________________
नीतिवाक्यामृते
यः स्वामिनं परित्यज्य युद्धे याति पराङ्मुखः ।
इहाकीर्ति परां प्राप्य मृतोऽपि नरकं ब्रजेत् ॥ १॥ अथ विग्रहार्थ चलितेन भूभुजा यत्कर्तव्यं तदाहविग्रहायोचलितस्याई बलं सर्वदा सन्नद्धमासीत, सेनापतिः प्रयाणमावासं च कुर्वीत चतुर्दिशमनीकान्यदूरेण संचरेयुस्तिष्ठेयुश्च
टीका-विग्रहाय युद्धाय उच्चलितस्य राज्ञः सेनाध्यक्षणा, बलमर्ध सैन्यं सन्नद्धं कार्य प्रयाणं यदा भवति । तथा च सन्यावासं समुद्यतस्य चतुर्दिशमनीकानि सैन्यानि अरैः ( आरात् ) समीप संचरेयुः परिभ्रमणं कुर्युः तथा तिष्ठेयुस्तिष्ठन्ति स्म । यतः प्रयाणसमये समर्थोऽपि राजवर्गो व्याकुलो भवति शूराः परालम्ब मत्वा प्रहरन्ति । तथा च शुक्रः
परभूमिप्रतिष्ठानां नृपतीनां शुभं भवेत् ।
आवासे च प्रयाणे च यतः शत्रुः परीक्ष्यते ॥१॥ अथ प्रणिधीनां स्वरूपमाह
धमाग्निरजोविषाणध्वनिव्याजेनाटविकाः प्रणधयः पराबलान्यागच्छन्ति निवेदयेयुः ॥ ९७॥
टीका--निवेदयेयुः परबलान्यागच्छन्ति शत्रुसैन्यान्यायान्ति । केन कृत्वा ? धूमाग्निरजोविषाणध्वनिव्याजेन । आगच्छति परसैन्ये दूरस्थिते स्वामिनि धूमं कुर्युः, अग्निं वा ज्वालयन्ति, रजो वा दर्शयन्ति, विषाणं माहिषं शृंगं वा वादयन्ति । तथा च गुरुः
प्रभो (भौ) दूरस्थितो (ते) वैरी यदागच्छति सन्निधौ ।
धूमादिभिनिवेद्यः स चरैश्चारण्यसंभवैः ॥ १॥ अथ भूमिगतेन भूभुजा यथा स्थानं देयं तस्य स्वरूपमाह
पुरुषप्रमाणोत्सेधमबहुजनविनिवेशनाचरणापसरणयुक्तमग्रतो महामण्डपावकाशं च तदंगमध्यास्य सर्वदास्थानं दद्यात् ॥९८॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
