________________
विवादसमुद्देशः।
२९९
बलात्कारेण या भुक्तिः साक्रोशाः साक्षिणोऽत्र ये।
शासनं कूटलिखितमप्रमाणानि त्रीण्यपि ॥१॥ अथान्यदपि प्रमाणं यन्न भवति तदाहबलात्कृतमन्यायकृतं राजोपधिकृतं च न प्रमाणं ॥ ११ ॥
टीका--अथान्यान्यपि त्रीण्यतानि यबलात्कारेणं क्रियते तथाऽन्यायेन क्रियते तथा राजोपधिना राजबलेन क्रियते तदप्रमाणं । तथा च भागुरिः--
बलात्कारेण यत्कुर्युः सभ्याश्चान्यायतस्तथा।
राजोपधिकृतं यच्च तत्प्रमाणं भवेन्न हि ॥१॥ अथ यत्प्रमाणं भवति तदाहवेश्याकितवयोरुक्तं ग्रहणानुसारितया प्रमाणयितव्यं ॥१२॥ टीका-तथा चूतकारसम्बधि यद्भवति तदपि ग्रहणानुसारेणैतद्भवति । यदि वेश्याग्रहणकं स्वल्पमूल्यकं भवति गृहीतं बहूनि दिनानि कामुकेन सेवितो तत्तावन्मात्रं मूल्यं लभते ततो नान्यदाधिकं । तथा द्यूतकारेणापि यदि स्वल्पमूल्यं ग्रहणं प्रभूतं हारितं, तत्सहिको ग्रहणादधिको ग्रहणादधिकं मूल्यं न लभते । तथा च रेभ्यः
यो वेश्या बन्धकं प्राप्य लघुमात्रं बहु व्रजेत् ।
सहिको द्यूतकारश्च हतौ द्वावपि ते तनौ ॥१॥ अथ विवादो यथा न भवति तदाहअसत्यङ्कारे व्यवहारे नास्ति विवादः ॥ १३ ॥
टीका-यो व्यवहारो वादिनामसत्यंकारः सत्यकाररहितः तत्र विवादो न भवति । तथा च ऋषिपुत्रक:
असत्यंकारसंयुक्तो व्यवहारो नराधिप ।। विवादो वादिना तत्र नैव युक्तः कथंचन ?॥१॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
