________________
२७८
नीतिवाक्यामृते
तत्कि प्रेम यत्र कार्यवशात्प्रत्यावृत्तिः ॥ १४ ॥ टीका-यत्र यस्मिन् स्नेहे कार्यवशात्प्रवृत्तिः प्रयोजनवशागम्यते न सर्वकालं । एतदुक्तं भवति............। तथा च राजपुत्रः
यद्गम्यं गुरुगौरवस्य सुहृदो यस्मिल्लभन्तेऽन्तरं
यद्दाक्षिण्यवशाद्भयाच्च सहसा नर्मोपहासाच्च यान् । यल्लजं न रुणद्धि यत्र शपथैरुत्पद्यते प्रत्ययः
तीक प्रेम स उच्यते परिचयस्तत्रापि कोपेन किं ॥१॥ अथाचरणस्य दूषणमाहततिकमाचरणं यत्र वाच्यता माया व्यवहारो वा ॥ १५ ॥ टीका-आचरणशब्देन सदनुष्ठानमुच्यते । श्रोत्रियाणां यस्य यदनुष्ठाने रहस्यं वाच्यता भवति परदारचौर्यादिका तदाचरणं न भवति वृथा क्लेशः । अथवा यस्य यो व्यवहारो भवति कपटेन दम्भेन व्यवहरति तदाचरणं क्लेशाय पारत्रिकं न भवति । तथा च जैमिनिः
जायते वाच्यता यस्य श्रोत्रियस्य वृथा हि तत् । अनाचारात्मदादिष्टं श्रोत्रियत्वं वदन्ति ना?॥१॥ अथापत्यस्य दूषणमाहतत्किमपत्यं यत्र नाध्ययनं विनियो वा ॥ १६ ॥
टीका-यत्र यस्मिन्नपत्ये नास्ति न विद्यते । किं तत् ? अध्ययन विद्यालक्षणं विनयो वा भक्तिर्वा जनकस्य तदनपत्यं भवति अपत्यरूपेण तच्छत्रुरूपमन्यदेहजं गृहसंजातं । तथा च वल्लभदेवः
कोऽर्थः पुत्रेण जातेन यो न विद्वान्न धार्मिकः । किं तया क्रियते धेन्वा या न सूते न दुग्धदा ॥१॥ अथ ज्ञानस्य दूषणमाहततिक ज्ञानं यत्र मदेनान्धता चित्तस्य ॥ १७ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
