________________
२४८
नीतिवाक्यामृते
टीका-(ते राजपुत्रा भवंति । किंविशिष्टाः ? सुखिनः सुखसमाक्रान्ताः । येषां किं ? येषां राज्यभारः राज्यकीयं कृत्यं वर्तते । क्व ? पितरि )। तथा चात्रिः--
येषां पिता वहदत्र राज्यभारं सुदुर्वहम् । राजपुत्रा सुखाढ्याश्च ते भवन्ति सदैव हि ॥१॥ अथ राज्यश्रियो दूषणमाह
अलं तया श्रिया या किमपि सुखं जनयन्ती व्यासंगपरंपराभिः शतशो दुःखमनुभावयति ॥ ८३॥ ___टीका—अलं तया श्रिया पर्याप्तं व्यर्थया तया लक्ष्म्या। या किमपि सुखं कियन्मानं स्तोकं शर्म जनयन्ती व्यासंगपरम्पराभिः क्लेशमालाभिः शतस्य प्रभूततरं दुःखं कष्टं अनुभावयति प्रकटयति । तस्मादक्लेशेन या श्रीः सा श्रीर्मण्यते नान्या । तथा च कौशिकः--
अल्पसौख्यकरा या च बहुक्लेशप्रदा भवेत् । वृथा सात्र परिज्ञेया लक्ष्म्याः सौख्यफलं यतः॥१॥ अथ निष्फलस्यारम्भस्य स्वरूपमाहनिष्फलो ह्यारम्भः कस्य नामोदर्केण सुखावहः ॥ ८४ ॥ टीका-~-फलरहितो य आरंभः प्रयोजनः स कस्योदर्के परिणामकाले सुखावहः सुखं जनयेत् न तं प्राज्ञः कथमपि कुर्यात् । तथा चं
... ... ॥१॥ अथ परक्षेत्रं यः कृषति कर्षापयति वा यो ग्रामीणः तस्य यद्भवति तदाह
परक्षेत्रं स्वयं कृषतः कर्षापयतो वा फलं पुनस्तस्यैव यस्य तत्क्षेत्रम् ॥ ८५॥
१ त्रुटितोऽयं श्लोकः कर्तुर्नाम च ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
