________________
व्यवहारसमुद्देशः।
२९१
अथ सौजन्यस्य माहात्म्यमाह-- तत्सौजन्यं यत्र नास्ति परोद्वेगः ॥ ५४॥ टीका--तत्सौजन्यं सुजनता यत्र परस्य चिदुद्वेगो न भवति तस्य चष्टितेनापि सर्वो जनः सानन्दो भवति नोद्वेगं करोति । तथा च वादरायणः
यस्य कृत्येन कृत्स्नेन सानन्दः स्याजनोऽखिलः । सौजन्यं तस्य तज्ज्ञेयं विपरीतमतोन्यथा ॥१॥ अथ धीरत्वस्य माहात्म्यमाहतद्धीरत्वं यत्र यौवनेनानपवादः ॥ ५५ ॥
टीका-पुरुषाणां सदीरत्वं कथ्यते येषां यौवनेन पारदारिकोऽनपवादो भवति न युद्धे धीरत्वं । तथा च शौनकः
परदारादिदोषेण रहितं यस्य यौवनं । प्रयाति वा पुमान् धीरो न धीरो युद्धकर्मणि ॥१॥ अथ सौभाग्यस्वरूपमाहतत्सौभाग्यं यत्रादानेन वशीकरणं ॥ ५६ ॥
टीका-तज्जनानां सौभाग्यं कथ्यते यत्रादानेन वशीकरणं न किंचिदपि दीयते सर्वोपि जनो वशगो भवति । तथा च गौतमः
दानहीनोऽपि वशगो जनो यस्य प्रजायते। सुभगः स परिशेयो न यो दानादिभिर्नरः॥१॥ अथ सभाया दूषणमाहसा सभारण्यानी यस्यां न संति विद्वांसः ॥ ५७ ॥ टीका-यस्यां राज्ञो विद्वांसः पंडिता न स्युः सा सभारण्यानी अटवी विज्ञेया न सा राजसभा । तथा च व्यासः -- ..
१ छिन्नोऽग्रेतनः पाठः
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org