________________
२६८
नीतिवाक्यामृते
अपूर्वेषु प्रियपूर्व सम्भाषणं स्वर्गच्युतानां लिंगम् ॥ ३० ॥ टीका-स्वर्गविमुक्तानां मर्त्यलोकमुपागतानां पुरुषाणां लिगं चिन्हं ज्ञायते । कथमपूर्वेषु लोकेषु दृष्टेषु प्रियपूर्व मधुरं प्रथमं संभाषणं जल्पनं । यः पुरुषोऽपूर्व जनं दृष्ट्वा प्रियालापैरालापयत्यसौ स्वर्गादवतीर्णो ज्ञेयः । तथा च गुरु:
अपूर्वमपि यो दृष्ट्वा संभाषयति वल्गु च ।
स शेयः पुरुषस्तज्ज्ञैर्यदोषो त्यागतो दिवः ॥१॥ अथ मृता अपि पुरुषा ये जीवन्त इव ज्ञायन्ते तानुद्दिश्याहन ते मृता येषामिहास्ति शास्वती कीर्तिः ॥ ३१ ॥
टीका-ते पुरुषा जीवन्तो ज्ञेया मृता अपि । येषामस्ति कीर्तिः । किंविशिष्टा ? शास्वती अविनाशिनी प्रासाददैवकुलादिलक्षणा । तथा च नारद:
मृता अपि परिज्ञया जीवन्तस्तेऽत्र भूतले ।
येषां सन्दिश्यते कीर्तिस्तडागाकरपूर्विका ॥ १ ॥ अथ भूभारस्वरूपभूपस्य लक्षणमाह
स केवलं भूभाराय जातो येन न यशोभिर्धवलितानि भुवनानि ॥ ३२ ॥
टीका-स पुरुषः केवलं भूभाराय पृथिवीभाराय जातः । यस्य किं ? यस्य न धवलितानि न शुक्लीतानि । कानि ? भुवनानि । कैः १ यशोभिः । तस्य जन्म पृथ्वीभाराय केवलमिति । तथा च गौतमः
भुवनानि यशोभिर्नो यस्य शुक्लीकृतानि च । भूमिभाराय संजातः स पुमानिह केवलं ॥१॥ अथ योगिनां यः परोपकारो भवति तत्स्वरूपमाह१ यतोऽसावागतो दिवः इति भाव्यं ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
