण । तथा च नारदः
मद्यमांसाशनासंगैर्यो धर्मः कौलसम्मतः।
केवलं नरकायैव न स कार्यो विवेकिभिः ॥१॥ अथ धर्माधिगमोपायानाह
आत्मवत्परत्र कुशलवृत्तिचिन्तनं शक्तितस्त्यागतपसी च धर्माधिगमोपायाः ॥३॥
टीका--त्यागः कार्यः शक्तितः । उक्तं च यतः शुक्रेण१ नैतदुत्तरं समीचीनं । २- नारदः ' इति पुस्तके पाठः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org