________________
नीतिवाक्यामृते
अथ यथा विजिगीषुणात्मलाभश्चिन्तनीयस्तथाह -
न पुण्य पुरुषापचयः क्षयो हिरण्यस्य धान्यापचयो व्ययः शरीरस्यात्मनो लाभमिच्छेद्येन सामिषक्रव्याद इव न परैरवरुध्यते ।। ८७ ।।
३३८
—
टीका- - तं लाभमिच्छेत् तस्य लाभस्य वाञ्छा कार्या येन लाभेन न स्यान्न भवेत् । कोऽसौ ? पुण्यपुरुषापचयः पुण्यपुरुषाः प्रधानपुरुषास्तेषामपचयो विनाशो येन लाभेन न भवति । तथा क्षयो हिरण्यस्य, हिरण्यं कोशस्तस्य क्षयो न भवति । तथा धान्यापचयोऽन्नक्षयः । तथा व्ययो नाशः, कस्य ? आत्मनः शरीरस्य । तथा सामिषक्रव्याद इव समांसविहंगम इव यथा पैरः पक्षिभिर्मासार्थिभिः तथान्यैः क्षितिपालैर्येन लाभेन गृहीतेन न रुध्यते तं लाभमिच्छेत् । तथा च शुक्रः
:
स्वतंत्रस्य क्षयो न स्यात्तथाचैवात्मनोऽपरः । येन लाभेन नान्यैश्च रुध्यते तं विचिन्तयेत् ॥ १ ॥ शक्तोऽपि यः परापराधान् क्षमते तस्य यद्भवति तदाहशक्तस्यापराधिषु या क्षमा सा तस्यात्मनस्तिरस्कारः ||८८ ||
टीका - यस्य राज्ञः शक्तस्य कृतापराधेषु क्षमा भवति स तस्य तिर - स्कारः परिभवं जनयति तस्माद्राज्ञा कृतापराधेषु क्षमा न कार्या । तथा
च वादरायणः
---
---
शक्तिमानपि यः कुर्यादपराधिषु च क्षमां । स पराभवमाप्नोति सर्वेषामपि वैरिणां ॥ १ ॥ अथ यो राजापराधिषु निग्रहं करोति तस्य यद्भवति तदाहअतिक्रम्यवर्तिषु निग्रहं कर्तुः सर्पादिव दृष्टप्रत्यवायः सर्वोऽपि
बिभेति जनः ॥ ८९ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
