________________
भक्तामरस्तोत्रस्य . भक्तामरस्तोत्रे विषयनानात्वं वरीवति । तत्र निम्नलिखित
"बुद्धस्त्वमेव विवुधर्चिीतबुद्धिबोधात्
त्वं शङ्करोऽसि भुवनत्रयशङ्करत्वात् । धाताऽसि धीर ! शिवमार्गविधेर्विधानात्
व्यक्तं त्वमेव भगवन् ! पुरुषोत्तमोऽसि ॥२५॥" -पद्यगतं भावमुद्दिश्य किश्चिदुच्यते । एतादृग्भाववाहि पद्यं प्राणायि श्रीमुनिसुन्दरसरिवरैगुर्वावल्याम् । तच्चेदम्
"त्वं शङ्करः सर्वजनेष्टकर्ता, ब्रह्मा त्वमेवाखिलब्रह्मनिष्ठः ।
त्वमेव सत्यं पुरुषोत्तमोऽसि, त्वमेव बुद्धः सकलार्थवेदिन ! ॥२४७॥" ___ अत्र मध्यस्थभावो देदीप्यते, यतः अजैनदर्शनीयदेवानां नामधेयपूर्विका तीर्थङ्करस्तुतिरियम् । शैव-वैष्णवादीनां साहित्ये हनुमन्नाटकस प्रारम्भिकं पद्यं विहाय जैनदेवाभिधानपूर्विका एकाऽपि स्तुतिरद्यापि नागता मे दृष्टिपथं श्रुतिपथं वा । ___ अथ जैनश्वेताम्बरसाहित्ये केन मुनिचक्रशक्रेण सौवहृदयस्य उदारताया आदर्शोऽयं प्रथम उपदीकृत इति प्रश्नस्य निर्णये नाहमलम् । परन्तु श्रीसिद्धसेनदिवाकरकृतायां परमात्मद्वात्रिंशिकायां रम्यं पद्यत्रितयं दरीदृश्यते । तच्चैवम्
"हेपीकेश ! विष्णो ! जगन्नाथ ! जिष्णो, मुकुन्दाच्युत ! श्रीपते ! विश्वरूप!। अनन्तेति सम्बोधितो यो निराशैः, स एकः परात्मा गतिर्मे जिनेन्द्रः ॥५॥ पुराऽनङ्गकालाऽरिराकाशकेशः, कपाली महेशो महाव्रत्युमेशः। भतो योऽष्टमूर्तिः शिवो भूतनाथः, स एकः परात्मा गतिमें जिनेन्द्रः ॥६॥ विधिब्रह्मलोकेशशम्भुस्वयम्भू-चतुर्वक्त्रमुख्याभिधानां विधानम् ।
ध्रुवोऽथो य ऊचे जगत्सर्गहेतुः, स एकः परात्मा गतिमें जिनेन्द्रः ॥७॥" कलिकालसर्वज्ञश्रीहेमचन्द्राचार्यैः प्रणीते नाम्नाऽपि परमतसहिष्णुताप्रदर्शके महादेवस्तोत्रे विशेषतः पठनीयं निम्नलिखितं पद्यम्
"भववीजाङ्कुरजनना रागाद्याः क्षयमुपागता यस्य ।
ब्रह्मा वा विष्णुर्वा हरो जिनो वा नमस्तसै ॥" १ तच्चेत्थम्'" यं शैवाः समुपासते शिव इति ब्रह्मेति वेदान्तिनो
___ बौद्धा बुद्ध इति प्रमाणपटवः कर्तेति नैयायिकाः । अर्हन्नित्यथ जैनशासनरताः कर्मेति मीमांसकाः
सोऽयं वो विदधातु वान्छितफलं त्रैलोक्यनाथो हरिः॥१॥" २ ईडङ्नामधेयार्थं विलोक्यतां शक्रस्तवः (पृ. २४२)।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org